Ile zagranicy w polskich bankach. Będą duże zmiany?

Jedna z największych transakcji na polskim rynku, czyli sprzedaż Santander Bank Polska (SBP) za ok. 7 mld euro (ok. 30 mld zł) nabiera tempa. Jej zakończenie jest planowane w ciągu najbliższych czterech miesięcy, a nabywca – austriacka Erste Group zapowiedział już m.in. rebranding (choć nowa nazwa pod którą ma działać SBP nie została jeszcze ujawniona). 

Erste Group reprezentuje austriacki kapitał, z kolei Santander Group – hiszpański, przy czym Hiszpanie nie wycofują się z Polski w całości. Przejmą bowiem na własność Santander Consumer Bank. Sprawdzamy, jak to wpłynie na strukturę własnościową w polskim sektorze bankowym, jeśli chodzi o pochodzenie kapitału.

Ile kapitału zagranicznego w polskich bankach

Obecnie największe udziały w całym sektorze ma polski kapitał, głównie państwowy. Według danych Komisji Nadzoru Finansowego, łącznie pod kontrolą polskich właścicieli znajduje się ok. 58,1 proc. aktywów wszystkich banków (w tym 48,8 proc. w tych, w których właścicielem jest Skarb Państwa). Pozostałe 41,9 proc. to kapitał zagraniczny.

Nieco inne proporcje mogą być w samych bankach komercyjnych, a więc po wyłączeniu bankowości spółdzielczej czy Banku Gospodarstwa Krajowego jako banku rozwoju. Z naszej analizy dla 12 największych banków uniwersalnych wynika, że 43,2 proc. ich aktywów jest pod kontrolą polskiego kapitału (chodzi o PKO BP, Pekao, Alior i BOŚ Bank), a 56,8 proc. – zagranicznego.

Jeśli chodzi o pochodzenie tego „obcego” kapitału, to mamy tu dosyć duże zróżnicowanie, a obecnie najsilniejszą pozycję ma ten pochodzący z Hiszpanii. Licząc w dużym uproszczeniu, pod kontrolą Santander Group jest bowiem ok. 13,5 proc. łącznych aktywów badanych 12 banków komercyjnych, a biorąc pod uwagę strukturę tylko kapitału zagranicznego – udział ten wynosi niemal 24 proc.

Jakie pochodzenie inwestorów zagranicznych w bankach

Dosyć mocno obecny w sektorze jest też kapitał holenderski oraz niemiecki. W naszej analizie Grupa ING Bank (większościowy właściciel ING Banku Śląskiego) ma ma odpowiednio 11 proc. oraz 20,3 proc. udziałów, a niemiecki Commerzbank (główny akcjonariusz mBanku) – 10,9 proc. oraz 19,2 proc. Francuski kapitał (tu zaliczamy BNP Paribas BP oraz Credit Agricole BP) ma pod kontrolą ok. 9,1 proc. sumy aktywów analizowanych przez nas 12 banków, czyli ok. 16 proc. udziału kapitału zagranicznego w tych bankach. Resztę dzielą między sobą Portugalczycy, do których należy Bank Millennium, oraz w nieco mniejszym stopniu – Amerykanie (tu chodzi o Citi Handlowy i VeloBank).

Po przejęciu SBP Erste Group w kapitale zagranicznym w polskich bankach najwięcej będzie kapitału pochodzącego z Austrii (tu wartość przejmowanych aktywów można szacować na ok. 284 mld zł). Udział kapitału hiszpańskiego gwałtownie spadnie, ale nie do zera, bo aktywa Santander Consumer Bank to ok. 30 mld zł (dla porównania, to niewiele mniej niż aktywa Credit Agricole Bank Polska).

Kapitał zagraniczny kontra kapitał polski

Warto dodać, że to niejedyne zmiany własnościowe, jakie zachodzą na polskim rynku. Amerykański Citi Handlowy sprzedaje bowiem swoją część detaliczną VeloBankowi (i można szacować, że aktywa VeloBanku wzrosną do ok. 77 mld zł). Przy czym właścicielem VeloBanku jest spółka głównie powiązana z amerykańskim funduszem inwestycyjnym Cerberus. Na horyzoncie widać też możliwość powrotu do Polski kapitału włoskiego, jeśli spełnią się ambicje UniCredit do przejęcia kontroli w Commerzbanku (w efekcie czego kapitał niemiecki niemal by zniknął).

Czytaj więcej

Banki

Prezes Santander BP mówi, co dalej z bankiem po wielkiej transakcji

Transakcja przejęcia banku przez Erste Group powinna zakończyć się do końca roku – podał Michał G...

Jakie wnioski płyną z naszej analizy? Po pierwsze, jeśli chodzi o relacje kapitał zagraniczny – kapitał polski, to obecna struktura wydaje się w miarę w porządku. – Wyszliśmy z sytuacji niezdrowej, gdy 70-80 proc. aktywów sektora należało do zagranicznych inwestorów. Obecnie, gdy mamy mniej więcej po połowie, nie jest tak źle  – komentuje jeden z ekspertów. 

- W strukturze własności sektora bankowego przydałoby się więcej polskiego kapitału prywatnego – ocenia też   Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP.  - Niestety, polskie banki charakteryzują się niższym zwrotem na zainwestowanym kapitale (ROE) niż średnio inne spółki giełdowe, więc odczuwamy niedostatek prywatnych inwestorów strategicznych. Kapitał strategiczny pochodzi ze Skarbu Państwa i z banków w UE, gdzie problem z rentownością jest jeszcze większy – podkreśla Sobolewski.