Zakup biletu na autobus, pociąg czy samolot oznacza de facto zawarcie umowy. Jedna strona płaci określoną cenę, druga w zamian za to zobowiązuje się dowieźć ją w określonym dniu i czasie we wskazane miejsce. Jeśli więc warunki tej umowy nie zostaną dotrzymane, konsumenci mogą żądać od przedsiębiorców określonych świadczeń - np. wyżywienia, noclegu czy zastępczego transportu.
Warto pamiętać, że w każdej sytuacji, w której pasażer jest narażony na utrudnienia związane z transportem lotniczym (opóźnienie lotu, odwołanie, brak miejsca na pokładzie), przewoźnik powinien zawsze poinformować go o wszystkich przysługujących mu prawach. Ustawową odpowiedzialność linii lotniczych reguluje rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 r. Ustanawia ono wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Jest ono bezpośrednio stosowane w Polsce.
W razie odwołania lotu pasażer powinien przede wszystkim otrzymać informację o innych możliwościach podróży w wybrane przez niego miejsce. W czasie oczekiwania na inne połączenie przysługuje mu tzw. darmowa opieka ze strony przewoźnika, czyli nocleg w hotelu (o ile istnieje konieczność pobytu co najmniej przez jedną noc), transport między hotelem i lotniskiem, a także wyżywienie. Ma on również prawo do 2 darmowych połączeń telefonicznych, 2 teleksów oraz 2 faksów lub e-maili. Osoby, które nie zamierzają czekać na następny lot, mogą żądać także zwrotu ceny biletu oraz bezpłatnego powrotu do portu, z którego rozpoczynały podróż (pierwszym możliwym połączeniem).
Pasażer ma również prawo do odszkodowania, którego wysokość zależy m.in. od długości lotu (patrz ramka). Nie przysługuje ono jednak wówczas, gdy:
> przewoźnik poinformował pasażerów o odwołaniu lotu co najmniej z dwutygodniowym wyprzedzeniem,
