Juncker o umowe ws. brexitu: Jedyne możliwe porozumienie

Również prezydent Litwy Dalia Grybauskaite poinformowała, że "umowa ws. brexitu została poparta, ale sam proces jest daleki od zakończenia".

W oficjalnym oświadczeniu przywódcy państw UE zobowiązali się do "podjęcia wszystkich niezbędnych kroków, aby zapewnić, że porozumienie wejdzie w życie 30 marca 2019 r., aby zapewnić uporządkowane wyjście (Wielkiej Brytanii z UE)".

Oświadczenie mówi też o obietnicy "możliwie najbliższego partnerstwa (UE) z Wielką Brytanią" po 29 marca 2019 roku. Przywódcy państw UE wzywają też parlament Wielkiej Brytanii do przyjęcia porozumienia.

UE przyjęła dwa dokumenty ws. brexitu: 585-stronicowe porozumienie określające warunki, na jakich Wielka Brytania wyjdzie z UE. Na mocy tego porozumienia Londyn za rozwód z Brukselą zapłaci 39 mld funtów; oraz deklarację polityczną, która ustala jak relacja UE i Wielkiej Brytanii będzie wyglądać po brexicie.

- Rada Europejska zaprosiła KE, Komisję Europejska oraz radę, aby podjęły niezbędne kroki w celu zapewnienia, że postanowienia wejdą w życie 30 marca 2019 r. - mówił na konferencji po szczycie Donald Tusk. - Niezależnie od tego jak wszystko to się zakończy jedno jest pewne, pozostaniemy przyjaciółmi aż do ostatniego dnia świata, i jeszcze jeden dzień dłużej - dodał. 

Z kolei przewodniczący KE Jean-Claude Juncker mówił, że moment opuszczenia UE przez Wielką Brytanię jest smutny, ale - jak dodał - ważne jest, iż w trakcie tego procesu 27 państw UE zachowało jedność.

Na pytanie czy w sytuacji, w której Izba Gmin odrzuci umowę ws. brexitu, Theresa May będzie mogła liczyć na zmiany w umowie przyjętej przez UE, Juncker odparł, że "to jedyne możliwe porozumienie".

Dyskusja na temat dokumentów wynegocjowanych wcześniej przez rząd Theresy May z Komisją Europejską trwała mniej niż godzinę - zauważa BBC.

Już w sobotę Tusk zapowiadał, że umowa zostanie zatwierdzona, po tym jak Hiszpania wycofała się z zapowiedzi weta w związku z wątpliwościami dotyczącymi przyszłego statusu Gibraltaru.

W niedzielę, przed rozpoczęciem szczytu UE Jean-Claude Juncker, przewodniczący KE, nazwał wyjście Wielkiej Brytanii z UE "tragedią", ale dodał, że wynegocjowana umowa jest - w obecnych warunkach - najkorzystniejsza dla Unii i Wielkiej Brytanii. Stwierdził też, że Izba Gmin powinna ratyfikować tę umowę.

Z kolei premier Mateusz Morawiecki przed rozpoczęciem szczytu mówił, iż umowa wzmacnia gwarancję dla Polaków mieszkających na Wyspach, które jednak - jak mówił - zostały już zagwarantowane na mocy umów dwustronnych.

Umowę będzie musiała jeszcze zaaprobować brytyjska Izba Gmin. Nie jest to pewne, ponieważ umowa, wynegocjowana przez May, budzi kontrowersje w Wielkiej Brytanii. Głosowanie przeciwko umowie zapowiedziały Partia Pracy i wspierająca rząd May Demokratyczna Partia Unionistyczna (DUP). Sceptyczna wobec umowy jest też Szkocka Partia Narodowa, która prawdopodobnie zagłosuje przeciwko niej oraz Liberalni Demokraci. Umowa budzi też kontrowersje w łonie samej Partii Konserwatywnej.

Odrzucenie umowy przez Izbę Gmin prawdopodobnie będzie oznaczać tzw. twardy brexit - czyli brexit bez porozumienia między Londynem a Brukselą.

Negocjacje między UE a Wielką Brytanią, będące efektem uruchomienia przez Londyn artykułu 50 Traktatu UE w związku z wynikiem referendum ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z UE z 2016 roku, trwały 18 miesięcy.

Brytyjski parlament ma głosować ws. umowy na początku grudnia.

W niedzielę Theresa May w liście otwartym do Brytyjczyków wezwała do poparcia umowy w wynegocjowanym przez nią kształcie.