Reklama

Nie żyje reżyser Jerzy Sztwiertnia

Po ciężkiej chorobie zmarł Jerzy Sztwiertnia, twórca m.in. serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”

Publikacja: 27.07.2025 14:35

Nie żyje reżyser Jerzy Sztwiertnia

Foto: Adobe Stock

Urodził się 25 grudnia 1946 roku w Chorzowie. W 1969 roku skończył wydział reżyserii w PWSFtviT w Łodzi. Swoje pierwsze filmy realizował na podstawie polskiej prozy. W filmie „Siedem czerwonych róż czyli Benek Kwiaciarz o sobie i innych”, zrealizowanym na podstawie opowiadań Marka Nowakowskiego zebrał siedem nowelek, w których główną rolę zawsze grał Zbigniew Maklakiewicz. Potem według prozy Henryka Worcella zrealizował „Grzech Antoniego Grudy” o osadnictwie na Ziemiach Odzyskanych i „Złotą Kaczkę” na podstawie opowiadania Ewy Szelburg-Zarębiny. 

Reżyser czuły na historyczną prawdę

W latach 1979-1981 powstało jedno z jego najważniejszych dzieł – 13-odcinkowy serial „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” o walce Polaków z germanizacją w Wielkopolsce w latach 1815-1819. Losy fikcyjnych bohaterów bardzo sprawnie zostały tu przemieszane z losami autentycznych postaci tamtego czasu. Na ekranie pojawili się m.in. hrabia Dezydery Chłapowski (Krzysztof Kolberger) dr Karol Marcinkowski (Mariusz Benoit), ks. Antoni Radziwiłł (Zdzisław Kozień).

W latach 80. reżyser pokazał m.in. „Komediantkę” o tragicznych losach młodej aktorki i „Oszołomienie” – również portretujące środowisko teatralne, zainspirowane autentycznymi losami aktora Tadeusza Junoszy-Stępowskiego. 

Jerzy Sztwiertnia, twórca dokumentów

Jerzy Sztwiertnia był też twórcą wielu interesujących dokumentów. Starał się w nich zachować pamięć o ludziach ważnych dla narodowej kultury, którzy w trudnych czasach umieli zachować swoją niezależność.

„Kusy i inni” był opowieścią o etosie sportu przed II wojną światową. W filmie „Dzielski: Bankietem do kapitalizmu” Sztwiertnia przypomniał sylwetkę Mirosława Dzielskiego i początek w połowie lat 80. XX wieku Towarzystwa Liberałów przekształconego potem w Krakowskie Towarzystwo Przemysłowe. Inny jego dokument „Aleksander Ścibor-Rylski” (1928-1983) poświęcony był znakomitemu pisarzowi i scenarzyście. „Zły” był intelektualnym portretem Leopolda Tyrmanda – znakomitego literata, któremu w czasach stalinowskich udało się zachować poczucie własnej odrębności i niezależności. Jego ostatni film dokumentalny „Zofia Herzowa: Notacja” poświęcony był tytułowej bohaterce, która razem z mężem tworzyła po wojnie w Rzymie Instytut Literacki. Następnie przeniesiony do Francji – do podparyskiego Maisons-Laffitte. Siedziba instytutu stała się oazą polskości i wolnej myśli, przystanią dla przybyszów z PRL.

Reklama
Reklama

Jerzy Sztwiertnia, reżyser telenowel

Poza tym od schyłku XX wieku Jerzy Sztwiertnia wyreżyserował w telewizji setki odcinków telenowel – „Klanu”, „Plebanii”, „Na dobre i na złe”. 

O śmierci reżysera poinformował Andrzej Luter, duszpasterz, doktor teologii, krytyk filmowy m.in. „Więzi”, przyjaciel wielu artystów. 

Urodził się 25 grudnia 1946 roku w Chorzowie. W 1969 roku skończył wydział reżyserii w PWSFtviT w Łodzi. Swoje pierwsze filmy realizował na podstawie polskiej prozy. W filmie „Siedem czerwonych róż czyli Benek Kwiaciarz o sobie i innych”, zrealizowanym na podstawie opowiadań Marka Nowakowskiego zebrał siedem nowelek, w których główną rolę zawsze grał Zbigniew Maklakiewicz. Potem według prozy Henryka Worcella zrealizował „Grzech Antoniego Grudy” o osadnictwie na Ziemiach Odzyskanych i „Złotą Kaczkę” na podstawie opowiadania Ewy Szelburg-Zarębiny. 

Pozostało jeszcze 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Film
„To był tylko przypadek”: Co się dzieje, gdy do władzy wracają przestępcy
Patronat Rzeczpospolitej
Złota Palma z Cannes, Marcin Dorociński i „Papusza”. Weekend otwarcia 19. BNP Paribas Dwa Brzegi zapowiada się wyśmienicie
Film
Gwiazda seriali „Sex Education” i „Biały lotos” Aimee Lou Wood kręci film w Polsce
Film
12 filmów ze wsparciem Warszawy i Mazowsza. Jakie to produkcje?
Film
Wenecja 2025 zapowiada się jako festiwal pełen gwiazd
Reklama
Reklama