Orientalna podróż Bartholomäusa Schachmana, burmistrza Gdańska

Muzeum Narodowe w Gdańsku zaprasza w orientalną podróż śladami Bartholomäusa Schachmana, XVI-wiecznego burmistrza miasta – pisze Monika Kuc

Aktualizacja: 25.07.2012 11:40 Publikacja: 25.07.2012 11:28

Wystawa Bartholomaus Schachman (1559-1614): Sztuka podróży

Wystawa Bartholomaus Schachman (1559-1614): Sztuka podróży

Foto: Muzeum Narodowe w Gdańsku

Zwano go Ulissesem Azji, Europy i Afryki z powodu zamiłowania do podróży. Jego ród wywodził się z Węgier. Bartholomäus Schachman (1559-1614) był doskonale wykształconym ławnikiem, potem sędzią. Studiował w Akademii Krakowskiej, Gdańskim Gimnazjum Akademickim, Strasburgu, Bazylei i na Uniwersytecie w Sienie.

Zobacz galerię zdjęć

W Europie znał dobrze Francję, Niemcy i Włochy. Gdy miał 30 lat, wyruszył z młodszym bratem Jacobem w podróż do Egiptu i Ziemi Świętej. Dotarli tam przez Imperium Osmańskie, gdzie zamówili album z akwarelami, przedstawiający sceny z życia codziennego odwiedzanych ziem i stroje ich mieszkańców.

Podróżowanie w XVI-wiecznej Europie było bardzo popularne. Uważano je za konieczny element edukacji szlachetnie urodzonych młodych ludzi. To także czas początków europejskiej orientalistyki.

Burmistrzem Gdańska Schachman został w 1606 roku. Dbał o rozwój miasta. To on zainicjował budowę fontanny Neptuna, Zbrojowni i miejskich fortyfikacji. Jego zasługi upamiętnia epitafium w kościele Najświętszej Marii Panny.

Burmistrz z Gdańska był też kolekcjonerem dzieł sztuki. O jego gabinecie osobliwości opowiadano legendy. Niestety z czasem zbiory te uległy rozproszeniu i jedynym ich świadectwem pozostał orientalny album z akwarelami, obecnie własność Qatar Orientalist Museum w Doha - stolicy Kataru. Wystawa w Muzeum Narodowym w Gdańsku to więc wyjątkowa okazja zobaczenia kart oryginału.

Album Schachmana z 1590 roku zawiera ponad sto luźnych akwarel i rysunków. Tytułową stronę dekoruje jego portret i herb. Napisy na kolejnych kartach informują, że obrazy przedstawiają mieszkańców głównie Stambułu, ale także Trypolisu, Krety, Rodos, Kairu, Jerozolimy. Różnice stylu świadczą, że obrazy tworzyło co najmniej trzech artystów. Niektóre powstały na miejscu (niewykluczone, że ich autorem był sam Schachman), inne są późniejszymi kopiami strojów z różnych dzieł.

Orientalna podróż z Schachmanem dostarcza mnóstwa wrażeń. Pozwala uczestniczyć w rozmaitych ceremoniach - od ślubów do obchodów świąt religijnych. Turecka świątynia na jednej z akwareli to najprawdopodobniej meczet Sulejmana. Ilustracje „Muzyka perska grana na filiżankach" czy „Tureckie święto" przedstawiają obchody święta Bajram w Stambule na zakończenie Ramadanu. O rytuałach i obyczajach mówią akwarele „Tureckie kobiety w drodze do łaźni" i „Ukaranie niewiernej żony".

Możemy dołączyć do „Tureckiej karawany" lub „Chrześcijan podróżujących po Egipcie". Po drodze spotykamy ludzi różnych stanów i narodowości: sułtana na koniu (prawdopodobnie Murada III), dworzan, kupców i niewolników, Turków, Greków, Ormian, Żydów, Persów, Arabów. Cały niezwykle barwny świat orientu.

Egzotyczną podróż z burmistrzem Gdańska uzupełniają inne XVI-wieczne rękopisy i księgi ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej.

Wystawa „Bartholomäus Schachman, (1559-1614): Sztuka podróży" czynna do 15 października. Towarzyszy jej znakomity katalog z esejami i reprodukcjami wszystkich akwarel.

Zwano go Ulissesem Azji, Europy i Afryki z powodu zamiłowania do podróży. Jego ród wywodził się z Węgier. Bartholomäus Schachman (1559-1614) był doskonale wykształconym ławnikiem, potem sędzią. Studiował w Akademii Krakowskiej, Gdańskim Gimnazjum Akademickim, Strasburgu, Bazylei i na Uniwersytecie w Sienie.

Zobacz galerię zdjęć

Pozostało 89% artykułu
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Muzeum otwarte - muzeum zamknięte, czyli trudne życie MSN
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE 2025
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Laury dla laureatek Nobla