Regulacje w strategicznych złożach kopalnych

Rząd zgodził się na uproszczenie dla przedsiębiorców prowadzących działalność górniczą, w tym na wprowadzenie przepisów umożliwiających przedłużenie fazy poszukiwania i rozpoznawania koncesji, pomimo niewykonywania koncesji zgodnie z jej warunkami.

Publikacja: 25.04.2023 14:41

Regulacje w strategicznych złożach kopalnych

Foto: Fotorzepa, Tomasz Jodłowski

Nowelizacja ustawy prawo geologiczne i górnicze (UD280) przewiduje ochronę złóż kopalin, wprowadzenie instrumentów prawnych związanych z transformacją energetyczno-klimatyczną, liberalizację i uporządkowanie przepisów, usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego oraz zmianę przepisów regulujących działalność państwowej służby geologicznej. 

Najwyższa Izba Kontroli z inicjatywą

Na istnienie luki prawnej w zakresie ochrony złóż kopalin zwróciła uwagę NIK w wystąpieniu pokontrolnym sporządzonym w związku z kontrolą przeprowadzoną w 2017 r. w Ministerstwie Środowiska w przedmiocie gospodarki złożami strategicznych surowców kopalnych.

Stwierdzone wówczas nieprawidłowości, takie jak m.in. nieopracowanie wykazu złóż kopalin mających strategiczne znaczenie dla gospodarki państwa oraz niewprowadzenie skutecznych mechanizmów zapewniających zachowanie wartości użytkowych takich złóż i ich ochronę przed stałą zabudową i inwestycjami liniowymi, czy niewykonywanie przez ministra środowiska obowiązku nakładania kar pieniężnych na wojewodów z tytułu niewydania zarządzeń zastępczych, podyktowane były tym, że obowiązujące przepisy nie dawały skutecznych instrumentów prawnych umożliwiających wywiązywanie się z obowiązku ochrony polegającej na racjonalnym gospodarowaniu zasobami złóż kopalin oraz na kompleksowym wykorzystaniu kopalin.

Czytaj więcej

Prawo geologiczne i górnicze: Wszystko w rękach głównego geologa

Inne zmiany administracyjne

- Nowością jest także regulacja przewidująca, że zmiana studium i planu miejscowego wynikająca z realizacji przez gminę obowiązku wprowadzenia obszarów udokumentowanych złóż kopalin może nastąpić jednocześnie – wskazuje radca prawna Joanna Maj.

Z uzasadnienia do noweli ustawy wynika, że jest to przepis szczególny w stosunku do przepisu art. 20 ust. 1 ustawy z  27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, z którego wynika zasada uchwalania planu miejscowego i jego zmiany w sposób zgodny z ustaleniami studium.

- Powyższe oznacza, że do zmiany planu miejscowego konieczna jest zgodność zmiany z zapisami studium, co z kolei determinuje kolejność zmiany dokumentów planistycznych. Należy pamiętać, że zawsze jako pierwsze zmieniane jest studium – wyjaśnia mecenas Maj.

Projektowany przepis, według autorów projektu, będzie stanowić wyjątek od ww. zasady, który ma zapewnić skuteczną ochronę złóż kopalin. W przypadku gdy na terenie występowania złoża kopaliny obowiązuje plan miejscowy, w którym nieujawnione zostały złoża kopalin oraz nie zostały wprowadzone zapisy, które zapewniają ochronę dostępności do złoża, na etapie oceny wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia budowlanego, organ administracji architektoniczno-budowlanej uwzględni zapisy planu miejscowego, co oznaczałoby możliwość realizacji inwestycji na terenie występowania złoża strategicznego, które może być źródłem surowca cennego dla krajowej gospodarki.

Takie zagrożenie nie występuje w przypadku terenów, na których nie obowiązują plany miejscowe, ponieważ w przypadku występowania na nich udokumentowanych złóż kopalin decyzja o warunkach zabudowy podlega uzgodnieniu z właściwym organem administracji geologicznej.  W takich okolicznościach gmina będzie uprawniona, ale niezobowiązana, do skorzystania z możliwości jednoczesnej zmiany obydwu dokumentów.

- Jeżeli z możliwości tej nie skorzysta, będzie musiała dochować terminu rocznego dla złóż strategicznych albo 2-letniego terminu dla pozostałych złóż kopalin, na ujawnienie złóż zarówno w studium, jak i w planie miejscowym, o ile taki plan lub plany obowiązują na jej terenie – zaznacz prawniczka.

Ustawodawca zaproponował też rezygnację z istniejącego podziału na państwową służbę geologiczną oraz państwową służbę hydrogeologiczną ze względu na ścisłe powiązanie i przenikanie się kompetencji.

Nowelizacja ustawy prawo geologiczne i górnicze (UD280) przewiduje ochronę złóż kopalin, wprowadzenie instrumentów prawnych związanych z transformacją energetyczno-klimatyczną, liberalizację i uporządkowanie przepisów, usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego oraz zmianę przepisów regulujących działalność państwowej służby geologicznej. 

Najwyższa Izba Kontroli z inicjatywą

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe