Osłabienie złotego jest niewątpliwie nadmierne – mówił wczoraj prezydent Lech Kaczyński w Nysie. zwłaszcza gdy się porówna kondycję naszej waluty z czeską koroną czy węgierskim forintem. Widać wtedy, że złoty wyjątkowo mocno cierpi na światowym kryzysie, choć polska gospodarka relatywnie najlepiej sobie z nim radzi – np. w Czechach w tym roku wzrost może być zerowy, a na Węgrzech spodziewana jest głęboka recesja.
W Polsce dopiero w ciągu ostatnich dni prognozy wzrostu PKB istotnie się pogorszyły. Komisja Europejska podała, że wzrost wyniesie 2 proc., we wtorek rząd ujawnił, że możliwy jest przyrost PKB o zaledwie 1,7 proc. Poza tym Polska jest największym rynkiem walutowym w tej części Europy, o dziennych obrotach mniej więcej trzy razy większych niż w Czechach czy pięć razy większych niż w Rumunii. Dodatkowo, według szacunków Jakuba Borowskiego z Invest-Banku, grubo ponad połowa transakcji na złotym jest przeprowadzona poza Polską, głównie w Londynie. To sprawiło, że przy trwającym odwrocie od rynków wschodzących zagraniczni inwestorzy sprzedawali najczęściej złotego, bo światowe banki, takie jak JP Morgan, Citigroup czy Goldman Sachs, miały go najwięcej.
Ale to nie wszystko. Naszą walutę osłabia także sprawa opcji walutowych, które miały zabezpieczać firmy przed ryzykiem kursowym, ale wpędziły je w tarapaty. Jak podają spółki giełdowe, potencjalna strata na ciągle niezrealizowanych opcjach sięga setek milionów złotych. A zamykanie tych transakcji (zazwyczaj pod koniec miesiąca) będzie zwiększało popyt na waluty, szczególnie euro.
– Kwestia opcji z jednej strony pogarsza nastroje, z drugiej powoduje realne przepływy osłabiające złotego – mówi Piotr Bielski, ekonomista BZ WBK.
Kolejnym czynnikiem jest słabnący eksport, co prowadzi do sytuacji, w której eksporterzy sprzedają mniej walut uzyskanych z transakcji i tym samym nie ma bodźca do umacniania polskiego pieniądza. Ekonomiści ING wskazują także na mniejszą liczbę kredytów walutowych udzielanych przez banki, co też uniemożliwia powstrzymanie osłabienia złotego.