Rażąco słabe wyniki z kolokwiów, a skreślenie aplikanta komorniczego - wyrok WSA w Warszawie

Rada Izby Komorniczej w S. skreśliła z listy aplikantów Mariusza S. (imię fikcyjne), który dwukrotnie oblał kolokwium po pierwszym roku aplikacji. Najpierw otrzymał 3 punkty, a na poprawce 8,5 na 20 możliwych.

Rada uznała, że rażąco słabe wyniki z przeprowadzonych kolokwiów, będących jedyną formą weryfikacji merytorycznej wiedzy aplikanta oraz stopień opanowania materiału po pierwszym roku aplikacji stanowią rażące naruszenie obowiązków aplikanta, który swoją postawą nie daje gwarancji należytego wykonywania obowiązków aplikanta i złożenia egzaminu z wynikiem pozytywnym.

Na takim samym stanowisku stanęła Krajowa Rada Komornicza.

Przypomniała ona, że przesłanki skreślenia aplikanta komorniczego z listy aplikantów komorniczych wyliczone zostały enumeratywnie w art. 30b ust 1 i 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Jedna z nich mówi, że rada izby komorniczej skreśla aplikanta komorniczego z listy aplikantów komorniczych, jeżeli aplikant komorniczy rażąco narusza obowiązki aplikanta komorniczego lub w sposób rażący uchybił godności aplikanta. Zdaniem KRK w opisywanej sprawie zaistniała właśnie ta przesłanka, która odwołuje się do klauzuli generalnej. - Jej istota polega na swoistym posłużeniu się przez ustawodawcę zwrotem niedookreślonym, podlegającym ad casum wykładni i mającym na celu osiągnięcie pewnej elastyczności normy w celu umożliwienia jej właściwego i skutecznego zastosowania w praktyce – wskazano.

KRK uznała, że zostało wskazane konkretne działanie w postaci zaniechania aplikanta, braku nabycia po odbyciu 1 roku aplikacji elementarnej wiedzy merytorycznej, a co za tym idzie, podstawowych umiejętności w celu właściwego przygotowania do samodzielnego wykonywania zawodu jakim jest zawód komornika sądowego.

Dalej przypomniano, że zgodnie z art. 29k ustawy obowiązkiem aplikanta jest uczestniczenie w przewidzianych programem aplikacji zajęciach, seminariach i praktykach, samodzielne pogłębianie wiedzy prawniczej i praktycznych umiejętności niezbędnych do zajmowania stanowiska komornika oraz przystąpienie do sprawdzianów wiedzy oraz kolokwium przewidzianych w trakcie aplikacji, a także egzaminu komorniczego.

KRK podkreśliła, że w trakcie trwania aplikacji kolokwia i sprawdziany mają decydujące znaczenie dla dalszej kariery zawodowej aplikanta.

Skreślony aplikant nie dał za wygraną, zaskarżył niekorzystne dla siebie uchwały do sądu, i wygrał. W skardze przekonywał, że w żadnym z przepisów nie uznano niezdania kolokwium rocznego za rażące naruszenie obowiązków aplikanta. Jego zdaniem zgodnie z przepisami ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w trakcie trwania aplikacji kolokwia i sprawdziany mają na celu informowanie samego aplikanta o tym, ile pracy powinien jeszcze włożyć w pogłębianie swojej wiedzy. Powołując się na komentarz Zenona Knypla i Zbigniewa Merchela do wskazał, że "niezaliczenie sprawdzianu lub kolokwium nie rodzi żadnych konsekwencji dla aplikanta". Wobec tego uznał, że nie są to podstawy do skreślenia z listy aplikantów. Wskazał, że niezaliczenie pierwszego jak i drugiego kolokwium nie niesie negatywnych konsekwencji dla aplikanta.

Aplikant zwrócił też uwagę na fakt, że kolokwium poprawkowego nie zdały cztery osoby. Dwie, które uzyskały wynik 6 punktów, przeniosły się do innej izby, gdzie nie zostały skreślone z listy aplikantów, a on oraz jeden z jego kolegów otrzymali wynik 8,5 punktu. Przy czym w przypadku kolegi nie stwierdzono rażącego naruszenie obowiązków i godności aplikanta, a co za tym idzie uznano jego wynik jako pozytywny.

Orzekający w sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że art. 30b ust.l pkt. 5 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz § 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji komorniczej, nie przewidują sankcji za niezaliczenie kolokwium.

Jak zauważono, aplikant w skardze powołuje się na komentarz Zenona Knypla i Zbigniewa Merchela do niniejszego przepisu wskazuje, że "niezaliczenie sprawdzianu lub kolokwium nie rodzi żadnych konsekwencji dla aplikanta", tymczasem KRK nie wskazując innych poglądów arbitralnie uznał, że doszło do rażącego naruszenia obowiązków aplikanta komorniczego lub że w sposób rażący uchybił on godności aplikanta poprzez brak nabycia po odbyciu 1 roku aplikacji elementarnej wiedzy merytorycznej.