Jak student może zdobyć stypendium naukowe i zapomogę

Organy uczelni lub komisje stypendialne nie mają bowiem dostępu do informacji dotyczących dochodów studentów i w tym zakresie stosują przepisy uczelnianego regulaminu.

Dlatego też znaczna większość wymaga dostarczenia zaświadczenia z urzędu skarbowego lub innych dokumentów potwierdzających dochody. Szczegółowa lista wymaganych dokumentów powinna być określona w regulaminie. Generalnie jednak uczelnie wymagają:

- zaświadczenia z urzędu skarbowego o wysokości dochodów członków rodziny studenta uzyskanych w poprzednim roku, tzn. w 2010,

- oświadczenia o dochodach uzyskanych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach ryczałtu lub karty podatkowej w roku 2010,

- oświadczenia członków rodziny studenta o dochodach nieopodatkowanych w roku 2010,

- zaświadczenia o wielkości gospodarstwa wiejskiego w hektarach przeliczeniowych w roku 2010 (w przypadku dochodu z prowadzenia gospodarstwa rolnego ustala się go na podstawie powierzchni użytków rolnych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy

w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego ogłaszanego przez prezesa GUS),

- kopii wyroku sądu potwierdzającą rozwód i wysokość ustanowionych tym (lub innym) wyrokiem alimentów lub decyzji Funduszu Alimentacyjnego,

- przelewów/przekazów pieniężnych potwierdzających płacenie alimentów przez członka rodziny studenta na rzecz innej osoby spoza rodziny studenta.

Warto pamiętać, że prawo o szkolnictwie wyższym wyraźnie wskazuje, że do dochodu nie wlicza się stypendiów przyznanych w ramach funduszy struktu-

ralnych UE, niepodlegających zwrotowi środków pochodzących z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), umów międzynarodowych lub programów wykonawczych sporządzanych do tych umów albo międzynarodowych programów stypendialnych.

Jeśli w rodzinie są uczniowie i studenci do 26. roku życia, uczelnie wymagają też przedstawienia zaświadczenia o uczęszczaniu do szkoły lub na uczelnię, a w przypadku dzieci młodszych – odpisu aktu urodzenia.

Co to jest dochód utracony

Większość uczelni, jak widać, wymaga udokumentowania dochodu za poprzedni rok.

Tymczasem może się okazać, że choć w 2010 r. sytuacja finansowa rodziny studenta była bardzo dobra, to w roku 2011 znacznie się pogorszyła. W takiej sytuacji należy wykazać tzw. dochód utracony. Jego definicję zawiera art. 3 pkt 23 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z nim dochód utracony może być wynikiem:

- uzyskania prawa do urlopu wychowawczego (osoba decyduje się na urlop wychowawczy i traci otrzymywany w 2010 r. dochód),

- utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium dla bezrobotnych,

- utraty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło,

- utraty zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a także emerytury, renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznawanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego,

- wyrejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej.

W takiej sytuacji uczelnia zwykle prosi o wypełnienie dodatkowego wniosku oraz o przedstawienie zaświadczenia z powiatowego urzędu pracy potwierdzającego fakt pozostawania bez pracy z prawem lub bez prawa do zasiłku/stypendium, zaświadczenia z zakładu pracy potwierdzającego rozwiązanie umowy o pracę itp.

Należy też pamiętać, że w uzasadnionych przypadkach organ przyznający stypendium socjalne może zażądać doręczenia opinii jednostki w systemie pomocy społecznej odpowiedzialnej za ustalenie sytuacji dochodowej i majątkowej osób i rodzin (np. ośrodka pomocy społecznej) i uwzględnić ją w postępowaniu.

Z dala od domu

Student studiów stacjonarnych może otrzymać stypendium socjalne w zwiększonej wysokości z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki, jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.

O zwiększone stypendium mogą się ubiegać tylko studenci studiów stacjonarnych, pod warunkiem że:

- są w trudnej sytuacji materialnej,

- mieszkają w domu studenckim lub w innym miejscu, np. na stancji, u rodziny,

- codzienny dojazd z domu uniemożliwiałby im lub znacznie utrudniał studiowanie.

