Spotkanie USA-Ukraina w Genewie wisiało na włosku. Czas na rozmowy z Moskwą

Nowy plan pokojowy dla Ukrainy opracowany przez USA i Ukrainę podczas rozmów w Genewie zawiera 19 punktów i stanowi istotną modyfikację poprzedniej 28-punktowej propozycji, która była krytykowana przez Kijów za przekraczanie czerwonych linii, zwłaszcza w kwestiach terytorialnych.

Najbardziej wrażliwe politycznie punkty, dotyczące zwłaszcza granic i relacji NATO z Rosją i USA, zostały pozostawione do decyzji prezydentów Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego. Ukraińska delegacja podkreślała, że nie ma mandatu do podejmowania decyzji odnośnie terytorium, co zgodnie z ukraińską konstytucją wymagałoby referendum narodowego.

Poniedziałkowe spotkanie w Genewie  miało charakter intensywnych, ale owocnych negocjacji – jak relacjonował dla „Financial Times” Sierhij Kisłyca, wiceminister spraw zagranicznych i członek ukraińskiej delegacji. 

Rozmowy w Genewie wisiały na włosku

Początek spotkania delegacji Ukrainy i USA był bardzo napięty, niewiele brakowało, a do rozmów by nie doszło. Amerykanie mieli być sfrustrowani faktem, że szczegóły 28-punktowego planu wyciekły do mediów i wywołały nie tylko dyskusję, ale i oburzenie sojuszników Ukrainy. 

Ostatecznie spotkanie delegacji rozpoczęło się dopiero po dwugodzinnej rozmowie Marka Rubio i Andrija Jermaka. 

Wśród amerykańskich uczestników byli m.in. sekretarz stanu Marco Rubio, specjalny wysłannik Trumpa Steve Witkoff oraz doradca Jared Kushner, którego obecność początkowo zaskoczyła Ukraińców. Ukraińcy docenili konstruktywne nastawienie Amerykanów oraz gotowość do dyskusji nad wszystkimi punktami propozycji.

Jak relacjonował Kisłyca, podczas analizowania punkt po punkcie zaproponowanego przez administrację Trumpa  amerykańska delegacja była otwarta na ukraińskie propozycje, m.in. wycofano pomysł ograniczenia armii Ukrainy do 600 tysięcy żołnierzy, a też przeprojektowano kwestię amnestii wojennych tak, by uwzględniała oczekiwania ofiar konfliktu. 

Rubio i Jermak ogłaszają sukces

Marco Rubio i Andrij Jermak poinformowali dziennikarzy o „znaczących postępach” w rozmowach w Genewie nad 28-punktowym planem pokojowym USA. Jak podkreślili, obie strony przeanalizowały projekt punkt po punkcie i pracują nad zmianami. – Moim zdaniem odbyliśmy prawdopodobnie najbardziej produktywne i znaczące spotkanie w całym tym procesie – mówił Rubio.

Jermak potwierdził słowa Rubia o postępach w rozmowach. – Dokonaliśmy bardzo dużego postępu i zmierzamy ku sprawiedliwemu i trwałemu pokojowi, na jaki zasługuje naród ukraiński i jakiego pragnie bardziej niż ktokolwiek inny na tej planecie – powiedział. Zapowiedział dalsze rozmowy z Amerykanami i państwami europejskimi.

Szef MSZ Niemiec: Z planu usunięto kwestie dotyczące Europy i NATO. Są i inne poprawki

Po szczycie dokumenty dotyczące aktualnego planu zostały przekazane do Waszyngtonu i Kijowa, gdzie prezydenci mają podjąć ostateczne decyzje. Wersje robocze planu przekazane szefom delegacji USA i Ukrainy były jedynymi dokumentami, które opuściły salę. Kisłyca powiedział, że wszystkie pozostałe kopie zostały zabrane po zakończeniu spotkania.

Administracja amerykańska zapowiedziała, że wystąpi do Moskwy z propozycją dalszych negocjacji. Ani Trump, ani Rubio nie podali szczegółów na temat zmian wprowadzonych do pierwotnego, 28-punktowego planu, w sprawie którego nie konsultowano się z europejskimi przywódcami, a które mogłyby doprowadzić do wykluczenia Ukrainy z NATO i stacjonowania europejskich myśliwców w Polsce.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Donald Trump chce kapitulacji Ukrainy

Plan Białego Domu oznacza wydanie Ukraińców na pastwę Putina. Czy Ameryka zdradzi też Polskę?

Minister spraw zagranicznych Niemiec Johann Wadephul powiedział w poniedziałek, że „wszystkie kwestie dotyczące Europy, a także NATO, zostały usunięte z tego planu”.

Reuters z kolei dotarł do projektu zrewidowanego planu. Agencja pisze, że opiera się on na planie USA, ale wprowadza znaczące zmiany, w tym:

Putin w rozmowie z Erdoganem skomentował plan USA

Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan odbył w poniedziałek rozmowę telefoniczną z [[Putinem, Kreml||Putinem. Kreml||interpunkcja|Dwa odrębne zdania połączono przecinkiem. Należy je rozdzielić kropką.]] wystosował po niej podsumowujący komunikat. Wyraźnie rozróżnił w nim pierwotny, 28-punktowy amerykański plan pokojowy od każdej zaktualizowanej wersji, nad którą pracowano w Genewie z udziałem przedstawicieli państw Europy.

Czytaj więcej

Polityka

Plan Trumpa dla Ukrainy niebezpieczny dla Polski. Prezydent i rząd chcą zmian

Warunki zakończenia wojny, przedstawione Ukrainie przez administrację USA, wzbudziły nad Wisłą sp...

„Władimir Putin zauważył, że te propozycje, w wersji, w jakiej je przeanalizowaliśmy, są zgodne z dyskusjami na szczycie rosyjsko-amerykańskim na Alasce i, w zasadzie, mogą posłużyć jako podstawa ostatecznego pokojowego rozwiązania” –  piszą służby prasowe Kremla, nawiązując do sierpniowego spotkania Putina z Donaldem Trumpem na Alasce.

Erdoğan ze swojej strony powiedział Putinowi, że Turcja jest gotowa pomóc w nawiązaniu bezpośrednich kontaktów między Rosją a Ukrainą w celu osiągnięcia „sprawiedliwego i trwałego pokoju” – poinformowało jego biuro.

Doradca Putina: Plan pokojowy UE „konstruktywnie w ogóle nam nie pasuje”

Jurij Uszakow,  doradca Putina ds. polityki zagranicznej, kpił z europejskiego planu zakończenia wojny na Ukrainie i powiedział, że Kreml preferuje pierwotną propozycję prezydenta USA Donalda Trumpa.