Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej („KS NGR” lub „Komitet”), która została powołana w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych, po przeprowadzeniu dyskusji w zakresie optymalnego wskaźnika referencyjnego, który ma stanowić alternatywę dla WIBOR, podjęła ostatecznie decyzję o wyborze indeksu WIRD. Spośród opracowanych i proponowanych przez GPW Benchmark wskaźników referencyjnych mających potencjalnie zastąpić WIBOR, tj. WIRF, WRR i WIRD, został więc wybrany ten ostatni.
Tło prac nad nowym wskaźnikiem referencyjnym
Geneza prac nad nowym wskaźnikiem referencyjnym sięga 2012 roku, kiedy to za sprawą rozpoczętych na światowych rynkach finansowych dyskusji w zakresie potrzeby odejścia od indeksów typu IBOR (indeksy stóp procentowych na rynku międzybankowym), jakim jest WIBOR, wykrystalizował się kierunek działania mający na celu zastąpienie indeksu typu IBOR na rzecz wskaźników stopy procentowej, którego danymi wejściowymi są informacje reprezentujące transakcje O/N (overnight) – tj. na rzecz indeksów typu RFR (wolnych od ryzyka). Inflacja oraz stale rosnące stopy procentowe nie stanowiły więc bezpośredniej przyczyny podjęcia działań mających na celu zastąpienie wskaźnika WIBOR. Bez wątpienia stały się jednak przyczynkiem do przyspieszenia prac nad przyjęciem nowego rozwiązania. GPW Benchmark, jako podmiot administrujący wskaźnikami referencyjnymi w rozumieniu Rozporządzenia BMR rozpoczął już w 2018 roku pracę nad opracowaniem propozycji nowych wskaźników referencyjnych. Efektem działań GPW Benchmark było opracowanie trzech propozycji wskaźników - Warszawskiego Indeksu Rynku Finansowego (WIRF), Warszawskiego Indeks Rynku Depozytowego (WIRD) oraz Warsaw Repo Rate (WRR), które następnie zostały poddane konsultacji z rynkiem.
Konsultacje proponowanych wskaźników z rynkiem
Jak wynika z opublikowanego przez GPW Benchmark dokumentu prezentującego wyniki konsultacji publicznych dotyczących metody opracowywania wskaźników referencyjnych typu RFR, pierwsza faza konsultacji zakończonej w czerwcu 2022 roku była niezadowalająca, a to przez niski poziom reprezentatywności i legitymizacji wśród podmiotów stosujących wskaźniki referencyjne stopy procentowej (w proces konsultacji zaangażowani byli głównie przedstawiciele sektora bankowego). Dopiera druga faza konsultacji, i to za sprawą przeprowadzenia działań aktywizujących podmioty stosujące wskaźniki referencyjne stopy procentowej, dała wynik w postaci poparcia jednego z opiniowanych wskaźników referencyjnych. Respondenci, z racji wysokiej reprezentatywności instytucji kredytowych oraz instytucji finansowych w toku prowadzonych konsultacji, ostatecznie wyrazili największe poparcie dla wskaźnika WIRF - opracowywanego na podstawie transakcji depozytowych zawieranych przez podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi. W opozycji, zwolennicy indeksu WIRD, wskazywali, że indeks ten, jako, że uwzględnia również niefinansowy segment (dane oparte na transakcjach z dużymi przedsiębiorcami, a nie tylko z instytucjami finansowymi jak WIRF) zbliża wskaźnik w stronę pełniejszego odzwierciedlenia kosztu finansowania. Przeprowadzone z rynkiem konsultacje nie były jednak decydujące dla wyboru nowego wskaźnika, a jego wyniki stanowić miały jedynie wsparcie dla Komitetu Sterującego Narodowej Grupy, która ostatecznie przychyliła się do wyboru indeksu WIRD jako alternatywy dla WIBOR.
Wybór wskaźnika WIRD i jego skutki
W toku prac Komitetu Sterującego Narodowej Grupy, każdy z trzech proponowanych przez GPW Benchmark wskaźników poddano ocenie według długiej listy kryteriów, w tym w szczególności pod kątem zasobu informacyjnego związanego z liczbą transakcji i ich wartością, odporności na manipulację, adekwatności reakcji wskaźnika na zmianę warunków rynkowych, ryzyka nieustalenia wskaźnika w poszczególnych dniach czy publikowania wskaźnika w terminie odpowiadającym potrzebom rynku finansowego. W związku zaś z tym, że indeks WIRD, jako indeks o najszerszym rynku referencyjnym (jego zasób informacyjny jest najszerszy, bowiem nie ogranicza się wyłącznie do instytucji sektora finansowego, a uwzględnia także dane z sektora dużych przedsiębiorstw), został wybrany jako najbardziej optymalna alternatywa dla obecnego wskaźnika.
Wybór właściwego zamiennika dla indeksu WIBOR stanowi jedynie asumpt do rozpoczęcia prac nad jego płynnym zastąpieniem. Kolejnym więc krokiem KS NGR ma być przyjęcie tzw. mapy drogowej, w której ustanowiony zostanie harmonogram działań zmierzających do faktycznego zastąpienia wskaźnika. Jak zapowiedziano, Komitet opublikuje wkrótce standardy stosowania nowego wskaźnika RFR (risk-free-rate) w produktach bankowych, leasingowych i faktoringowych oraz instrumentach finansowych. To właśnie opracowane przez Komitet standardy wytyczą dalszą drogę do wprowadzenia nowego wskaźnika, który docelowo ma stać się kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu Rozporządzenia BMR. WIRD zastąpi więc WIBOR w umowach finansowych (w tym umowach kredytu), instrumentach finansowych (np. papierach dłużnych lub instrumentach pochodnych) oraz przez fundusze inwestycyjne (np. w ustalaniu opłat za zarządzanie).
