Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów: nie chronią podatników

Na internetowych stronach Ministerstwa Finansów niemal w każdym tygodniu pojawia się kilka opracowań i wyjaśnień zagadnień związanych z podatkami.

Komunikaty te nie mają jednak formy interpretacji ogólnych, a tylko wtedy podatnicy mogliby skutecznie powoływać się na nie podczas sporów z organami i w ten sposób uzyskać ochronę prawną. Tych jednak jest znacznie mniej.

– Od 1 lipca 2007 r., czyli od momentu wejścia w życie znowelizowanych przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa, wszystkie interpretacje ogólne publikowane są na stronie internetowej Ministerstwa Finansów – mówi Magdalena Kobos, rzecznik prasowy ministra.

– Łącznie było ich 21, od ośmiu w 2008 r., przez siedem w 2009 r. do sześciu w roku ubiegłym – wylicza pani rzecznik. – W 2011 r. minister finansów nie wydał jeszcze żadnej interpretacji ogólnej – uzupełnia.

Minister może dokonywać interpretacji ogólnych, żeby ujednolicić stosowanie prawa przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej. Tak stanowi art. 14a [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2005/DU2005Nr%20%208poz%20%2060a.asp]ordynacji podatkowej[/link] (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) Są one wydawane jedynie z urzędu, w odróżnieniu od interpretacji indywidualnych.

Po złożeniu wniosku o wydanie tych ostatnich minister ma obowiązek tego dokonać, natomiast ewentualny wniosek o wydanie interpretacji ogólnej może być traktowany tylko jako sygnalizacja. Nie ma obowiązku jej wydania.

Interpretacje ogólne są rzadkością, ponieważ jednym z warunków ich wydawania są rozbieżności w rozstrzygnięciach organów podatkowych. Jeśli nie ma rozstrzygnięć w ogóle, bądź są one jednolite, siłą rzeczy do rozbieżności nie dochodzi. Nawet jeśli to jednolite stanowisko fiskusa jest regularnie podważane przez sądy administracyjne.

Jeżeli stan faktyczny opisany we wniosku odpowiada rzeczywistości i stał się podstawą interpretacji, to daje ona sporą ochronę podatnikom.

– Jeśli postępują oni zgodnie z ich zapisami, nie muszą się obawiać ani dopłaty daniny, ani odpowiedzialności karnej skarbowej – mówi Leszek Przybyłka, adwokat i doradca podatkowy. – Co prawda organy mogą ostatecznie rozstrzygnąć sprawę odmiennie od brzmienia interpretacji, jednak podatnik nie poniesie z tego powodu konsekwencji – zauważa. Zastosowanie się do interpretacji powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku za okres od początku obowiązywania interpretacji do końca okresu rozliczeniowego w danym podatku – tłumaczy Leszek Przybyłka.

[b]Minister finansów upoważnił do wydawania indywidualnych interpretacji dyrektorów czterech izb skarbowych. W praktyce sprawuje w stosunku do nich tylko uprawnienia kontrolne.[/b] Pozostały mu bowiem możliwości uchylania i zmiany wszystkich tych rozstrzygnięć oraz wydawania interpretacji ogólnych.

Pomimo to [b]częste są sytuacje, gdy poszczególne izby różnie interpretują przepisy i nie spotyka się to z reakcją ministra.[/b] Mógłby w takiej sytuacji albo zająć jednoznaczne stanowisko, zmieniając poszczególne interpretacje, albo wydając jedną ogólną. Problem w tym, że to drugie rozwiązanie nie prowadziłoby do uchylenia rozstrzygnięć w konkretnych sprawach, nieprzystających do ogólnego wyjaśnienia. Ustawa nie przewiduje bowiem takich konsekwencji.