Zalecenie kuracji otrzymają w najbliższych dniach wszystkie kraje strefy eurolandu. Ani kanclerz Niemiec Angela Merkel, ani prezydent Francji Nicolas Sarkozy podczas wczorajszego spotkania w Paryżu nie zaproponowali integracji bliższej, niż było to dotychczas – czyli np. federacji krajów, które wprowadziły wspólną walutę. Obydwoje podczas konferencji prasowej po kilkugodzinnych naradach kilkakrotnie nie pozostawili cienia wątpliwości: – Chcemy jasno powiedzieć, że jesteśmy zdeterminowani, by bronić euro – mówił Nicolas Sarkozy.

Najbliższe dni pokażą, czy zapewnienia Angeli Merkel i Nicolasa Sarkozy'ego przekonały rynki. To zadanie trudne w sytuacji, kiedy Grecja jest praktycznie niewypłacalna, Irlandia i Portugalia robią wszystko, żeby jakoś wydostać się spod presji ogłoszenia konieczności przełożenia spłat obsługi długu, a Włosi dopiero pod wielką presją deklarują plan oszczędnościowy.

Konferencja odbyła się już po zamknięciu sesji giełdowych w Europie. Jednak po komentarzach kanclerz Merkel i prezydenta Sarkozy'ego giełdy amerykańskie, na których wczoraj panowało ożywienie, straciły optymizm. Spadły zarówno indeksy Dow Jones i Standard & Poor's 500, jak i technologiczny Nasdaq.

Jakby mało było kłopotów wokół zadłużenia krajów strefy euro, hamuje tempo wzrostu gospodarek. Dynamika PKB Francji spadła do zera, niewiele lepiej jest w Niemczech i Holandii, gdzie wynosi zaledwie 0,1 proc. W tej sytuacji gwiazdami są Austria i Finlandia, gdzie udało się „wyżyłować" ok. 1 proc. wzrostu.

Jak podał Eurostat niewiele lepiej wygląda sytuacja w całej UE, gdzie w II kwartale – zresztą tak jak i w strefie euro – wzrost PKB wyniósł jedynie 0,2 proc. Przy tym na rynku pojawiają się coraz częściej pogłoski, że np. Francja może zostać wkrótce pozbawiona najwyższego ratingu AAA.Taka plotka w ubiegłym tygodniu spowodowała tąpnięcie na europejskich giełdach.

Inwestorzy jednak wierzą zazwyczaj duetowi Merkel/Sarkozy. Kilkakrotnie już było tak, że dosłownie w ostatnim momencie znajdowali oni rozsądne wyjście z beznadziejnej sytuacji.  Czy tak będzie i tym razem?

Zdaniem Nicolasa Sarkozy'ego wszystkie posunięcia, jakie proponują wraz z kanclerz Niemiec, doprowadzą do jeszcze większej integracji w strefie euro.

– Po raz kolejny widzę, że wszyscy oczekują jakiegoś pojedynczego magicznego środka, „wielkiego uderzenia", które w cudowny sposób pomogłoby nam wyjść z kryzysu – mówiła pani Merkel. – Nie sądzę, abyśmy w tej chwili byli uzależnieni od jakiejś pojedynczej decyzji. Tak samo jak nie wierzę, abyśmy we dwójkę byli w stanie, jak za dotknięciem czarodziejskiej  różdżki znaleźć ostateczne rozwiązanie – mówiła kanclerz Niemiec.

Ani ona, ani prezydent Francji nie ukrywali, że dążą do jak największej integracji obu krajów.

Analitycy oczekiwali jednak od Angeli Merkel i Nicolasa Sarkozy'ego więcej. Jak chociażby ogłoszenia decyzji o emisji euroobligacji emitowanych w imieniu strefy euro.

Peter Buchanan, starszy ekonomista z CIBC w Kanadzie, oczekiwał zagwarantowania emisji obligacji najbardziej zadłużonych krajów. George Gero z RBC Capital w Nowym Jorku nie dziwił się, że po ujawnieniu szczegółów spotkania Sarkozy – Merkel i podjętych tam decyzji złoto nadal drożało. – Powiedzmy sobie prawdę: Szwajcarzy nie chcą duńskiego sera, Włosi nie chcą pić francuskiego wina, a Skandynawowie są szczęśliwi, bo nie przyjęli euro – tłumaczy.

Inni analitycy nie mieli złudzeń co do znaczenia tego spotkania. Bo skoro i Niemcy, i Francuzi nie chcieli ogłosić emisji euroobligacji, czyli nie ma mowy tak naprawdę o konsolidacji strefy euro, to sytuacja niewiele się zmieni. Tyle że poszedł wyraźny sygnał: ani Berlin, ani Paryż nie mają zamiaru „odpuścić" euro.

Gospodarka UE zwalnia

Tylko o 0,2 proc. wzrósł w II kw. w porównaniu z I kw. PKB strefy euro. Ekonomistów zaskoczyły słabe dane z Niemiec. Także o 0,2 proc. zwiększył się PKB całej Unii Europejskiej – podał Eurostat. Najbardziej niepokojące jest drastyczne spowolnienie niemieckiej gospodarki, która dotychczas była lokomotywą dla całej Unii. Korzystała z tego także Polska (ponad 20 proc. naszego eksportu trafia za Odrę). We wtorek okazało się, że niemiecki PKB w II kw. wzrósł jedynie o 0,1 proc. wobec I kw., po wzroście o 1,3 proc. w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku (r./r. wzrost wyniósł odpowiednio: 2,8 proc. i 4,6 proc.). Jeszcze gorsze wyniki notuje gospodarka Francji: w ujęciu kwartalnym nie rozwijała się w ogóle w II kw. (r./r. wzrosła o 1,6 proc.). Podobnie jest w przypadku Portugalii. Recesja nadal nęka gospodarkę Grecji. Za to Hiszpania rozwijała się w tempie 0,2 proc., głównie dzięki eksportowi, bo popyt wewnętrzny wciąż w tym kraju spada. Włoski PKB zwiększył się w II kw. jedynie o 0,3 proc.     —d.w.

Kalendarium kryzysu zadłużenia w strefie euro

2009 r.

? 12 listopada. Grecy przyznają się, że poprzednie władze przekłamały statystykę. W rezultacie deficyt budżetowy i dług publiczny są znacznie wyższe, niż te oficjalnie zgłaszane do Eurostatu.

2010 r.

? 4 maja. Strefa euro zatwierdza wart 110 mld euro pakiet pomocowy dla Grecji. Złożą się nań Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny i Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

? 28 listopada. Irlandia otrzymuje pakiet pomocowy o wartości 85 mld euro. Ponownie ze środków KE/EBC/MFW. Oprocentowanie nie jest małe – wynosi 5,8 proc. Część pieniędzy (pomoc dla banków) musieli zapewnić sami Irlandczycy.

2011 r.

? 13 maja. Portugalia otrzymuje pakiet pomocowy w wysokości 129 mld euro. W zamian zobowiązuje się do cięcia wydatków, przyspieszenia prywatyzacji i podwyższenia podatków.

? 17 lipca. Agencja Moody's tnie rating Włoch.

? 21 lipca. Grecja otrzyma nowy pakiet ratunkowy. Jego wartość to 109 mld euro. Ale Niemcy informują, że debata na ten temat może mieć miejsce dopiero pod koniec września.

? 12 sierpnia. Portugalczycy informują, że program oszczędnościowy jest przyspieszony i cięcia zostały wprowadzone wcześniej, niż planowano.

? 16 sierpnia. Francja i Niemcy wyznaczają nowe zasady dla strefy euro.