Anatomia telewizji

A program był nagrywany przy barze, za którym kręcił się czujny barman.

Pudło. Nie upiłam go, nie pan pierwszy mnie o to podejrzewa. Warunkiem „Zwierzeń kontrolowanych" była możliwość korzystania z dobrodziejstw baru dopiero po nagraniu. Linda autentycznie się otworzył. Odczuwał komfort, swobodę, wiedział, że nie padnie nieprzychylne mu pytanie. Bardzo dbałam, żeby go nie zamknąć.

„Bo bywa, że rozmowa z gościem to stąpanie po kruchym lodzie" – kolejny passus.

Tym razem zacytowany wiernie. Dotyczy przede wszystkim mojej rozmowy z Romanem Polańskim w latach 80., już po jego wyjeździe z USA. I teraz zapewne niejeden mistrz dziennikarstwa powiedziałby panu, że fakt, iż rozmawialiśmy kilkanaście miesięcy po jego wyjeździe ze Stanów, stanowił powód, żeby delikatnie, ale zdecydowanie podjąć ten temat. A ja byłam stuprocentowo pewna, że jeżeli pojawi się w moich ustach nazwisko Samanthy Gailey, to on wstanie i wyjdzie ze studia, nie dając mi w twarz tylko dlatego, że jestem kobietą. Program szedł na żywo. Polski telewidz mógł się dowiedzieć o kulisach pracy nad „Wstrętem", „Dzieckiem ­Rosemary" czy „Chinatown". Lód był cienki, stawka wysoka, jeden fałszywy krok i moglibyśmy mieć skandal.

Artyści mają swoje tematy tabu, ale nie zapominajmy, że są osobami publicznymi.

Ale proszę zaglądania komuś do łóżka nie legitymizować faktem, że ten ktoś jest osobą publiczną, bo to tabloidowy sposób myślenia o dziennikarstwie. Kręci wspaniałe filmy, jest doskonałym aktorem, pisze fascynujące powieści – więc mamy prawo wiedzieć, z kim sypia? I jak? Otóż guzik, nie mamy, jeśli sam z siebie nie zechce nam tego powiedzieć. Co innego, jeśli jest konserwatywnym politykiem, który oficjalnie nakłania naród wyłącznie do miłości prokreacyjnej, a my wiemy, że jest rozwiązły i oszukuje swoich potencjalnych wyborców. W takiej sytuacji, jako menedżer telewizyjny, potrafiłabym zrozumieć motywacje dziennikarza pytającego o życie osobiste. Tylko w takiej.

Trudno być dobrym menadżerem telewizyjnym?

Bardzo trudno, bo to zawód, w który wliczone jest ryzyko sapera. Inwestuje się ogromne pieniądze, przeprowadza się dokładne badania rynku, dobiera się skrupulatnie uczestników, wynajmuje się ogromne hale, zatrudnia gwiazdy z pierwszych stron gazet, a tu okazuje się, że sukces robi inny program, za który wielkie telewizyjne głowy nie dawały wcześniej pięciu złotych. I bum. Ryzyko sapera.

Osiągnąć sukces to być na swoim miejscu. Nie mieć żadnych wątpliwości, że to, co się robi, jest tym, w czym niełatwo nas prześcignąć. Należy wierzyć w swój talent i umiejętności, bez względu na potknięcia. Przeć do przodu, cały czas zakładając, że sukces jest kwestią czasu. Nie osiągają go ci, którzy uważają, że światem rządzą kliki i układy

Pani ma dobry wykrywacz min.

Badania są w tej chwili tak uszczegółowione, że kilkanaście godzin po emisji na moim biurku lądują wyniki oglądalności niemal z każdego miejsca w Polsce, w każdej grupie wiekowej i socjalnej. Tyle że tworzenie udanych programów, poza analizą tych słupków i doświadczeniem, wymaga intuicji, znajomości trudnej do uchwycenia anatomii telewizji, którą można czuć, ale nie sposób się jej nauczyć. Recepta na udany program nie istnieje, gdyby było inaczej, każdy miałby maszynkę do wyciskania pieniędzy. I ten brak gwarancji sukcesu jest czymś fascynującym, świadomość, że można zrobić wszystko jak należy, a jednak nie odnieść sukcesu.

Adrenalina.

