Jerzy Haszczyński: Sami swoi, wersja turecka

Pożegnanie z Erdoganem odsuwa się w czasie. Może dożywotnio.

Publikacja: 15.05.2023 14:00

Jak wskazują nieostateczne wyniki, w pierwszej turze Recepowi Tayyipowi Erdoganowi zabrakło pół punk

Jak wskazują nieostateczne wyniki, w pierwszej turze Recepowi Tayyipowi Erdoganowi zabrakło pół punktu procentowego do zwycięstwa w wyborach prezydenckich

Foto: AFP

Duży, ważny, dumny kraj, członek NATO  nietypowy. Prawie nie ma wolnych mediów: co dziewiąty z odnotowanych na świecie przez Committee to Protect Journalists uwięzionych dziennikarzy siedzi w tureckim więzieniu. Nietrudno tam też trafić, będąc opozycyjnym politykiem. Ale odbywają się wybory i są sondaże  te dawały szanse opozycji i jej kandydatowi na prezydenta Kemalowi Kilicdaroglu. Wyłaniał się z nich kraj podzielony na pół, jak wiele innych, w których odbywały się w ostatnich latach wybory, nazywane przełomowymi. Prawie na pół.

I to „prawie” ma decydujące znaczenie. Nie wystarczy mieć za sobą prawie połowy narodu, by odsunąć polityka, który przez ponad dwie dekady zagarniał coraz więcej władzy, co spowodowało, że jego kraj przesunął się z grona państw zwanych kulejącymi demokracjami ku reżimom hybrydowym (to dzięki odbywającym się tam wyborom), a lada moment może wpaść do szufladki reżimy autorytarne.

Czytaj więcej

Wyniki wyborów w Turcji: Będzie druga tura. Erdogan prowadzi, ale ma mniej niż 50 proc. głosów. Frekwencja - niemal 89 proc.

Jak wskazują nieostateczne wyniki, w pierwszej turze Recepowi Tayyipowi Erdoganowi zabrakło pół punktu procentowego do zwycięstwa w wyborach prezydenckich. Drobne upokorzenie dla współczesnego sułtana, ale porażka w drugiej turze wydaje się bardzo mało prawdopodobna, zwłaszcza że w niedzielę opozycja przegrała z jego partią odbywające się równocześnie wybory parlamentarne. 

Los drugiej tury zależałby przede wszystkim od elektoratu polityka, który zajął trzecie miejsce, zdobywając ponad 5 proc. głosów. Nazywa się Sinan Ogan i symbolizuje tureckie rozdarcie. Z jednej strony to ultranacjonalista, który kilka lat temu wbrew swojej partii nie chciał wspierać Erdogana. Z drugiej też ultranacjonalista, który Kemalowi Kilicdaroglu stawia warunki nie do spełnienia: przede wszystkim odcięcia się od partii prokurdyjskich, a Kurdowie to wyjątkowo oddany elektorat kandydata opozycji.

Drobne upokorzenie dla współczesnego sułtana, ale porażka w drugiej turze wydaje się bardzo mało prawdopodobna, zwłaszcza że w niedzielę opozycja przegrała z jego partią odbywające się równocześnie wybory parlamentarne

Kraj wydaje się bliski tego, co kilka lat temu opisała publicystka i pisarka Ece Temelkuran w książce „Turcja. Obłęd i melancholia”. To „cel 2023”,  jaki Erdogan i jego partia sobie wyznaczyli na setną rocznicę Republiki Tureckiej. Cel: wymienienie wszystkich ludzi na swoich. We wszystkich ważnych dziedzinach. Sami swoi, wersja turecka. Nie uda się to na poziomie władzy samorządowej, burmistrzowie głównych miast są z opozycji. Ale może nie uda się tylko na razie. 

Może trzeba też wspomnieć o niszowym scenariuszu, łaskawszym dla demokracji, nie tylko tureckiej. Erdogan, przytłoczony trudnościami gospodarczymi i poruszony tym, że mniej więcej pół narodu go nie chce, zawróci z autorytarnej drogi.    

Duży, ważny, dumny kraj, członek NATO  nietypowy. Prawie nie ma wolnych mediów: co dziewiąty z odnotowanych na świecie przez Committee to Protect Journalists uwięzionych dziennikarzy siedzi w tureckim więzieniu. Nietrudno tam też trafić, będąc opozycyjnym politykiem. Ale odbywają się wybory i są sondaże  te dawały szanse opozycji i jej kandydatowi na prezydenta Kemalowi Kilicdaroglu. Wyłaniał się z nich kraj podzielony na pół, jak wiele innych, w których odbywały się w ostatnich latach wybory, nazywane przełomowymi. Prawie na pół.

Pozostało 82% artykułu
Komentarze
Jerzy Haszczyński: Zdeterminowani obrońcy Ukrainy
Komentarze
Bogusław Chrabota: Budownictwo socjalne to błędna ścieżka
Komentarze
Michał Płociński: Polska w Unii – koniec epoki młodzieńczej. Historyczna zmiana warty
Komentarze
Izabela Kacprzak: Ministrowie i nowi posłowie na listach do europarlamentu to polityczny cynizm Donalda Tuska
Komentarze
Michał Szułdrzyński: Adam Bodnar ujawnia nadużycia ws. Pegasusa. To po co jeszcze komisja śledcza?