Prawa konsumentów: Interwencja UOKiK tylko w ważnych sprawach

Sprzedawca mebli w umowach z klientami stosował niedozwolone klauzule. Jedną z nich było zastrzeżenie, że odcienie tapicerki mogą być różne na towarze klienta od tych, które są we wzornikach. Były tam też zapisy niezgodne z kodeksem cywilnym, jak choćby to, że tylko konsument ma płacić kary umowne, gdyby zrezygnował z umowy. Czytelnik zawiadomił o tym UOKiK, ale nie dostał satysfakcjonującej odpowiedzi.

– Sprzedawca stosuje niedozwolone klauzule, co jest naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów, ale UOKiK stwierdził, że sprawa jest bagatelna, i nie wszczął postępowania – mówi czytelnik. Ma pretensje, gdyż przedsiębiorca nie zmienia swoich praktyk – ze szkodą dla klientów.

Wszczęcie postępowania przez UOKiK mogłoby to zmienić, niekoniecznie przez nałożenie kary na firmę.

– Co do zasady, jeśli prezes UOKiK stwierdzi stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, to wydaje decyzję nakazującą ich zaniechanie i nakłada karę. W toku postępowania może, na podstawie art. 28 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wydać tzw. decyzję zobowiązującą i nie nałożyć kary – wskazuje Małgorzata Urbańska, radca prawny z kancelarii CMS Cameron McKenna.

UOKiK regularnie kontroluje wzorce stosowane w umowach z konsumentami

W takiej sytuacji przedsiębiorca zobowiązuje się do zaprzestania stosowania nielegalnych praktyk. Jak się okazuje, nawet jedna decyzja w sprawach praktyk ograniczających konkurencję oraz naruszających zbiorowe interesy konsumentów stanowi ten rodzaj rozstrzygnięcia. Z tym że w sprawie czytelnika UOKiK nie wszczął postępowania.

– Urząd, do którego wpłynie zawiadomienie o naruszaniu zbiorowych interesów konsumentów, ocenia, czy wszczęcie postępowania jest uzasadnione czy też nie – zwraca uwagę Urbańska. Urząd nie ma obowiązku wszczęcia postępowania, jeśli uzna, że zawiadomienie jest bezpodstawne.

Jednakże w piśmie, które czytelnik dostał z UOKiK, pada stwierdzenie, że przedsiębiorca stosuje niedozwolone klauzule. Czy zatem urząd nie powinien wszcząć postępowania?

Małgorzata Cieloch, rzeczniczka UOKiK, w odpowiedzi na to pytanie twierdzi, że prezes nie na takiego obowiązku. Ale nie wskazuje podstawy, która by o tym mówiła.

Tymczasem art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazuje stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. A za takie uchodzi stosowanie postanowień, które zostały wpisane do rejestru wzorców umowy uznanych za niedozwolone. Przepisy te nie przewidują, by w sprawach mało istotnych UOKiK nie podejmował odpowiednich działań.

W praktyce trudno wymagać, aby UOKiK interweniował po każdym zgłoszeniu. Zresztą kiedyś istniał taki wymóg i był krytykowany. Być może jednak warto się zastanowić nad określeniem kryteriów, które przesądzałyby o wszczęciu postępowania.