Ustawa wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 w sprawie warunków wjazdu i pobytu cudzoziemców w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair (wersja przekształcona).
Czytaj także: Wpis do rejestru osób niepożądanych naruszał dobra osobiste
Jej celem jest zachęcenie do przyjazdu do Unii Europejskiej wysoko wykwalifikowanych obywateli państw trzecich, a w szczególności naukowców oraz studentów. Ponadto, promowanie Unii jako atrakcyjnego miejsca do badań i innowacji, zwiększanie jej szans w globalnej rywalizacji o talenty oraz poprawa unijnej konkurencyjności. Będzie to realizowane przez szereg rozwiązań przewidzianych ustawą takich jak możliwość korzystania przez cudzoziemców z mobilności studenta przez okres do 360 dni, mobilności krótkoterminowej naukowca i członka jego rodziny przez okres do 180 dni w dowolnym okresie liczącym 360 dni oraz mobilności długoterminowej naukowca i członka jego rodziny.
Przepisy ustawy o cudzoziemcach przewidują także wydawanie wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy w celu odbywania studiów, prowadzenia badań naukowych, odbycia stażu lub udziału w wolontariacie w ramach programu wolontariatu europejskiego.
Warunkiem wydania wizy krajowej lub udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w ww. celach będzie zatwierdzenie danej jednostki przyjmującej - jednostki prowadzącej studia (z wyłączeniem określonych kategorii), jednostki naukowej, organizatora stażu lub jednostki organizacyjnej, na rzecz której cudzoziemiec ma wykonywać świadczenia jako wolontariusz. W przypadku jednostek prowadzących studia, które nie będą podlegały obowiązkowi zatwierdzenia, wymogiem wydania wizy krajowej lub udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu studiów będzie brak wydania decyzji o zakazie przyjmowania cudzoziemców.