Wojna Kremla zjadła sporą część PKB Rosji

W roku wojny rozpętanej przez Kreml Rosja straciła najwięcej kapitału w historii. Odpływ netto sięgnął niespotykanej wielkości 234 mld dol. netto. To równowartość 13,5 proc. rosyjskiego PKB. Sami obywatele federacji wyprowadzili do zagranicznych banków 73 mld dolarów.

Publikacja: 09.08.2023 10:49

W roku wojny rozpętanej przez Kreml Rosja straciła najwięcej kapitału w historii

W roku wojny rozpętanej przez Kreml Rosja straciła najwięcej kapitału w historii

Foto: AFP

Eksperci moskiewskiego Centrum Analiz Makroekonomicznych i Prognoz Krótkoterminowych (CMASF) oszacowali w nocie analitycznej „O odpływie kapitału”, że w 2022 r z Rosja straciła go 243 mld dol. netto, czyli równowartość 13,5 proc. PKB - przywodzi wyniki analizy gazeta RBK. To więcej niż wskazują oficjalne dane Banku Rosji, który wielkość odpływu ocenił na 227 mld dol.

Cztery powody odpływu kapitału z Rosji 

Analitycy CMASF zidentyfikowali cztery główne kanały odpływu kapitału w ubiegłym roku. Pierwszy to kredyty handlowe i zaliczki (66 mld dol.). Wzrost odpływów tym kanałem w porównaniu z 2021 r. (wówczas było to 11 mld dol.) ekonomiści tłumaczą zmianą modelu finansowania handlu zagranicznego.

Drugi to spłata kredytów i pożyczek zagranicznych przez rosyjskie banki i przedsiębiorstwa niefinansowe (62 mld dol.), co ma związek z rosyjską agresją na Ukrainę.

Czytaj więcej

Rosja zrywa umowy podatkowe z Zachodem. USA i Polska na czele listy

Transakcje dokonywane przez osoby fizyczne zabrały z rynku 47 mld dol. Tu chodzi głównie o to, że Rosjanie - kto mógł i zdążył - od wybuchu wojny przerzucili posiadaną gotówkę z rosyjskich banków do zagranicznych.

Wzrost prywatnych depozytów w bankach zagranicznych wyniósł 33 mld dol. oraz wzrost sald gotówkowych gospodarstw domowych (14 mld dol.). Według stanu na 1 lipca 2023 r. Rosjanie trzymali na depozytach w bankach za granicą równowartość 6,36 bln rubli, czyli 73 mld dol. Aby powstrzymać proces odpływu oszczędności Bank Rosji w połowie 2023 r zablokował obywatelom możliwość osuszania ich kont walutowych.

Kolejna przyczyna odpływu to wycofanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (40 mld dol.). Chodzi tu o zagraniczne firmy, w tym banki, które po rosyjskiej agresji na Ukrainę zlikwidowały swoje rosyjskie biznesy.

Odpływ kapitału w kontekście znacznego szoku gospodarczego (spowodowanego wojną i sankcjami - red.) jest zjawiskiem zrozumiałym, piszą analitycy CMASF, ale jego rekordowa wielkość (najwyższa w odniesieniu do PKB od co najmniej 2001 r.) „wydają się anomalią”.

Czytaj więcej

Po przejęciu Danone i Carlsberga w Rosji. Jedyne wyjście, to wyjście na dobre

Większy dopływy niż po zajęciu Krymu i agresji na Gruzję

Łączna kwota kapitału, jaki odpłynął z Rosji w 2022 roku, kiedy kraj ten rozpoczął wojnę na Ukrainie, a kraje zachodnie nałożyły na agresora sankcje, przekroczyła poziom z kryzysowych lat 2014 (okupacja Krymu - 165 mld dol.) i 2008 (napaść Rosji na Gruzję - 143 mld dol.) – zwracają uwagę rosyjscy ekonomiści.

Odpływ środków czterema opisanymi kanałami był konsekwencją przystosowania się podmiotów gospodarczych do szoku 2022 r. i ma charakter tymczasowy, „zdeterminowany pilnością sytuacji” – podkreśla CMASF.

Czytaj więcej

Wysyp rosyjskich firm w Turcji. Oligarchowie znaleźli spokojną przystań

Zdaniem autorów analizy należy spodziewać się spowolnienia odpływu kapitału „w miarę dostosowywania się przedsiębiorstw i obywateli do nowych warunków ekonomicznych”. W tym roku intensywność odpływu znacznie spadła: łączny odpływ w okresie styczeń-czerwiec wyniósł 27 mld dol.

Trzeba tu jednak dodać, że nie jest to zasługa „dostosowania do nowych warunków", ale zakazów i nakazów rosyjskich władz. Bank Rosji ograniczył do 10 tys. dol. i euro miesięcznie możliwość wypłaty przez obywateli gotówki z ich własnych walutowych kont bankowych. Także firmy rosyjskie mają teraz ograniczone możliwości lokowania pieniędzy za granicą.

Eksperci moskiewskiego Centrum Analiz Makroekonomicznych i Prognoz Krótkoterminowych (CMASF) oszacowali w nocie analitycznej „O odpływie kapitału”, że w 2022 r z Rosja straciła go 243 mld dol. netto, czyli równowartość 13,5 proc. PKB - przywodzi wyniki analizy gazeta RBK. To więcej niż wskazują oficjalne dane Banku Rosji, który wielkość odpływu ocenił na 227 mld dol.

Cztery powody odpływu kapitału z Rosji 

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Rząd ma nowy plan na finanse państwa. Będą wyższe podatki?
Budżet i podatki
MF: Od 2025 roku wchodzimy na ścieżkę redukcji deficytu
Budżet i podatki
Naprawa polskich finansów zajmie kilka lat. MF przedstawia tzw. białą księgę
Budżet i podatki
Stan budżetu państwa w spadku po PiS i nowy plan
Budżet i podatki
Luka VAT skoczyła do 15,8 proc. Runął mit Morawieckiego o cudzie VAT-owskim?