Bruksela opublikowała tablicę wyników wymiaru sprawiedliwości, która ma ilościowo pokazywać sytuację systemów sądowych w 27 państwach UE. Zestawienie pokazuje skuteczność polskich sądów mierzoną przede wszystkim długością postępowania. W 2012 r. czas oczekiwania na orzeczenie pierwszej instancji wynosił 50 dni, w 2019 r. to już 111 dni. Tylko w sprawach cywilnych i gospodarczych to aż 270 dni w porównaniu ze 195 dniami w 2012 r. W administracyjnych – 123 dni wobec 112 w 2012 r.
Rośnie też liczba spraw w toku. W 2012 r. było ich 3,6 na 100 mieszkańców, a w 2018 r. – 9,8 na 100 mieszkańców. To najgorszy wynik w UE. Wskaźnik rozwiązywania sporów przed sądem jeszcze w 2012 r. przekraczał 100 proc., co oznacza, że więcej orzeczeń wydawano, niż wpływało spraw do sądu. W 2019 r. to już 90 proc. Dużo czasu zajmuje także wydanie decyzji w ważnym, z punktu widzenia UE, obszarze prawa konsumenckiego – 883 dni. To jeden z najgorszych wyników w UE. Wszystkie te wskaźniki są nie tylko gorsze niż w 2012 r. Są również gorsze niż w 2017 i 2018 r.
Czytaj też:
Dzieje się to mimo radykalnych reform PiS, które miały uczynić polskie sądownictwo efektywniejszym. Rząd nie tylko reformuje, ale też wydaje więcej pieniędzy na Temidę, ale bez widocznych pozytywnych skutków. W 2012 r. wydał 54 euro na mieszkańca, a w 2019 r. – już 71 euro. W Polsce idzie na ten cel 0,51 proc. PKB. Więcej wydaje tylko Bułgaria.
Większe pieniądze budżetu nie oznaczają też wcale, że dochodzenie sprawiedliwości jest tańsze dla obywatela. Np. w sporze konsumenckim Polska musi wyłożyć na początek równowartość 1000 euro. Więcej zapłaci tylko Niemiec, Węgier i Słowak. A np. Francuz i Luksemburczyk mogą dochodzić swoich racji bez żadnej wstępnej opłaty.
Tabela wyników opracowywana przez Komisję zawiera nie tylko dane o efektywności sądownictwa, ale też jego niezależności. Według sondaży Eurobarometr z roku na rok mniej Polaków uważa, że sądownictwo jest niezależne. Dotyczy to zarówno osób prywatnych (59 proc. uważa, że jest z tym źle lub bardzo źle), jak i przedsiębiorstw (60 proc.). To dane z 2021 r.
W Polsce od kilku lat pogarsza się zdanie o niezależności sądów. W niektórych innych państwach UE to zjawisko zaobserwowano w 2020 r.
– Martwi mnie to, że w niektórych krajach poczucie niezależności sądownictwa jeszcze bardziej osłabło podczas pandemii. Politycy powinni oprzeć się pokusie wykorzystania pandemii jako pretekstu do wywierania nacisku na niezależnych sędziów — powiedział Věra Jourová, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej.
