Stopy procentowe w Szwajcarii i strefie euro w dół. Kiedy Polska?

Szwajcarski Bank Narodowy ściął stopy zaskakująco mocno, bo aż o 50 punktów bazowych. To największa jednorazowa obniżka od dziesięciu lat. Główna stopa spadła do najniższego od dwóch lat poziomu 0,50 proc. Od marca br. (posiedzenia decyzyjne odbywają się co kwartał) SNB obniżył stopy już o 125 punktów bazowych.

Rynki oczekują, że to jeszcze nie koniec obniżek stóp. Na dziś wyceniają, że w 2025 r. spadną one w pobliże 0 proc. Bank centralny Szwajcarii złagodził swój komunikat względem wrześniowego, niemniej większa od oczekiwań skala obniżki stóp procentowych sprawiła, że odżyły pytania, czy cykl SNB może zakończyć się powrotem do ujemnych stóp, które wszakże obowiązywały w Szwajcarii między 2015 a 2022 r.

W listopadzie nowy prezes SNB Martin Schlegel mówił, że „nikt nie lubi ujemnych stóp procentowych, ale SNB jest gotowy je wprowadzić w razie potrzeby”. Te i inne słowa Schlegela (m.in. czwartkowe, że bank centralny „ma jeszcze amunicję” w polityce pieniężnej) sugerują determinację w walce ze zbyt niską inflacją i siłą franka. W listopadzie roczna dynamika cen w Szwajcarii wyniosła raptem 0,7 proc., według najnowszych prognoz SNB w 2025 r. może spaść nawet do 0,2 proc., a do końca 2026 r. nie powinna przekroczyć 1 proc. Jednocześnie tempo wzrostu gospodarczego nie jest satysfakcjonujące. Szwajcarom nie pomaga koniunktura w UE, ale też silny frank, wobec euro w zasadzie na historycznych maksimach.

Skala obniżki o 50 pkt baz. jest też odbierana jako swego rodzaju „pokaz siły” Schlegela: była to pierwsza decyzja SNB pod jego kierownictwem (objął to stanowisko w październiku).

Foto: Tomasz Sitarski

Stopy procentowe w dół, co z ratami?

Dane Biura Informacji Kredytowej wskazują, że nadal mamy w Polsce ponad 200 tys. czynnych „frankowych” kredytów hipotecznych. Obniżka stóp procentowych o 50 punktów bazowych oznacza, że w perspektywie najbliższych trzech miesięcy o tyle spadnie rynkowa stopa SARON 3M, na której bazuje oprocentowanie kredytów.

To lepsza wiadomość. Gorsza, że jednocześnie wciąż silny pozostaje frank – jego kurs oscyluje wokół 4,60 zł (ponad 30 gr powyżej tegorocznego minimum z maja).

EBC też obniża stopy procentowe

W czwartek cykl obniżek kontynuował też Europejski Bank Centralny. Tu niespodzianki już nie było – stopy zostały obniżone o 25 punktów bazowych. Stopa depozytowa spadła do 3 proc., od czerwca skala obniżek to już cały punkt procentowy. Rynek prognozuje dalsze głębokie cięcia: o kolejny punkt procentowy przez najbliższe pół roku.

Mimo przejściowego wzrostu inflacji (do 2,3 proc. w listopadzie z 2 proc. w październiku i 1,7 proc. we wrześniu) wynikającego m.in. z efektów bazy, prognozy sugerują niezagrożony powrót do celu inflacyjnego 2 proc. w dłuższym horyzoncie. „Proces dezinflacji przebiega zgodnie z planem” – poinformował EBC. Dodatkowo cykl obniżek jest uzasadniony słabymi danymi o wzroście gospodarczym.

Kiedy RPP zacznie ciąć stopy procentowe?

Portfel hipotecznych kredytów „eurowych” w Polsce jest znacznie mniejszy niż „frankowych”. Według danych BIK w ramach wszystkich innych kredytów walutowych – tu dominują te w euro – mamy nieco ponad 70 tys. czynnych umów.

Znacznie liczniejsza (2,1 mln umów) jest grupa złotówkowiczów, dla których kluczowe są stopy NBP ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej, a konkretniej: rynkowa stawka WIBOR, wyceniająca stopy NBP na kilka miesięcy w przód. Tu zmiany są na razie rzędu kilku setnych punktu procentowego, niemal żadne.

Mimo popularności kredytów o stałej stopie w ostatnich kwartałach, wciąż zdecydowana większość zobowiązań w złotych ma zmienne oprocentowanie, które reaguje na zmiany WIBOR z maksymalnie kilkumiesięcznym opóźnieniem.

Kiedy jest szansa na spadek rat? Z wypowiedzi większości członków RPP wynika, że ten moment się zbliża. Głosy w Radzie są podzielone – część członków widzi szansę obniżki nawet już w marcu 2025 r., inni wskazują raczej na trzeci kwartał, a wielu zelektryzowały słowa prezesa Glapińskiego z zeszłego tygodnia, który sugerował, że w obliczu ryzyka odbicia inflacji w drugiej połowie 2025 r. – po ewentualnym odmrożeniu cen energii przez rząd przy obecnych taryfach – na obniżki możemy poczekać nawet do 2026 r.

Tego spojrzenia nie podzielali w rozmowach z „Rzeczpospolitą” członkowie RPP Ireneusz Dąbrowski i Ludwik Kotecki. – My w RPP musimy się skupiać na procesach inflacyjnych, które widać, że są już opanowane. Wzrost cen energii może trochę wpłynąć na wskaźnik inflacji, ale na same procesy inflacyjne nie wpłynie – mówił Dąbrowski. – Dalsze stopniowe wycofywanie tarcz to nie inflacja (rozumiana jako rynkowy proces zmian cen w gospodarce, na który można wpływać polityką pieniężną), tylko raczej korekta administracyjna. RPP w ogóle nie powinna na to reagować – wskazywał Kotecki.

Obecnie rynek oczekuje, że za rok główna stopa NBP będzie już niżej niż obecnie, w okolicach 5 proc. (wobec 5,75 proc. obecnie), a za dwa lata jeszcze o około 100 punktów bazowych niższa.