– To czarny scenariusz, mam nadzieję, że nie jest realny, choć kto wie. Byłby dla wielu polskich firm nokautem – mówi Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej PUIG). Zwłaszcza że we współpracy gospodarczej z Ukrainą mamy coraz lepsze wyniki. Jak podkreśla PUIG, dwustronne obroty handlowe rosną w błyskawicznym tempie. W pierwszych dziesięciu miesiącach 2021 r. wzrost wymiany sięgnął 44 proc., dochodząc do poziomu 10,4 mld dol. Przekroczyliśmy w ten sposób poziom obrotów sprzed kryzysu finansowego 2007 r. i cały 2021 r. może się zamknąć obrotami w wysokości 11 mld dol.
Inwestorzy boją się
Rosyjski najazd na Ukrainę wyhamowałby ten trend. Wstrzymałby także inwestycje na ukraińskim rynku, gdzie działa kilkadziesiąt tysięcy spółek z polskim kapitałem, a łączną wartość polskich inwestycji szacuje się na ok. 1 mld dolarów. – Jesteśmy zarzucani pytaniami, firmy obawiają się konfliktu zbrojnego. Przedsiębiorcy, którzy rozwijali wcześniej swoje interesy na Krymie, z dnia na dzień przeżyli horror – dodaje Piechota.
Według Małgorzaty Bonikowskiej, prezesa Centrum Stosunków Międzynarodowych, napływ nowych inwestycji na Ukrainę wyhamuje, a istniejące nie będą rozwijane. – Inwestorzy mogą się obawiać rozszerzenia konfliktu – twierdzi Bonikowska.
Czytaj więcej
Zbrojny konflikt rosyjsko-ukraiński może uderzyć Polaków mocno po kieszeni, windując ceny ropy i gazu oraz ograniczając dostawy surowców. Ucierpiałyby rosnące szybko inwestycje i handel z Ukrainą.
PUIG zakłada, że ewentualna inwazja Rosji odbiłaby się na polskim przemyśle metalurgicznym przez spadek importu z Ukrainy, a także na firmach z branż elektromaszynowej i chemicznej, eksportujących na ukraiński rynek. Ucierpiałby polski przemysł spożywczy, skutki agresji odczułby sektor finansowy.
Wojna na wschodzie mogłaby przekreślić lub wyhamować korzystne perspektywy rozwoju polsko-ukraińskiej współpracy. A ta od podpisania umowy o pogłębionej strefie wolnego handlu (DCFTA obniżyła cła, zniosła większość limitów dla zagranicznych eksporterów i przyczynia się do zbliżania ukraińskich przepisów, zasad i norm do prawodawstwa UE) żywiołowo się rozwija. To w dużej mierze efekt wzrostu ukraińskiego eksportu do Polski, który zwiększył się o 80 proc., podczas gdy polski na Ukrainę – ok. 25 proc. Nowe możliwości współpracy polskich firm z ukraińskimi partnerami otwiera m.in. reforma samorządowa, dająca okazje do polskich inwestycji w ukraińskiej gospodarce komunalnej. – Ukraina ma ogromny niedorozwój małych i średnich firm, ale ten segment stale się rozwija. W rezultacie potencjał współpracy w inwestycjach takich przedsiębiorstw wzrasta, więc przez konflikt zbrojny mielibyśmy wiele do stracenia – uważa Piechota.
Ryzykowny Wschód
Zdaniem Łukasza Ambroziaka, eksperta Polskiego Instytutu Ekonomicznego, Wschód jako kierunek eksportu polskich towarów, a także miejsce do inwestowania staje się coraz trudniejszy i niepewny. Chodzi nie tylko o Ukrainę, która pod względem politycznym, prawnym, a także samego klimatu biznesowego nie jest krajem stabilnym. Kolejnym przykładem jest Białoruś. – Około dwóch trzecich polskiego eksportu rolno-spożywczego do tego kraju będzie objęte embargiem wprowadzonym na początku tego roku. Dotknie to zwłaszcza producentów jabłek, którzy wysyłają na Białoruś 15 proc. swojego eksportu – mówi Ambroziak. W razie rosyjskiej inwazji na Ukrainę i politycznego konfliktu z Zachodem, bardzo bliskie białorusko-rosyjskie relacje jeszcze pogłębiłyby problemy polskich eksporterów na białoruskim rynku.
Czytaj więcej
Rozgrzana gospodarka pędzi w tempie 7 proc. rocznie. Ekonomiści modlą się o miękkie lądowanie. Ale nadciąga omikron i straszy Putin.
Jest jeszcze kwestia relacji gospodarczych Polski z Rosją: zachodnie sankcje i rosyjski odwet mogłyby poważnie nam zaszkodzić. Według Małgorzaty Starczewskiej-Krzysztoszek, ekonomistki z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Rosja próbowałaby politycznie oddziaływać na sojuszników Ukrainy poprzez decyzje dotyczące sprzedaży na rynek polski i europejski. Mogłyby pojawić się problemy z dostawą surowców energetycznych. – 75 proc. całego polskiego importu węgla pochodzi z Rosji, podobnie jak 55 proc. importu gazu, nie mówiąc o gazie importowanym z Niemiec, który w części także jest rosyjski. Rosja dostarcza także 65 proc. polskiego importu ropy. Jesteśmy bardzo silnie uzależnieni od importu tych strategicznych produktów, więc tu będą najważniejsze ryzyka – wylicza Starczewska-Krzysztoszek.
Roczny dostęp do treści rp.pl za pół ceny
Czytaj więcej
Jeśli Rosja zaatakuje Ukrainę, a społeczność międzynarodowa nałoży na Moskwę ostre sankcje, to dojdzie do dużych perturbacji na rynku ropy i gazu. Polska odczułaby to głównie w postaci gwałtownego wzrostu cen.
