Kto powinien skutecznie zadbać o bezpieczeństwo lekowe Polski

Bezpieczeństwo jest postrzegane przez pryzmat starego sposobu myślenia na temat polityki odstraszania, który został ukuty w latach 50., kiedy rywalizacja państw sprowadzała się do wielkości potencjału militarnego.

– Od kilku lat otwarcie mówi się o tym, że polityka odstraszania nie może opierać się na szeroko rozumianych militariach, lecz powinna prezentować sobą wszelkie aspekty, które pośrednio i bezpośrednio determinują bezpieczeństwo danego państwa – wskazał podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach (EKG) gen. broni prof. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. – Znaczenie ma to, jakie państwo ma podpisane umowy międzynarodowe, jak silną gospodarkę, jak silny system ochrony zdrowia, jak wygląda jego sytuacja pod kątem bezpieczeństwa lekowego – tłumaczył.

W tym kontekście znaczenia nabiera „system złożoności”. – Im bardziej jesteśmy złożeni z punktu widzenia potencjalnego agresora, im większą liczbą możliwości dysponujemy, tym wzbudzamy większy niepokój i zastanowienie, czy aby na pewno warto go zaatakować? – tłumaczył generał.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Lipcowe podwyżki dla pracowników ochrony zdrowia. AOTMiT zaczyna szacować koszty

Na początku maja Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji ma zająć się analizą kosztów...

Suwerenność lekowa tylko w jednej trzeciej

Polska wypada słabo na tle innych krajów europejskich, jeżeli chodzi o element „systemu złożoności”, jakim jest bezpieczeństwo lekowe. Do takiego wniosku prowadzi analiza wskaźnika suwerenności lekowej, którego poziom w przypadku Polski wynosi 32 proc. – To znaczy, że Polska zabezpiecza 32 proc. potrzeb obywateli (w zakresie bezpieczeństwa lekowego – red.) – powiedział gen. Gielerak. Jak uzupełnił, państwa, takie jak Francja, Niemcy, Wielka Brytania czy Włochy, zabezpieczają te potrzeby w ponad 100 proc.

– To jest prawdziwie bezpieczeństwo lekowe i do tego powinniśmy dążyć. (…) Jeżeli chcemy sprowadzić dyskusję na ten temat do tego, w jaki sposób być konkurencyjnym w stosunku do leków wytwarzanych w Indiach czy Chinach, to my nigdy w negocjacjach z Ministerstwem Zdrowia (nieważne, jak ono byłoby przychylne polskim producentom) niczego nie osiągniemy, bo jesteśmy z góry skazani na porażkę. Sukces ma szansę pojawić się wtedy, jeżeli zaczniemy łączyć wszystkie te obszary, które tak naprawdę tworzą politykę lękową, czyli badania i rozwój, nowoczesne technologie, odpowiednia polityka finansowa. Jeżeli w ramach tego konglomeratu policzymy koszty i korzyści wynikające ze współpracy, to np. przemysł nowych technologii może pracować na rzecz przemysłu farmaceutycznego, ale również dla innych dziedzin, co też przynosi profity i rzutuje pośrednio na łączny koszt leku wytwarzanego w Polsce, wtedy możemy stać się konkurencyjni. I musimy do tego dążyć – tłumaczył generał.

Czytaj więcej

Europejski Kongres Gospodarczy

Inwestycje w ochronę zdrowia to inwestycje w przyszłość

Zdrowe społeczeństwo to społeczeństwo, które może aktywnie uczestniczyć w życiu gospodarczym, prz...

O zaangażowaniu resortu zdrowia w obszarze bezpieczeństwa lekowego mówiła podczas debaty na temat bezpieczeństwa i systemu ochrony zdrowia podczas EKG Katarzyna Piotrowska-Radziewicz, dyrektor Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia. – Jako Ministerstwo Zdrowia próbujemy współpracować z Ministerstwem Obrony Narodowej w zakresie bezpieczeństwa lekowego i myślę, że „próbujemy” jest tutaj dobrym określeniem – powiedziała. Jak wskazała, kwestia bezpieczeństwa lekowego jest jednym z tematów poruszanych na arenie unijnej przez Polskę w ramach prezydencji w Radzie UE.

W tym kontekście kluczowe znaczenie mają pieniądze. Jak przekonywała Piotrowska-Radziewicz, Ministerstwo Zdrowia współpracuje z wieloma resortami, w tym z MON, z myślą o znalezieniu zachęt do produkcji leków krytycznych w kraju. Szefowa Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w MZ zapowiedziała też, że już po zakończeniu prezydencji w Radzie UE polski rząd będzie upominać się na forum europejskim o finansowanie „twardych potrzeb związanych z pobudzeniem produkcji” leków, co również jest związane z bezpieczeństwem militarnym.

Współpraca między resortami szwankuje

W praktyce współpraca różnych resortów w obszarze bezpieczeństwa lekowego nie działa, co podkreślił na EKG Krzysztof Kopeć, prezes zarządu Krajowych Producentów Leków (KPL). – To nam się nie udaje i to jest największy problem. Największym plusem jest to, że nadal próbujemy – powiedział.

W kontekście bezpieczeństwa lekowego Kopeć przypomniał też o kierunku repolonizacji i odbudowy polskiej gospodarki, jaki wyznaczył podczas niedawnego wystąpienia na Europejskim Forum Nowych Idei premier Donald Tusk. – To lider daje pewną dyrektywę, którą trzeba wdrożyć. I pytanie teraz, czy ktoś w Ministerstwie Zdrowia to słyszy? Czy ktoś w resorcie gospodarczym to słyszy? Czy ktoś w MON to słyszy? I jeszcze trudniejsze pytanie, które jest pochodną poprzednich: czy ktoś to zrozumiał i zaczyna to wdrażać? – komentował Kopeć.

Prezes Krajowych Producentów Leków ostrzegał przed konsekwencjami zaniedbań w obszarze bezpieczeństwa lekowego. – Spowodujemy, że w momencie kryzysu, kiedy nadejdzie prawdziwe „sprawdzam”, 3–4 mln cukrzyków może umrzeć, bo nie dostaną leków na czas, 4 mln astmatyków zacznie się dusić, nie będziemy też w stanie przeprowadzić żadnej operacji w szpitalach, nawet tych najlepiej wyposażonych – wyliczał.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Konsultant krajowa w dziedzinie położnictwa i ginekologii nt. aborcji w Oleśnicy

W aktualnym stanie prawnym powoływanie się na zagrożenie dla zdrowia psychicznego kobiety przy po...

Kopeć przypomniał też o przygotowanej przez MZ pierwszej polskiej liście leków krytycznych, której ogłoszenie nie przełożyło się jednak na praktyczne działania. W ocenie prezesa KPL resorty zdrowia i rozwoju powinny teraz wspólnie ustalić, w jaki sposób wspierać tworzenie linii produkcyjnych leków krytycznych w ramach dostępnych środków europejskich.

– Wiemy, że na tej liście jest 301 leków, z czego tylko 24 proc. jest produkowanych w Polsce. Tylko 2 proc. leków krytycznych produkujemy w Polsce w całości, czyli w polskich zakładach z polskiego API (substancji czynnej, czyli substancji leczniczej, która wchodzi w skład leku – red.) – zauważyła Barbara Misiewicz-Jagielak, dyrektor ds. relacji zewnętrznych w Polpharmie. – To bardzo niebezpieczne – podkreśliła i przypomniała początki pandemii Covid-19, kiedy wszystkie państwa, w tym Polska, zamknęły granice, a w rezultacie dostępne były jedynie leki i substancje czynne produkowane w kraju oraz te, które znajdowały się w magazynach.

– Jeśli projekt zapewnienia bezpieczeństwa lekowego Polski będzie w rękach wyłącznie Ministerstwa Zdrowia, które nie zarządza funduszami europejskimi ani wszystkimi funduszami polskimi, to się nic nie zmieni – oceniła Misiewicz-Jagielak. W tym zakresie – wskazała – konieczna jest współpraca ministrów zdrowia, rozwoju, funduszy europejskich i obrony narodowej. Misiewicz-Jagielak przypomniała też, że w większości państw, w których działa przemysł farmaceutyczny, rządy robią wszystko, żeby leki powstawały w kraju. Oprócz kwestii bezpieczeństwa przemawiają za tym korzyści gospodarcze. – To jest przemysł najbardziej innowacyjny i bardzo dokłada się do PKB – powiedziała dyrektor ds. relacji zewnętrznych w Polpharmie.

– Chcielibyśmy, żeby deklaracje zmieniły się w czyny, bo musimy zrozumieć, że ten przemysł (farmaceutyczny – red.), produkując w Polsce, generuje wartość dodaną przeszło 20 mld zł do polskiego budżetu. To jest bez mała tyle, ile wynosi cały budżet NFZ na leki i programy lekowe oraz leki w aptekach – powiedział Krzysztof Kopeć.