Reklama

Zaczął się bój o rynek szacowany na 1 mld zł

Wydawcy obawiają się, że zbyt szybkie przejście na darmowe cyfrowe podręczniki znacznie osłabi branżę księgarską

Aktualizacja: 05.04.2012 11:15 Publikacja: 05.04.2012 01:20

Zaczął się bój o rynek szacowany na 1 mld zł

Foto: Fotorzepa, Magda Starowieyska Magda Starowieyska

Reklama

Wydawcy szkolnych książek są zgodni co do tego, że cyfryzacja zmieni rynek. I wcale nie są pewni, czy tak gwałtowne zmiany, jakie planuje resort edukacji, są konieczne.

– Branża musi mieć czas, by przystosować się do zmian trendów na rynku, ale nie można tego robić tak nagle, ewolucja jest tu lepszym rozwiązaniem niż rewolucja – uważa Grażyna Szarszewska-Kuhl, prezes Polskiej Izby Książki.

Cały rynek książki liczony detalicznie PIK szacuje na ok. 3,5 mld zł, z czego podręczniki przynoszą ok. 1 mld zł. Jak dodaje Szarszewska-Kuhl, w Polsce wydawcy podręczników działają na zasadach rynkowych. – Tak jak wydawcy innych tytułów, ścigają się i na polu edytorskim, i cenowym – mówi. I podkreśla, że w innych krajach na rynku działa znacznie mniej podmiotów, np. trzy lub cztery.

Dlatego ich zdaniem nowy pomysł rządu może pogorszyć i tak już trudną sytuację wydawców. – W latach 90. w czasie wyżu demograficznego w jednym roczniku było ok. 650 tys. uczniów, w szczytowym roku niżu (za kilka lat) będzie ich już tylko ok. 350 tys. – mówi Piotr Marciszuk, prezes wydawnictwa Stentor i były prezes PIK. – Poza tym np. w szkołach średnich odsetek odkupowanych używanych podręczników dochodzi do 60 proc.

Program cyfrowej szkoły szykowany przez MEN budzi wątpliwości wydawców i z innych powodów. – Myślę że lepsze są programy, które polegają na zaopatrywaniu najbiedniejszych uczniów w podręczniki, niż tworzenie zupełnie nowego segmentu. Jeśli to ma być bezpłatne, to wszystko powinno być bezpłatne – uważa Łukasz Gołębiewski, prezes Biblioteki Analiz, firmy monitorujacej rynek książki w Polsce.

Reklama

Bo e-podręczniki mają być darmowe. Wydawcy tradycyjnych szkolnych książek podkreślają, że na razie nigdzie na świecie nie działa z powodzeniem system podręczników cyfrowych oparty na licencjach creative commons (darmowych). – Takie pomysły były tylko w Katalonii i Norwegii, i w obu przypadkach nie wypaliły – mówi Marciszuk.

Zdaniem wydawców pomysł MEN może pogorszyć ich i tak trudną sytuację

Poza tym, jak zauważa Gołębiewski, nigdzie na świecie żadnych projektów darmowych w Internecie, opartych na creative commons, nie finansuje rząd: znajdują sobie prywatnych sponsorów, reklamodawców lub donatorów.

Wydawców niepokoi możliwość zdominowania nauczania przez e-podręczniki. Zdaniem Marciszuka powinno się jak najdłużej używać łącznie podręczników papierowych i treści cyfrowych. – Nie widzę powodu, by przyspieszać fakt cyfryzacji tej części rynku. Dziecko, które będzie czytać wyłącznie na czytniku, przestanie sięgać po książki papierowe i pisać ręcznie. Wydaje mi się, że czytania i pisania nie trzeba tak szybko składać na ołtarzu postępu technologicznego.

Wydawcy podkreślają jednak, że cyfryzacja w wydawnictwach i tak już zachodzi. – Nowa Era, Pearson czy WSiP (najwięksi gracze na rynku podręczników – red.) już przygotowują ofertę cyfrową na własną rękę – mówi Łukasz Gołębiewski.

Według szacunków Biblioteki Analiz do 2020 r. spadek rynku podręczników w Polsce nie będzie jednak wyższy niż 15 proc. – Szkoły nie przestawią się szybko na darmowe podręczniki, bo te stare są jednak dobrze wypromowane i nauczyciele je znają. Nowe, nawet jeśli będą darmowe, wcale nie muszą okazać się lepsze – mówi Gołębiewski.