- W postępowaniu administracyjnym wszczętym na początku czerwca jest ponad 20 stron. Czy w takim przypadku organ prowadzący postępowanie może – na podstawie nowych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego – zawiadamiać strony o swoich czynnościach przez udostępnianie pism w Biuletynie Informacji Publicznej, bez uprzedzenia stron o tym, że chce skorzystać z tego rozwiązania?

Nie. Wprowadzone zmiany wynikają z ustawy z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (dalej nowelizacja), która weszła w życie 1 czerwca 2017 r. W art. 16 nowelizacji zastrzeżono jednak, że do postępowań wszczętych i niezakończonych przed tą datą ostateczną decyzją lub postanowieniem stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) w dotychczasowym brzmieniu. Wyjątek w tym zakresie ustawodawca przewidział tylko dla nowych regulacji dotyczących mediacji (dodane nowelizacją art. 96a-96n k.p.a.). Przepisy te można stosować także do postępowań wszczętych przed 1 czerwca.

Nowelizacja umożliwiła szersze korzystanie przez organ z publicznych ogłoszeń. Dotychczas kwestię tę regulował tylko art. 49 k.p.a., przewidujący zawiadamianie stron przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty sposób publicznego ogłaszania w sytuacji, gdy przepis szczególny tak stanowi. Nowelizacją regulacja ta została uzupełniona. Przewidziano w niej, że jeżeli przepis szczególny tak stanowi, zawiadomienie stron o decyzjach i innych czynnościach organu może nastąpić w formie publicznego obwieszczenia, w innej formie publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości lub przez udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej (dalej BIP) na stronie podmiotowej właściwego organu. Dzień, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie, inne publiczne ogłoszenie lub udostępnienie pisma w BIP należy wskazać w treści tego obwieszczenia, ogłoszenia lub w BIP. Zawiadomienie uważa się za dokonane po upływie 14 dni od tej daty. Poza tymi sytuacjami, na podstawie dodanego nowelizacją art. 49a k.p.a., organ może dokonywać zawiadomienia o decyzjach i innych czynnościach organu w formie, o której mowa w art. 49 k.pa. (czyli m.in. przez udostępnienie pisma w BIP), jeżeli w postępowaniu bierze udział więcej niż 20 stron. Również w tym przypadku w publicznym ogłoszeniu należy podać jego datę, a zawiadomienie uważa się za dokonane po upływie 14 dni. Dla skorzystania z tej regulacji nie jest potrzebna podstawa prawna zawarta w odrębnym przepisie. Ustawodawca zastrzegł jednak, że - jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej – zawiadomienie, o którym mowa w art. 49a k.p.a., jest skuteczne tylko wobec stron, które uprzedzono na piśmie o zamiarze zawiadamiania ich w określony sposób. Powoduje to, że organ ma obowiązek wskazać stronom na piśmie konkretny środek, z jakiego będzie korzystał, zawiadamiając je o dalszych czynnościach i decyzjach. Tylko w sytuacji, gdy w przepisach szczególnych istnieje podstawa do zastosowania formy zawiadamiania z art. 49 k.p.a., i jednocześnie w postępowaniu bierze udział więcej niż 20 stron, organ nie ma obowiązku uprzedzania stron na piśmie o zamiarze skorzystania z publicznego zawiadamiania, chyba, że taki wymóg wynika ze szczególnego przepisu.

W dodanym nowelizacją art. 49b k.p.a. przewidziano także, że w razie zawiadomienia strony zgodnie z art. 49 lub art. 49a k.p.a. o decyzji lub postanowieniu, które podlega zaskarżeniu, organ, który je wydał, ma obowiązek udostępnić stronie – na jej wniosek – odpis decyzji lub postanowienia. Powinien zrobić to niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia otrzymania wniosku. Zasadą jest, że takie udostępnienie powinno nastąpić w sposób i formie określonych we wniosku, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje organ, nie umożliwiają udostępnienia w taki sposób lub takiej formie. W sytuacji, gdy decyzja lub postanowienie nie mogą być udostępnione stronie w sposób lub formie określonych we wniosku, organ powinien powiadomić o tym stronę i wskazać, w jaki sposób lub jakiej formie odpis decyzji lub postanowienia może być niezwłocznie udostępniony.   —Anna Puszkarska

podstawa prawna: art. 1 pkt 11-12, art. 16, art. 18 ustawy z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935)