Francja boi się Czecha

Dla wielu Polaków postawa zespołu bodaj najbardziej prestiżowego francuskiego dziennika może wydawać się niezrozumiała. Po 1989 r. ogromna część polskich gazet i tygodników, ale także stacji telewizyjnych i radiowych oraz największych portali internetowych została przejęta przez zachodnie koncerny medialne, głównie niemieckie i amerykańskie.

Dziennikarze nie mieli na to żadnego wpływu, a próby jakiegoś uregulowania tego zjawiska były i są w Berlinie, Paryżu czy Brukseli jednoznacznie uznawane za zamach na wolność mediów w Polsce.

Jednak gdy we Francji doszło do odwrócenia tej sytuacji – bo to inwestor z Europy Środkowej występuje w roli kupującego – postawa francuskich i, szerzej, zachodnich elit zmieniła się o 180 stopni.

Adam Michnik popiera dziennikarzy

W piątek 500 intelektualistów podpisało się pod wcześniejszym apelem 450 dziennikarzy „Le Monde”, którzy domagają się od czeskiego miliardera Daniela Křetinsky’ego współudziału w decydowaniu o strukturze własnościowej pisma. Wśród sygnatariuszy można znaleźć przedstawicieli absolutnej elity kraju, ale także, szerzej, zachodniej Europy.

Przeczytaj też: PiS chce „uregulować” zawód dziennikarza

Czy Czech kupi „Le Monde”. Francja się boi

Znalazły się tu podpisy filozofa Jurgena Habermasa, byłego ministra ochrony środowiska, charyzmatycznego producenta filmowego Nicolasa Hulot, gwiazdy architektury Renzo Piano, pisarza Salmana Rushdiego, historyka Timothy’ego Snydera, intelektualisty, który wylansował Emmanuela Macrona, Jacques’a Attaliego.

Sygnatariuszami listu są też Adam Michnik oraz Lech Wałęsa – a obok nich zbiegły do Moskwy były pracownik CIA Edward Snowden.

Křetinsky wywołuje coraz większe zaniepokojenie we Francji, odkąd zaczął przejmować kolejne, zwykle będące w miernej kondycji, media. W jego portfelu znajduje się już kultowy tytuł prasy kobiecej „Elle” i jeden z najbardziej poczytnych tygodników politycznych kraju „Marianne”.

Teraz jednak miliarder, który dorobił się głównie na inwestycjach w czeską energetykę, jest u progu przejęcia – wraz z francuskim bankierem Matthieu Pigasse’em – 60 proc. kapitału spółki, która poza „Le Monde” wydaje także czołowy lewicowy tygodnik „L’Obs” czy jego katolicki odpowiednik „La Vie”. Obecna sytuacja to wynik szeregu zbiegów okoliczności, w tym śmierci w 2017 r. dotychczasowego większościowego właściciela pisma, francuskiego przemysłowca Pierre’a Bergego, a także kłopotów hiszpańskiej grupy Prisa (właściciela m.in. lewicowego dziennika „El Pais”), do której należała jedna piąta akcji „Le Monde”.

Miliarder inwestujący wbrew modzie

Křetinsky od dawna jest znany ze strategii kupowania aktywów „pod prąd”: inwestowania w firmy, które, zdawałoby się, nie mają przyszłości. W samej Francji, kraju, w którego kulturze jest zakochany, kupił na tej zasadzie elektrownie węglowe w Gardanne i Saint Avold – choć zgodnie z prawem mają one zostać zamknięte w 2021 r. Czech wierzy jednak, że z powodu wygaszania francuskiego programu jądrowego i po tej dacie kraj nie będzie mógł się obejść bez prądu pochodzącego ze spalania węgla.