Nowelizacja ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wchodzi w życie

Od niedzieli Trybunał dostaje dodatkowe uprawnienia, które dobrze go usprawnią. Będzie też ingerencja polityków w wybór dwóch sędziów.

Aktualizacja: 27.08.2015 19:10 Publikacja: 27.08.2015 18:47

Nowelizacja ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wchodzi w życie

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

30 sierpnia wchodzi w życie długo przygotowywana nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym.

W normalnym biegu rzeczy obecny Sejm mógłby wybrać jeszcze co najwyżej trzech sędziów TK, których kadencja upływa na jesieni, a kolejnych dwóch, których kadencja kończy się w grudniu, powinien wybrać następny. Większość rządowa przegłosowała jednak przepis, że wybór wszystkich, których kadencje kończą się w tym roku, rozpocznie się miesiąc po wejściu w życie nowej ustawy. O ich wyborze zdecydować więc może ustępujący parlament.

Szybciej po wyrok

Według autorów – formalnie projekt złożył prezydent Bronisław Komorowski, ale prezes TK Andrzej Rzepliński zapowiedział go już, obejmując tę funkcję – celem ustawy jest przede wszystkim przyspieszenie rozpatrywania spraw w TK. Choć od kilku lat się skrtaca, to jednak średnio trwa 18 miesięcy. Prezes TK liczy, że w 2016 r. będzie wynosił mniej niż 16 miesięcy.

Służyć temu mają terminy instrukcyjne dla sędziów, np. przewodniczący składu orzekającego wyznacza pierwszą naradę w sprawie nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od upływu terminu przedstawienia stanowisk przez uczestników postępowania. Narada to jednak dopiero początek. Szybszy wyrok ma zapewniać szersza możliwość orzekania przez TK na posiedzeniu niejawnym (to nie znaczy tajnym), ale bez rozprawy, bez publiczności.

Zgodnie z art. 93 ust. 1 TK może rozpoznać wniosek, pytanie prawne lub skargę konstytucyjną na posiedzeniu niejawnym, jeżeli pisemne stanowiska uczestników oraz dowody zgromadzone w sprawie są wystarczającą podstawą do wydania orzeczenia lub sprawa dotyczy zagadnienia prawnego, które zostało wystarczająco wyjaśnione we wcześniejszych orzeczeniach.

Mniej jawności

O rezygnacji z rozprawy rozstrzyga skład orzekający. Prezes TK może się zwrócić do przewodniczącego składu orzekającego o rozpoznanie wniosku, pytania lub skargi na rozprawie, jeżeli przemawia za tym ważny interes publiczny.

– W konstytucji mamy zagwarantowane prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy przez sąd, a tutaj prawo do jawnego rozpatrzenia będzie zależało od uznania składu sędziowskiego – nie kryje krytyki dr Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z UW.

Szybkości nie służy jednak art. 102, który pozwala TK odroczyć ogłoszenie orzeczenia do trzech miesięcy od zamknięcia rozprawy – do tej pory sędziowie mieli na to najwyżej 14 dni, a i tak dobrą praktyką było ogłaszanie większości wyroków niezwłocznie po rozprawie.

– Niestety, te zmiany raczej niczego istotnie nie poprawią w pracy TK, a dają mu dodatkową władzę – uważa prof. Mariusz Muszyński z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Prawie nic nie zmienia się w zasadach zgłaszania i wyboru sędziów TK, a przypomnimy, że jest ich 15 i wybierani są na dziewięć lat. Nie uwzględniono postulatów rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych do zgłaszania kandydatów na sędziów TK, w szczególności korporacji adwokackiej i radcowskiej. Utrzymano jednak wysokie wymagania stawiane kandydatom na sędziego TK – tak jak na kandydata na sędziego Sądu Najwyższego. A więc co najmniej dziesięcioletni staż na stanowisku sędziego, prokuratora albo w zawodzie adwokata czy radcy bądź odpowiednie kwalifikacje naukowe.

30 sierpnia wchodzi w życie długo przygotowywana nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym.

W normalnym biegu rzeczy obecny Sejm mógłby wybrać jeszcze co najwyżej trzech sędziów TK, których kadencja upływa na jesieni, a kolejnych dwóch, których kadencja kończy się w grudniu, powinien wybrać następny. Większość rządowa przegłosowała jednak przepis, że wybór wszystkich, których kadencje kończą się w tym roku, rozpocznie się miesiąc po wejściu w życie nowej ustawy. O ich wyborze zdecydować więc może ustępujący parlament.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego