Nasze trio jest jak orkiestra

[b]RZ: Czym jest improwizacja?[/b]

[b]Chris Wood:[/b] Słuchaniem i reagowaniem. Staram się przewidzieć, co w muzyce powinno się wydarzyć w następnym momencie. Muszę być otwarty na wszelkie możliwe zmiany.

[b]Improwizacja zależy od stylu muzyki? Czy jazzmani improwizują inaczej niż np. rockmani?[/b]

Nie, dokładnie tak samo. To koncepcja uniwersalna i dotyczy również wykonania muzyki, która została wcześniej skomponowana i zaaranżowana, niezależnie od stylu. Nie możemy zapomnieć o emocjach, to one różnicują interpretacje nawet tego samego muzyka. Każdy reaguje na to, co słyszy, planuje kolejne nuty i sposób, w jaki je zagra.

[b]Opisując waszą muzykę, krytycy używają często określenia freejazzowa, swobodna improwizacja. Czy słusznie?[/b]

Określenie free bywa nadużywane. Wolę używać innego – spontaniczny proces komponowania muzyki. Nawet jeśli nie gramy utworu, który został wcześniej napisany czy tylko naszkicowany, staramy się skomponować go na żywo. Tak, by miał początek i koniec, swoją dramaturgię i punkt kulminacyjny. Jeśli później odtworzymy go nuta po nucie i zapiszemy, to będzie kompozycja.

[b]Od czego zaczynacie takie spontaniczne komponowanie?[/b]

Zależy od utworu. Czasem rozpoczynamy od dźwięków, które tworzą nastrój, szukamy swoistej atmosfery. Chwilę trwa, zanim znajdziemy odpowiedni rytm, później nasze improwizacje układają się w melodię. Kiedy tworzyliśmy temat „The Lover” z płyty „Friday Afternoon in the Universe”, najpierw spodobał nam się rytm Billy’ego [Martina], potem John [Medeski] zaczął dobierać różne brzmienia, aż się wyłoniła melodia. Natomiast utwór „First Light” z naszej nowej płyty „Radiolarians I” rozwija się od bardzo spokojnego nastroju. Zainspirowała nas twórczość Krzysztofa Pendereckiego, a chcę podkreślić, że wszyscy jesteśmy jego fanami. Często słuchamy muzyki współczesnej, szukając oryginalnych brzmień, specyficznej faktury czy przestrzeni dla naszych utworów. Cenimy również Oliviera Messiaena i György Ligetiego.

[b]Jak się zmieniało wasze podejście do improwizacji?[/b]

Nie jestem w stanie tego precyzyjnie określić, bo dla mnie linia podziału między muzyką improwizowaną a kompozycją jest bardzo niewyraźna. Z pewnością dziś łatwiej nam przewidzieć intencje każdego z nas. Opracowaliśmy specyficzny język muzyki, za pomocą którego się porozumiewamy i tworzymy. Nie musimy o tym rozmawiać. Ale jednocześnie odbywa się to na tyle spontanicznie, że za każdym razem rozwija się inaczej. Potrafimy się zaskakiwać.

[b]Który z członków tria najczęściej wychodzi z pomysłami melodycznymi?[/b]

Działamy bardzo demokratycznie, co oznacza, że wymyślamy melodie razem. Ale czasami któryś z nas wychodzi z konkretną propozycją linii melodycznej. Oczywiście jej prowadzenie i rozwijanie zwykle należy do Johna, ponieważ to on gra na instrumentach klawiszowych, a to leży w ich naturze. Ale przecież kontrabas i perkusja też potrafią zagrać melodię. W czasie improwizacji nieustannie się zamieniamy rolami. Mimo że jesteśmy małym zespołem, myślimy w kategoriach orkiestry. Zastanawiamy się, czego nasza muzyka potrzebuje, jakie elementy musimy dodać, jakie rozwinąć.

