Sukces arbitrażowy Kochański & Partners ws. Muszynianki

W dniu 7 października 2020 r. trybunał arbitrażowy orzekający na podstawie regulaminu UNCITRAL wydał wyrok w sprawie „Muszynianka” sp. z o.o., czołowego producenta wody mineralnej, przeciwko Republice Słowackiej. Trybunał orzekł, że Słowacja naruszyła przepisy prawa międzynarodowego na szkodę polskiej firmy.

Publikacja: 14.10.2020 10:58

Trybunał arbitrażowy orzekł, że Słowacja naruszyła przepisy prawa międzynarodowego na szkodę „Muszyn

Trybunał arbitrażowy orzekł, że Słowacja naruszyła przepisy prawa międzynarodowego na szkodę „Muszynianka” sp. z o.o.

Foto: Adobe Stock

Spór dotyczył naruszenia polsko-słowackiej umowy o popieraniu i ochronie inwestycji („BIT"). Sprawa miała na wielu płaszczyznach charakter precedensowy, np. w odniesieniu do zarzutu o wygaśnięciu umów BIT między państwami członkowskimi UE oraz możliwości działania transgranicznego zakładu produkcyjnego, położonego jednocześnie na terenie dwóch państw członkowskich UE.

Po czterech latach prawniczej batalii trybunał arbitrażowy uznał swoją właściwość, oddalając wszystkie zastrzeżenia jurysdykcyjne Słowacji oraz Komisji Europejskiej. Po raz pierwszy w historii trybunał inwestycyjny stwierdził, że wewnątrzunijna umowa o wypowiedzeniu BITów pozostaje bez wpływu na toczące się postępowanie, a Muszynianka zachowuje prawo do ochrony swojej inwestycji. Takie rozstrzygnięcie ma kluczowe znaczenie dla inwestorów państw członkowskich, którzy wszczęli postępowania na podstawie wewnątrzunijnych BITów. Co więcej, trybunał oddalił wszelkie zarzuty Słowacji co do dopuszczalności roszczeń Muszynianki, w tym zarzut dotyczący rzekomej nielegalności projektu inwestycyjnego. Trybunał potwierdził tym samym, że planowana przez Muszyniankę transgraniczna działalność była prawnie dopuszczalna przed wejściem w życie zmian w słowackiej konstytucji.

Trybunał podzielił argumentację prawników Muszynianki, Kochański & Partners, stwierdzając, że traktowanie Muszynianki w postępowaniu administracyjnym stanowiło: „rażące i celowe zignorowanie słowackiego prawa administracyjnego i przejrzystości wymaganej od władz państwa". Zdaniem trybunału, działanie władz słowackich wobec Muszynianki „stanowiło naruszenie standardu traktowania bezstronnego i słusznego". Dodatkowo, trybunał arbitrażowy stwierdził, że takie zachowanie stanowi naruszenie standardu traktowania niearbitralnego i niedyskryminacyjnego.

Czytaj także: Muszynianka nie składa broni w sporze ze Słowacją

Trybunał uznał jednak, że zmiana konstytucyjna, która wprowadziła zakaz transgranicznego transportu wody rurociągami, nie stanowiła naruszenia BIT. Innymi słowy, zmiana ta mieściła się w uprawnieniach regulacyjnych Słowacji. Ze względu na to stwierdzenie, trybunał uznał, że Muszynianka nie mogła oczekiwać zgody na wydobycie i transport wody po wejściu w życie zmiany konstytucyjnej. Tym samym, trybunał nie zasądził odszkodowania za stwierdzone naruszenia BIT.

„Zważywszy na zasadniczą część wyroku oraz na reakcję Klienta uznajemy go za sukces, rozważając przy tym środki prawne, które pozwolą Klientowi na finansowe zaspokojenie jego uznanych roszczeń" – skomentował dr Marek Jeżewski, Partner i Szef Praktyki Rozwiązywania Sporów w Kochański & Partners.

Spór dotyczył naruszenia polsko-słowackiej umowy o popieraniu i ochronie inwestycji („BIT"). Sprawa miała na wielu płaszczyznach charakter precedensowy, np. w odniesieniu do zarzutu o wygaśnięciu umów BIT między państwami członkowskimi UE oraz możliwości działania transgranicznego zakładu produkcyjnego, położonego jednocześnie na terenie dwóch państw członkowskich UE.

Po czterech latach prawniczej batalii trybunał arbitrażowy uznał swoją właściwość, oddalając wszystkie zastrzeżenia jurysdykcyjne Słowacji oraz Komisji Europejskiej. Po raz pierwszy w historii trybunał inwestycyjny stwierdził, że wewnątrzunijna umowa o wypowiedzeniu BITów pozostaje bez wpływu na toczące się postępowanie, a Muszynianka zachowuje prawo do ochrony swojej inwestycji. Takie rozstrzygnięcie ma kluczowe znaczenie dla inwestorów państw członkowskich, którzy wszczęli postępowania na podstawie wewnątrzunijnych BITów. Co więcej, trybunał oddalił wszelkie zarzuty Słowacji co do dopuszczalności roszczeń Muszynianki, w tym zarzut dotyczący rzekomej nielegalności projektu inwestycyjnego. Trybunał potwierdził tym samym, że planowana przez Muszyniankę transgraniczna działalność była prawnie dopuszczalna przed wejściem w życie zmian w słowackiej konstytucji.

Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP