W drugim wyroku, w sprawie o sygn. akt SK 39/15, Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny art. 136 ust. 3 zd. 1 ugn, w zakresie, w jakim przepis ten wyłącza prawo do żądania przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę zwrotu nieruchomości nabytej przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego w drodze umowy, o której mowa w art. 114 ust. 1 ugn, gdy nieruchomość stała się zbędna na cel publiczny uzasadniający jej nabycie.
Zwrot udziału
W aktualnie obowiązującym stanie prawnym pojawiła się wątpliwość, czy jeśli przed wywłaszczeniem nieruchomość stanowiła przedmiot współwłasności, były współwłaściciel albo jego spadkobierca może ubiegać o zwrot części nieruchomości, czy też zwrotowi podlega wyłącznie całe prawo własności. W takiej sytuacji, jeżeli któryś ze współwłaścicieli nie jest zainteresowany odzyskaniem wywłaszczonej nieruchomości, pozostali współwłaściciele zostają pozbawienie możliwości ubiegania się o zwrot.
Planowana nowelizacja ma to zmienić. Każdemu poprzedniemu współwłaścicielowi albo jego spadkobiercy ma zostać przyznane uprawnienie żądania zwrotu udziału w wywłaszczonej części nieruchomości.
W sytuacji, gdy z wnioskiem o zwrot udziału w nieruchomości nie wystąpią wszystkie osoby, które są do tego uprawnione, starosta, będzie zobowiązany do poinformowania ich o wszczęciu postępowania o zwrot udziału w wywłaszczonej nieruchomości lub w jej części. Projekt zakłada przy tym, że jeżeli pozostali współwłaściciele albo ich spadkobiercy nie przystąpią do postępowania o zwrot w terminie trzech miesięcy od zawiadomienia ich o wszczęciu postępowania, utracą możliwość ubiegania się o zwrot udziału.
Warto jednak podkreślić, że w dalszym ciągu zwrot nieruchomości będzie możliwy tylko w sytuacji, jeżeli nieruchomość zostanie uznana za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.
Nniezależnie od formy wywłaszczenia
Aktualnie obowiązujący art. 136. ust. 3 ugn, przewidujący możliwość ubiegania się o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, swoim zakresem obejmuje wyłącznie nieruchomości przejęte na rzecz Skarbu Państwa bądź jednostek samorządu terytorialnego na podstawie decyzji administracyjnej, o której mowa w przepisie art. 119 ugn. Dyspozycją przepisu art. 136 ust. 3 ugn nie są objęte natomiast nieruchomości przeznaczone na realizację celu publicznego nabyte przez Skarb Państwa bądź jednostkę samorządu terytorialnego w drodze umowy stanowiącej rezultat rokowań, o których mowa w art. 114 ust. 1 ugn.