Niektóre uczelnie wymagają od studentów, którzy nie otrzymali miejsca w akademiku, udokumentowania zamieszkania poza domem rodzinnym, np. przez dołączenie do wniosku zaświadczenia o zameldowaniu lub umowy najmu.

Tymczasem warunek zamieszkiwania w obiekcie innym niż dom studencki spełnia także student, który nieodpłatnie zamieszkuje np. przy rodzinie, u znajomych, czyli bez żadnego tytułu prawnego. Według Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w takim przypadku wystarczy złożyć pisemne oświadczenie.

Uczelnia nie powinna również żądać zaświadczenia właściwego organu o zameldowaniu, jeżeli student zamieszkuje bez zameldowania czy umowy najmu.

Dla kogo zapomoga

Student, który znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej spowodowanej zdarzeniem losowym, np. ciężką chorobą jego lub członka rodziny, w tym śmiercią, pożarem, powodzią, huraganem, urodzeniem dziecka, wypadkiem, może się ubiegać o zapomogę.

Chociaż zdarzają się uczelnie, które za zdarzenie losowe uznają pogorszenie się wzroku i w takim przypadku również przyznają zapomogę. Szczegółowe kryteria przyznawania takiej pomocy powinien zawierać uczelniany regulamin pomocy materialnej.

Student może otrzymać zapomogę tylko dwa razy w roku akademickim. Aby ją otrzymać, nie trzeba spełniać kryterium dochodowego. Do wniosku o zapomogę należy dołączyć dokumenty potwierdzające okoliczności, które przyczyniły się do pogorszenia sytuacji życiowej.

Stypendium rektora

Od rozpoczynającego się właśnie roku akademickiego stypendium za wyniki w nauce lub sporcie, czyli naukowe, zastąpi stypendium rektora dla najlepszych studentów. Mogą się o nie ubiegać ci, którzy zaliczyli już pierwszy rok, osiągnęli wysoką średnią lub mają osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe.

Oznacza to, że rektor przyznaje je na podstawie osiągnięć z poprzedniego roku akademickiego. To stypendium jednak otrzyma znacznie mniej osób niż dotychczasowe stypendium naukowe. Rektor bowiem będzie mógł przyznać je nie więcej niż 10 proc. liczby studentów każdego kierunku studiów prowadzonego w uczelni.

Ponadto fundusze przeznaczone na nie mogą stanowić więcej niż 40 proc. środków przeznaczonych łącznie na stypendia rektora dla najlepszych studentów, stypendia socjalne oraz zapomogi.Aby uzyskać stypendium rektora, trzeba złożyć wniosek. Szczegółowe zasady jego przyznawania określa uczelniany regulamin pomocy materialnej. To w nim należy sprawdzić, do kiedy należy złożyć wniosek i co może zwiększyć szansę jego otrzymania.

Część uczelni w tym roku nadal przyznaje je przede wszystkim za zdobycie odpowiednio wysokiej średniej. Wiele jednak za dodatkową aktywność studenta: naukową, artystyczną czy sportową. Niektóre zaś oddzielnie punktują uzyskaną średnią ocen, a oddzielnie pozostałe osiągnięcia.

W regulaminie należy też sprawdzić, z jakiego okresu aktywność rektor bierze pod uwagę. Niektóre uczelnie bowiem zaznaczają, że liczą się tylko te osiągnięte w minionym roku akademickim.

Stypendium dla niepełnosprawnych

Przysługuje w związku z niepełnosprawnością potwierdzoną orzeczeniem właściwego organu (np. wydanym prze ZUS, powiatowy, miejski lub wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności czy stopniu niepełnosprawności).

Świadczenie jest przyznawane na wniosek studenta, zwykle na okres ważności orzeczenia. Stypendium to można pobierać tylko na jednym kierunku studiów.

Nie przysługuje ono również na drugim i kolejnym kierunku studiów po ukończeniu jednego kierunku, chyba że są to studia II stopnia rozpoczęte w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra, jednakże nie dłużej niż przez trzy lata.

Zobacz cały » Poradnik dla studentów

Zobacz serwis » Prawo dla Ciebie » Twoje prawo » Edukacja, oświata, wychowanie