Przysługujące konsumentowi prawo do skorzystania w wypadku przedterminowej spłaty kredytu na zakup nieruchomości, z obniżki całkowitego kosztu kredytu nie obejmuje kosztów niezależnych od okresu obowiązywania umowy. Konsument może domagać się jedynie obniżenia odsetek oraz kosztów zależnych od okresu obowiązywania umowy kredytu - orzekł unijny Trybunał Sprawiedliwości.
Dodajmy, że nie są to wysokie kwoty, więc problem dotyczy głównie kredytów złotówkowych, przy frankowych kluczowe jest unieważnienie umowy i rozliczanie się z całego kredytu.
Czytaj więcej
Santander Bank Polska to pierwszy bank, któremu Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postawił zarzuty za nierozliczanie się z pobranych opłat w przypadku całkowitej wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego.
Austriackie stowarzyszenie zajmujące się ochroną konsumentów, zakwestionowało przed sądami austriackimi typowy warunek umowny zamieszczany przez UniCredit Bank Austria w umowach kredytu na zakup nieruchomości, który dotyczy przedterminowej spłaty przez konsumenta. Przewiduje on, że w takiej sytuacji odsetki oraz koszty zależne od czasu trwania kredytu są proporcjonalnie obniżane, ale koszty dodatkowe, których wysokość jest niezależna od okresu obowiązywania umowy, nie będą zwracane, nawet proporcjonalnie. Stowarzyszenie twierdziło, że koszty niezależne od okresu obowiązywania umowy kredytu również powinny zostać proporcjonalnie obniżone. Powołuje się ono na dyrektywę 2014/17 w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi, która zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia konsumentowi prawa do pełnego lub częściowego wywiązania się ze zobowiązań z umowy kredytu przed wygaśnięciem tej umowy. Czyli w razie wcześniejszej spłaty.
Rozpatrując sprawę austriacki sąd najwyższy zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym czy dyrektywa 2014/17 stoi na przeszkodzie prawu krajowemu, że uprawnienie konsumenta do obniżki kosztu kredytu w przypadku przedterminowej spłaty obejmuje wyłącznie odsetki i koszty, których wysokość jest zależna od okresu obowiązywania umowy kredytu.
Odpowiedź TSUE jest taka, że prawo do obniżki ma dostosować umowę kredytu do przedterminowej spłaty, nie obejmuje zatem kosztów, które niezależnie od okresu obowiązywania umowy są ponoszone przez konsumenta na rzecz banku, które w momencie przedterminowej spłaty były już w całości spełnione. Jednakże, w celu zagwarantowania ochrony konsumentów przed nadużyciami, sądy krajowe powinny czuwać, aby koszty, które są nakładane na konsumenta niezależnie od okresu obowiązywania umowy kredytu, obiektywnie nie stanowiły wynagrodzenia kredytodawcy za czasowe korzystanie z kapitału lub za świadczenia.
Dodajmy, że ten problem pojawił się już wcześniej m.in. w pytaniu prawnym szczecińskiego Sądu Okręgowego do Sądu Najwyższego (III CZP 144/22), ale SN zawiesił jego rozpoznanie właśnie do wydania orzeczenia przez TSUE w tej sprawie.
sygn. akt C-555/21