[b]Na waszych wcześniejszych płytach pojawiają się elementy hip-hopu. Czy nadal jest on dla was inspirujący?[/b]

Oczywiście, choć szczerze mówiąc, inspiruje nas wszystko, więc wyróżnienie hip-hopu czy jakiegokolwiek innego stylu nie oddaje prawdziwego obrazu naszych zainteresowań. W takim samym stopniu działa na nas jazz, klasyka i muzyka afrykańska. Te wpływy przechodzą przez każdego z nas i nie są już tym samym. Słowem, nie naśladujemy ani nie kopiujemy nikogo.

[b]Proszę o kilka nazwisk, które będą wskazówką dla waszych słuchaczy.[/b]

Sięgnę po najbliższe. Utworzyłem z moim bratem Oliverem zespół The Wood Brothers i występujemy teraz razem z k. d. lang. Słucham jej uważnie każdego wieczoru, jest wspaniała! Wczoraj brat wyciągnął mnie na koncert hardcorowego zespołu punkowego PPR, w którym gra jego kolega. Wciąż jestem pod wrażeniem. Słucham też nagrań etnicznych z Gabonu, muzyki brazylijskiej, np. Hermeto Pascoala, Airto Moreiry. Z Airto nawet razem występowaliśmy. Zawsze lubię mieć pod ręką nagrania Milesa Davisa. Słucham ostatnio Missy Elliott i różnych hiphopowych produkcji.

[b]Czy muzyka wykonywana z bratem jest odskocznią od tria Medeski Martin & Wood?[/b]

Tak, jest zupełnie inna. Brat śpiewa i gra na gitarze. Razem piszemy kompozycje w klimacie folku, rocka i bluesa. Gramy solówki, ale nie jest to dominująca część naszych występów.

[b]

W ubiegłym roku gościliśmy w Warszawie kwartet Medeski Scofield Martin & Wood. Czy planujecie dalszy ciąg tej interesującej współpracy z gitarzystą Johnem Scofieldem, a może zaprosicie innego muzyka?[/b]

Teraz jesteśmy pochłonięci własnym projektem. Zaplanowaliśmy wydanie trzech płyt, z których pierwsza – „Radiolarians I” – ukazała się w ubiegłym roku. Przygotowaliśmy na nią szkice kompozycji i tak zamierzamy pracować nad następnymi dwoma. Później z pewnością będziemy występować z gościnnym udziałem innego muzyka. Mamy pewne pomysły, ale nie chcę ich jeszcze zdradzać.

[b]Moim zdaniem możecie zagrać z każdym – i tak będzie to wasza muzyka. Czy jest możliwe równoprawne połączenie różnych stylów?[/b]

W muzyce najważniejsza jest idea. Sądzę, że jest możliwa wymiana idei pomiędzy jazzem i rapem, i pomiędzy innymi stylami. Ten proces zachodzi cały czas i dotyczy wielu artystów. Jeśli chodzi o mnie, mam jazzowe doświadczenie, gram rock z moim bratem, interesuje mnie muzyka z różnych stron świata i to we mnie zachodzi synteza tego, co robiłem, robię i co mnie zaciekawia. Nie wiem, czy w mojej grze słychać Charlesa Mingusa, którego uwielbiam. Mam nadzieję, że tak, nawet jeśli gram w The Wood Brothers.

[b]Mingus to jeden z nielicznych kontrabasistów, którzy byli liderami. Czy pan również chciałby stanąć na czele swojego zespołu?[/b]

Nie myślę o tym, przecież już gram w dwóch zespołach, które dają mi satysfakcję i dużo pracy. Ale gdyby w przyszłości pojawiła się możliwość współpracy z innymi muzykami i akurat miałbym czas, to kto wie.

[b]Czy kontrabasiście trudniej zostać liderem? Zwykle stoi z tyłu, gra rytm, rzadko melodie.[/b]

Żeby kierować zespołem, nie trzeba być w pierwszym szeregu. Mingus stał zawsze z tyłu. Chodzi też o to, by skupić na sobie uwagę słuchaczy, a to już zupełnie inny temat.