Czterdzieści jeden lirycznych spojrzeń

„Miłość szczęśliwa i inne wiersze”, tak zatytułowany został ten wybór poezji miłosnej Wisławy Szymborskiej. Tom zawiera 41 wierszy, wśród nich jeden – „Gdyby”, niepublikowany. Naturalnie to on budzi największe zainteresowanie.

Brzmi on następująco: „Gdyby rzeczy mówiły –/ ale gdyby mówiły, mogłyby i kłamać./ Zwłaszcza te zwykłe i mało cenione,/ żeby nareszcie zwrócić na siebie uwagę.// Groza pomyśleć,/ co by mi opowiedział twój urwany guzik,/ a tobie – klucz do moich drzwi,/ stary mitoman”.

Pozostałe utwory autor wyboru Ryszard Krynicki zaczerpnął z 11 zbiorów Wisławy Szymborskiej, począwszy od „Dlatego żyjemy” (1952), a skończywszy na „Dwukropku” (2005). Oczywiście, czytelnik znajdzie w wydanym przez Wydawnictwo a5 tomie najpiękniejsze i najlepiej znane wiersze noblistki o miłości.

M. in. znalazły się tu takie poetyckie evergreeny, jak: „Nic dwa razy”, „Jawność”, „Dworzec”, „Wszelki wypadek” i „Kot w pustym mieszkaniu”. Tytułowy utwór książki, który przypominamy w „Rzeczpospolitej”, pochodzi ze zbioru „Wszelki wypadek” z 1972 roku.

„Miłość szczęśliwa...” to pierwszy w Polsce wybór wierszy miłosnych Wisławy Szymborskiej, ale nie pierwszy w świecie. W 2002 roku we Włoszech ukazała się antologia „Taccuino d’amore”, ułożona przez włoskiego tłumacza poetki Pietro Marchesaniego, a w 2005 r. w Niemczech tomik „Liebesgedichte”, który złożył Karl Dedecius.

Ośmieliło to Ryszarda Krynickiego, wydawcę poezji Wisławy Szymborskiej, żeby – jak pisze – „zapytać, czy możliwe byłoby wydanie podobnego wyboru w Polsce. Poetka nie zgodziła się od razu. Tym bardziej jestem szczęśliwy, że możemy wydać tę książkę”. Zdaniem Krynickiego, też przecież znakomitego poety, każdy wiersz Szymborskiej „dotyka tajemnicy ludzkiego istnienia. W sposób sobie tylko właściwy. Jedyny”.Autor wyboru przypomina też, że ponad 30 lat temu, w roku 1976, w niewielkim nakładzie wydany został inny wybór poezji przyszłej noblistki „Tarsjusz i inne wiersze” (w opracowaniu graficznym Barbary Gawdzik-Brzozowskiej) z utworami, w których pojawiają się zwierzęta i rośliny oraz tematycznie związany z nimi wiersz „Zdumienie”. Ryszard Krynicki nie wie, kto tę niewielką antologię skomponował. Czy sama Wisława Szymborska?

„Tarsjusz...” to dziś bibliofilski rarytas, natomiast „Miłość szczęśliwa i inne wiersze” z pewnością będzie bardzo chętnie kupowaną książką, szczególnie teraz – w okresie przedświątecznym. Liryka miłosna ma bowiem wielkie rzesze miłośników (miłośniczek), co dopiero liryka Wisławy Szymborskiej, nierozpieszczającej czytelników często wydawanymi tomikami nowych wierszy. Sięgnijmy zatem po „Miłość szczęśliwą...” także i po to, by ten wybór dokonany przez Ryszarda Krynickiego skonfrontować z własnym. Tym, który przechowujemy w pamięci na swój prywatny użytek.

Miłość szczęśliwa. Czy to jest

normalne,

Czy to poważne, czy to pożyteczne –

co świat ma z dwojga ludzi,

którzy nie widzą świata?

Wywyższeni ku sobie bez żadnej

zasługi,

pierwsi lepsi z miliona, ale

przekonani,

że tak stać się musiało – w nagrodę

za co? za nic;

światło pada znikąd –

dlaczego właśnie na tych, a nie

innych?

Czy to obraża sprawiedliwość? Tak.

Czy narusza troskliwie piętrzone

zasady,

strąca ze szczytu morał? Narusza

i strąca.

Spójrzcie na tych szczęśliwych:

gdyby się chociaż maskowali

trochę,

udawali zgnębienie krzepiąc tym

przyjaciół!

Słuchajcie, jak się śmieją