Art. 4011 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że można żądać wznowienia postępowania (obok klasycznych sytuacji, że np. gdy strona pozbawiona była możliwości działania) w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjność aktu będącego podstawą orzeczenia. Ale nie mówi nic o TSUE.
TSUE pyta Sąd Okręgowy Warszawa-Praga, który bada zażalenie konsumentki na odrzucenie jej skargi o wznowienie postępowania ws. rozliczenia umowy pożyczki, zakończonego prawomocnie wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego. Kobieta wskazuje na art. 401 pkt 2 k.p.c, bo w wyniku zastosowania przez SR błędnej wykładni dyrektywy konsumenckiej (nr 93/13) nie mogła nic zrobić.
Powołała się na jeden z wyroków TSUE w sprawie spółki z Bielska-Białej – pożyczkodawcy, w świetle którego, jeśli umowa pożyczki ma klauzule abuzywne, co sąd powinien badać z urzędu, to na tej podstawie powinien oddalić pozew wobec konsumentki.
Spółka wnosi o odrzucenie skargi, wskazując, że pozwana znała treść wyroku zaocznego i go nie skarżyła.
Czytaj więcej
W ramach podstawy wznowienia postępowania sądowo-administracyjnego można powoływać się na zapadły wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE. Ale tylko taki, który został opublikowany po wydaniu prawomocnego orzeczenia sądu krajowego.
Sąd I instancji odrzucił skargę o wznowienie, uznając, że nie ma ustawowej podstawy. Konsumentka ze wsparciem Rzecznika Finansowego złożyła zażalenie.
Według RF podstawę wznowienia powinien stanowić art. 4011 k.p.c. ze względu na podobieństwo roli TSUE i krajowych sądów konstytucyjnych, co przemawia za rozszerzającą wykładnią art. 4011 k.p.c. Alternatywnie RF jako podstawę wznowienia postępowania wskazał art. 401 pkt 2 k.p.c., przewidziany na wypadek pozbawienia strony możności działania.
Konsumentka wystawiła na zabezpieczenie zwrotu pożyczki weksel (in blanco, nie na zlecenie), wręczyła je pożyczkodawcy, która następnie wpisała doń sumę wekslową 8170 zł oraz termin zapłaty. Potem złożyła pozew o zapłatę tej kwoty z odsetkami, dołączając weksel i wypowiedzenie umowy pożyczki. Nie przedłożyła umowy, a sąd nie wzywał spółki (powódki) do jej złożenia. SR stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i skierował sprawę na rozprawę, a zawiadomienie do konsumentki zostało uznane za doręczone (faktycznie go nie odebrała), SR wydał wyrok zaoczny.
Sygnatura akt: C-582/21
