Czy to już koniec efektu 500+?

Po ubiegłorocznej radości związanej z większą niż dotąd liczbą narodzin przyszło otrzeźwienie. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego za pierwsze półrocze tego roku pokazują, że w tym okresie przyszło na świat 194 tys. dzieci. Dla porównania w takim samym okresie ubiegłego roku było to 200 tys., czyli o 6 tys. więcej.

– Te dane pokazują, że tzw. efekt 500+ bardzo szybko minął – mówi prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego. – Spodziewałem się, że to wsparcie skierowane do rodzin będzie jednak działało dłużej – dodaje.

Jego zdaniem tegoroczne wyniki pokazują, że wprowadzenie świadczenia wychowawczego wpłynęło jedynie na przyspieszenie decyzji o urodzeniu dziecka. – Ale same pieniądze nie mogą doprowadzić do zwiększenia dzietności, bo postępujący od lat 80. spadek liczby dzieci musi mieć swoje konsekwencje. Słowem – nie urodziły się matki, nie będzie dzieci – kwituje Szukalski.

To jeszcze nie koniec złych wiadomości. Od stycznia do czerwca zmarło o 4,2 tys. osób więcej niż w pierwszym półroczu ubiegłego roku. – To bardzo niepokojące. Ubiegły rok był rekordowy pod względem liczby zgonów, więc w tym wszyscy spodziewali się znacznej poprawy – mówi prof. Szukalski.

Ekspert nie potrafi jednak wytłumaczyć większej śmiertelności Polaków. – Możliwe, że zadziałał czynnik pogodowy, choć w tym roku zima była dość łagodna. Obawiam się jednak, że rosnąca liczba zgonów może wynikać z trudności w dostaniu się do lekarza specjalisty – mówi.

Malejąca liczba narodzin i zwiększająca się zgonów spowodowała, że w pierwszym półroczu tego roku – w porównaniu z grudniem ubiegłego – liczba ludności skurczyła się o 21 tysięcy.

Polityka rodzinna

Zwiększenie wsparcia finansowego rodzin to jedna z metod zwiększenia dzietności w Polsce, którą zaproponował rząd PiS. Przeciwnicy 500+ od samego początku działania tego programu podkreślali, że aby rodziły się dzieci, trzeba pomóc młodym rodzicom w godzeniu obowiązków rodzinnych z zawodowymi.

Tymczasem okazuje się, że ponad 1500 gmin nie zapewnia żadnej instytucjonalnej formy opieki dla dzieci poniżej trzeciego roku życia. Ze żłobków korzysta zaledwie 16,6 proc. dzieci w Polsce.

Czytaj także: Polska zawalczy o imigrantów

– To już zaczyna się zmieniać. Od 2015 r. liczba miejsc opieki dla dzieci zwiększyła się aż o 59 tys. – mówiła podczas konferencji poświęconej opiece żłobkowej minister rodziny i pracy Elżbieta Rafalska.