Lore - recenzja filmu

Australijka Cate Shortland na podstawie powieści Brytyjki o niemieckich korzeniach Rachel Sieffert zrobiła film, którego akcja toczy się w powojennych Niemczech. Tytułowa bohaterka Lore ma 14 lat i jest córką oficera SS. Została wychowana w kulcie Adolfa Hitlera i narodowego socjalizmu.

Zobacz galerię zdjęć

Po upadku III Rzeszy, gdy jej rodzice zostają aresztowani, razem z czwórką młodszego rodzeństwa, przez zniszczony wojną kraj, usiłuje przedrzeć się do babci, która mieszka na wsi pod Hamburgiem. Ma do pokonania 900 kilometrów i całe lata, przez które wpajano jej wiarę w ideologię narodowego socjalizmu.

W ostatniej dekadzie na ekranach pojawiło się wiele filmów, których twórcy portretują Niemców jako ofiary nazizmu. Najlepsze nie były nachalnie ideologiczne. W „Sophie Scholl. Ostatnie dni" Marc Rothemund opowiedział o studentce monachijskiego uniwersytetu, która w 1943 roku została złapana na rozrzucaniu antynazistowskich ulotek i po pokazowym procesie skazana na śmierć. W „Kobiecie w Berlinie" Max Farberbock przypominał o losie kobiet, które po zdobyciu Berlina były masowo gwałcone przez radzieckich żołnierzy. Ale obaj artyści unikali schematów.

Na pierwszy rzut oka „Lore" wpisuje się w ten nurt. Jednak Shortland, pokazując cierpienie piątki niemieckich dzieci, rzuca nazizmowi znacznie poważniejsze oskarżenie.

– Nie chcę sugerować, że Niemcy również byli ofiarami II wojny światowej – mówi reżyserka. – Pokazuję dziecko rosnące w zakłamaniu – w rodzinie i w kraju rządzonym przez chorych polityków. Rodzice wychowali Lore tak, jak powinni to zrobić „dobrzy Niemcy". W kulcie Adolfa Hitlera i dumie, że należy do narodu Ubermenschów. Lore w to wierzy. Z wiejskim chłopcem wita się „Heil, Hitler", do brata mówi: „Nie martw się. Rodzice wrócą. Zwycięstwo musi kosztować". Po drodze całej piątce ratuje życie chłopak z żydowskimi papierami. Potem, samotny, wędruje z nimi, chroni, kradnie jedzenie. Ale Lore długo traktuje go jak „żydowskiego śmiecia".

Zobacz zwiastun film "Lora"

Jednak droga przez zgliszcza otworzy jej oczy. Pokaże, że rosła w obłudzie. „Złamaliśmy mu serce, a on nas tak kochał" – wzdycha stara kobieta, wskazując na portret Hitlera. A przed chwilą za użyczenie noclegu wzięła od umęczonych dzieciaków złotą obrączkę ich ojca. Jedyną cenną rzecz, jaka im została. Ale największy szok Lore przeżyje, gdy z portfela, należącego kiedyś do Żyda, który zginął w Auschwitz, wypadną zdjęcia z żoną, maleńkim dzieckiem...

„Wasi rodzice nie zrobili nic złego. Nie musicie się za nich wstydzić" – mówi babka, gdy wreszcie siądą razem przy stole. Ale Lore ostentacyjnie złapie chleb, zanim pozwolą jej na to dorośli. I zniszczy porcelanowego jelonka, ostatnią pamiątkę, jaka łączyła ją z rodzinnym domem. Stryjeczna wnuczka Hermana Göringa poddała się sterylizacji, aby nie przekazywać dalej genów potwora. Jak będzie żyła Lore?

Shortland opowiada o wyrywaniu się ze szponów ideologii i budzeniu świadomości. Bardzo to ciekawy obraz. Bohaterami książki „Noszę jego nazwisko" byli synowie i córki Himmlera, Göringa, Bormanna, Hessa, Franka. Australijka przypomniała, że trauma dotknęła miliony niemieckich dzieci, które trafiały do Hitlerjugend i na co dzień pozdrawiały się „Heil, Hitler".