Te decyzje coraz bardziej przypominają początki wojny handlowej, która skończyła się wielką depresją, tylko tym razem rządy zajęły się nie przepływami towarów, ale przepływami gorącego pieniądza, który jest drukowany przez banki centralne w krajach rozwiniętych.

Łatwo wyobrazić sobie, co może stać się dalej. Jeżeli w listopadzie, zgodnie z zapowiedzią Rezerwa Federalna zwiększy skalę druku pieniądza, to nasili się napływ krótkoterminowego kapitału na rynki wschodzące i nasili się presja na umocnienie walut tych krajów. W odpowiedzi wiele krajów rozwijających się zacznie interweniować, akumulując rezerwy dewizowe, wprowadzą też dodatkowe bariery dla przepływu kapitału.

W sumie efekt druku pieniądza przez „Bena z helikoptera” może być taki, że bańki cenowe na rynkach aktywów i surowców będą dalej rosły, interwencje walutowe doprowadzą do dalszego silnego wzrostu rezerw dewizowych banków centralnych w wielu krajach, które z kolei będą inwestowane w większości w obligacje krajów rozwiniętych, takich jak USA czy Niemcy. Czyli tzw. globalne nierównowagi w sferze finansów będą dalej narastały, a wpływ tego typu polityki na realną gospodarkę będzie niewielki. Aż pewnego dnia prasy drukarskie staną, i co wtedy?

Niestety USA prowadzą bardzo brutalną i nieczystą grę, wykorzystując pozycję emitenta globalnej waluty rezerwowej. Przez dwie dekady Amerykanie żyli ponad stan, osiągając poziom konsumpcji zbyt wysoki w stosunku do możliwości gospodarki. Teraz nadszedł czas zaciskania pasa, co oznacza dla USA kilka lat wolnego wzrostu. Zamiast 3 – 4 proc., do których byli przyzwyczajeni, gospodarka powinna rozwijać się w tempie ok. 1 proc. Ale to oznacza utrzymanie się wysokiego bezrobocia, co jest niepopularne politycznie.

Rząd i bank centralny USA postanowiły prowadzić inną politykę, drukując pieniądze chcą doprowadzić do osłabienia dolara i umocnienia walut wielu krajów, co uczyni eksport konkurencyjnym i pomoże w podtrzymaniu wyższego tempa wzrostu w USA, kosztem jego obniżenia w innych krajach. Prezydent Obama mówi wprost o podwojeniu eksportu USA w pięć lat. Na to nie ma i nie będzie zgody w innych krajach. A ponieważ grupa G20 jest fasadowa i nie podejmuje żadnych decyzji koordynujących globalną politykę gospodarczą, mogą nas czekać nerwowe lata wojen walutowych.

Co to oznacza dla Polski? Powinniśmy pilnować, by złoty za bardzo się nie umocnił, tak jak Azjaci pilnują swoich walut. Powinniśmy przyspieszyć reformy, by nasza gospodarka i finanse publiczne były dobrze przygotowane na ewentualne silne turbulencje na rynkach finansowych. Tylko czy nasi politycy mają czas myśleć o takich rzeczach. Przecież jest wiele innych, „ważniejszych spraw”, od bomb fekaliowych po zamachy o podłożu politycznym. Nasze dzieci i wnuki nie uwierzą, czym zajmowała się obecna klasa polityczna, gdy będą studiować najnowszą historię Polski.