Buzuje. Przypominam sobie, jak pracowaliśmy nad programem „Must Be The Music". Jak szaleni. Nagrywaliśmy, oglądaliśmy, ocenialiśmy. W kółko. Najpierw program wydawał się świetny, później niezły, później beznadziejny, w końcu już nikt nie miał zdania, bo zbyt wiele razy go obejrzał. Potem nadszedł dzień emisji pierwszego odcinka, wróciłam do domu, usiadłam na łóżku i myślałam o werdykcie. Wiedziałam, że rano dowiem się z badań, czy publiczność wskazała palcem w górę, czy w dół. Następnego dnia wpadam na Ostrobramską (ulica, przy której jest siedziba TV Polsat – przyp. red.), podbiegam do biurka... Cesarz zawyrokował: kciuk w górę. Młodzi gremialnie zasiedli przez telewizorami i pokochali ten program. Ale natychmiast pojawił się lęk, że to efekt reklamy i przy następnych odcinkach oglądalność może być znacznie niższa. Później okazało się, że nie jest, więc wreszcie przyszedł czas na satysfakcję. Taka praca nie może się znudzić.

A gdybym chciał opisać pani telewizyjną intuicję...

Śledzi pan doniesienia mediów prorokujące rychłą śmierć klasycznej postaci telewizji jako przygotowanego programu emitowanego z pudła?

Teraz widz ma mieć możliwość układania ramówki samodzielnie.

A ekran telewizora ma zostać zastąpiony przez laptop lub wyświetlacz telefonu komórkowego. Otóż mogę się z panem założyć o obiad „U Fukiera”, że chociaż w istocie w pewnym zakresie przemiany te będą miały miejsce, to choćby każdy telewidz miał możliwość samodzielnie układać sobie program telewizyjny i ściągać jakie chce i kiedy chce programy telewizyjne i filmy, w wielu zostanie jednak potrzeba oglądania klasycznej telewizji, uzasadniona przyzwyczajeniem oraz stylem życia. Wielu ludzi będzie nadal chciało obejrzeć np. „Familiadę” do obiadu lub poniedziałkowy wieczór spędzić z „Megahitem” w Polsacie. Nie nastąpi ewolucja, która z czasem zlikwiduje klasyczną telewizję – raczej krótka rewolucja, dzięki której wykrystalizują się te dwie grupy. I intuicja mi podpowiada, że ta przywiązana do stałych propozycji telewizyjnych będzie większa, choć na pewno telewizory zostaną w znacznej mierze zastąpione przez tablety i ekrany komputerów, które pozwolą oglądać program telewizyjny w pociągu, samolocie, autobusie, w knajpie, dosłownie wszędzie, a niekoniecznie w kapciach przed telewizorem.

Łatwiej się robi telewizję u komercyjnego nadawcy niż w TVP?

O niebo łatwiej, bo ma się jasno podane cele i narzędzia do ich osiągnięcia. Jest konkretny zysk do wypracowania, przy określonym nakładzie, w określonym czasie. Istnieje krótka ścieżka decyzyjna. W Polsacie nie ma dziesiątek ścierających się wektorów. Nikt nie dba o to, by program podobał się urzędującej władzy, nikt nie stara się zadowolić a priori władzy, która najprawdopodobniej nastanie, nikt nie mówi: „Mniej misji, bo zbankrutujemy”, żeby po chwili krzyczeć: „Jesteście zbyt komercyjni!”. Jasność komunikatu pozwala spokojnie planować pracę i tylko korygować kurs, a nie raptownie zmieniać go o 180 stopni. Telewizja to nie jest łajba dla kilku osób, to wielki statek.

A gdyby otrzymała pani propozycję objęcia stanowiska prezesa TVP?

Za żadne pieniądze świata. Uprzedzę pana następne pytanie – w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji też nie mam ambicji zasiąść. Zawodowo czuję się całkowicie spełniona, znajduję się w zarządzie jednej z największych polskich stacji telewizyjnych, decyduję o jej polskiej produkcji. Nigdy nie czułam się bardziej szczęśliwa niż teraz. Kiedy oglądam się za siebie, przychodzi mi do głowy, że moje życie zawodowe to taki modelowy american dream. Pamiętam swój wzrok, kiedy w latach 70. mignął mi gdzieś legendarny prezes TVP Maciej Szczepański. Ja byłam wtedy szarą myszką, jak setki innych na Woronicza. I teraz kiedy czasami wychodzę z budynku, patrzę: stoją fajne młode dziewczyny, palą fajki. I zerkają na mnie.

Ten sam wzrok?

Uśmiecham się i myślę w duchu: fajne jesteście, dziewuchy, nie martwcie się, będzie dobrze. Wy też dojdziecie na sam szczyt.