Amerykański jazzman Branford Marsalis nauczył się grać po węgiersku

Przyjechał pan do Polski na cztery koncerty ze swoim kwartetem, ale tym razem towarzyszą też panu węgierscy muzycy folkowi. Jak doszło do tej współpracy?

Dostałem zaproszenie od węgierskiej instytucji kultury Müpa Budapest, która organizuje koncerty muzyków z całego świata, wykonujących muzykę klasyczną, współczesną, jazz i world music. Szczególne znaczenie ma dla nich współpraca pomiędzy artystami węgierskimi z kręgu muzyki tradycyjnej a muzykami amerykańskimi, inspirująca do tworzenia oryginalnych wydarzeń. Zainteresowało mnie to, ponieważ od kiedy pamiętam, lubię słuchać najróżniejszej muzyki, kocham ją bez względu na to, jaki styl czy region świata reprezentuje. Nie analizuję melodii, zmian akordów czy innych aspektów formalnych, po prostu wczuwam się w nią. Nigdy wcześniej nie grałem z artystami węgierskimi, na dodatek wykonującymi muzykę tradycyjną. Pomyślałem więc: „OK. Zróbmy coś innego”.

Czytaj więcej

Muzyka popularna

Branford Marsalis zagra czardasza

Europejskie tournee kwartetu saksofonisty Branforda Marsalisa będzie miało cztery przystanki w Po...

Co Branford Marsalis robił w pandemii

Czy strona węgierska przekazała panu, co chciałaby osiągnąć?

Najpierw dostałem nagrania ich zespołów i solistów do posłuchania. To było tuż przed pandemią, więc szybko się okazało, że mam na to dużo czasu. Szukałem też nagrań na YouTubie. Trwało to codziennie przez półtora roku, zanim osłuchałem się na tyle, że moja głowa nasiąknęła tą muzyką. Wtedy zabrałem się za aranżowanie oryginalnych węgierskich utworów do tego projektu i pisanie własnych. Zasugerowałem Müpa Budapest, z kim chciałbym zagrać. Przed występem w Budapeszcie mieliśmy tylko dwie próby mojego kwartetu z węgierskimi muzykami. Natomiast daliśmy wtedy tylko jeden koncert, wiosną 2022 roku.

A poza Węgrami?

Dopiero teraz w Polsce zaczynamy europejską trasę kwartetu. Z węgierskimi muzykami wystąpimy jeszcze w Niemczech. Kolejne koncerty odbędą się w Szwajcarii, Belgii, Holandii, Luksemburgu, Czechach, na Łotwie, ale już tylko w kwartecie.

W programie znalazły się tradycyjne pieśni węgierskie w pana opracowaniu?

Nie tylko, trzy utwory są mojego autorstwa. Słowa do jednej mojej kompozycji, którą wykonuje Sára Tímár, napisał węgierski śpiewak Timon Sala.

Branford Marsalis musiał przekonywać swoich muzyków do tego projektu

Znalazł pan z tradycyjnymi muzykami jazzowe porozumienie?

Tak, bo okazało się, że są doskonałymi improwizatorami. Grający na dudach Balázs Dongó Szokolay wydaje się być zaprawiony we free-jazzowych improwizacjach. W jednym z utworów zagrał w stylu Alberta Aylera. Podczas próby ni stąd, ni zowąd zaintonował standard „Afro Blue” Mongo Santamariego. Podchwyciliśmy go i postanowiliśmy, że to będzie nasz temat na bis. Wszyscy świetnie się bawiliśmy, grając jazz.