„Kaczyński ustawami – niczym bejsbolem – chce robić swoje porządki”

W piątek grupa posłów PiS złożyła projekt, który przywraca dziewięcioosobowy minimalny pełny skład TK, co ma pozwolić orzekać bez szóstki buntowników.

Licząca trzy artykuły nowela ustawy o organizacji i trybie postępowania przed TK obecny wymóg udziału 11 sędziów przy orzekaniu w pełnym składzie TK, jak też 10 dla ważności zgromadzenia ogólnego TK, np. do wyboru kandydatów na prezesa TK, zmniejsza do 9 sędziów. Jak głosi uzasadnienie, ma to umożliwić sprawne działanie TK, stąd szybki termin wejścia w życie ustawy: z dniem następującym po dniu ogłoszenia oraz zastosowanie jej do spraw wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie noweli. W istocie przywraca to przepisy sprzed 2015 r., gdy pełny skład liczył 9 sędziów. Później kworum podnoszono do 13 sędziów, by je obniżyć do 11.

Przed TK stoi zwłaszcza skierowany w lutym br. przez prezydenta Andrzeja Dudę wniosek o prewencyjne zbadanie noweli ustawy o Sądzie Najwyższym, uchwalonej po uzgodnieniach z Komisją Europejską, która wdrażając tzw. kamienie milowe w polskim sądownictwie, ma odblokować fundusze z Krajowego Planu Odbudowy. Prezydent apelował o szybkie rozpatrzenie wniosku i rozwiązanie sporu o prezesurę TK w samym Trybunale, próba wstępnego spotkania zakończyła się fiaskiem, gdyż stawiło się 10 sędziów, a tylko 8 głosowało za uznaniem, że nie ma potrzeby wybierania nowego prezesa. A tym owa szóstka warunkuje orzekanie w pełnym składzie.

Jak sędziego TK naciskano

Tymczasem klilka dni wcześniej… "W sumie to możecie sobie nie chodzić na sprawy. Ale przyjdźcie na tę jedną. Załatwi się wyrok, dostaniemy KPO, a po wyborach to się tę ustawę uchyli" - tak wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego Mariusz Muszyński streścił na swoim blogu jeden z nieformalnych apeli do sędziów-buntowników z TK.

Przypomnijmy - chodzi o grupę sześciu sędziów (Mariusz Muszyński, Wojciech Sych, Jakub Stelina, Andrzej Zielonacki, Zbigniew Jędrzejewski, Bogdan Święczkowski), którzy nie uznają Julii Przyłębskiej za prezesa TK. Ich zdaniem, jej sześcioletnia kadencja wygasła w grudniu 2022 r. Sama Przyłębska uważa, że przepisy, które to określają, nie dotyczą jej kadencji i ma zamiar zajmować fotel prezesa TK do końca swojej kadencji sędziego TK, czyli do grudnia 2024 roku. Dostała w tej sprawie jednoznaczne wsparcie prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.

„W tzw. normalnych czasach ujawnienie takich informacji wywołałoby doniosłe konsekwencje, łącznie z dymisjami i śledztwem w sprawie. Czy tak będzie tym razem? Wątpliwe. Prawdopodobnie dlatego, że większość obserwatorów wydarzeń wokół Trybunału dokładnie tak wyobraża sobie przebieg tych rozmów. Dlatego nie liczyłbym na więcej niż wzruszenie ramion” – pisze Wojciech Tumidalski w tekście „Kiedyś dymisja i śledztwo, dziś wzruszenie ramion”.

I konstatuje: „Po prokuraturze też nie spodziewałbym się tu działania, bo jej pryncypał nie jest raczej zainteresowany tym, by w Trybunale rządziła dalej Julia Przyłębska – bliska ekipie Jarosława Kaczyńskiego i Mateusza Morawieckiego”.

Z czym tu mamy do czynienia?

„Obawiam się, że dzisiaj nie mamy już w Polsce cieszącego się zaufaniem Trybunału Konstytucyjnego, w założeniu jednego z najważniejszych sądów w Polsce” – to zaś słowa prezydenta Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, prof. Piotra Hofmańskiego.

„Z oczywistym manipulowaniem prawem na potrzeby bieżącego interesu politycznego. Można by to nazwać kpiną z praworządności, gdyby słowo kpina niosło ze sobą jeszcze dawny sens. Niestety, wiele z tego, co się wydarzyło w polskim prawie w ciągu ostatnich lat, zdewaluowało to niegdyś „porażające” określenie. Na potrzeby tego tekstu posłużę się innym określeniem: dziewiątka to bezradność. Dowód porażki i politycznego zgorzknienia” – pisze Bogusław Chrabota w tekście „Dziewiątka, czyli bezradność”.

Prezydent Andrzej Duda od czasu wezwania sędziów Trybunału Konstytucyjnego, żeby się „odkłócili”, sprawia wrażenie niezainteresowanego tematem ustawy o Sądzie Najwyższym. Choć jest sprawcą zamieszania, do odpowiedzialności się nie poczuwa.