RPO postuluje obowiązkowe nagrywanie czynności w postępowaniu karnym

Rozszerzenie obowiązku nagrywania dźwięku lub obrazu i dźwięku rozprawy w każdej sprawie karnej, a także czynności w postępowaniu przygotowawczym, które wymagają sporządzenia protokołu, postuluje Rzecznik Praw Obywatelskich.

Aktualizacja: 31.10.2017 11:02 Publikacja: 31.10.2017 09:40

RPO postuluje obowiązkowe nagrywanie czynności w postępowaniu karnym

Foto: Fotolia

Kwestie te reguluje art. 147 Kodeksu postępowania karnego. Przepis przewiduje możliwość prowadzenia rejestracji dźwięku albo obrazu i dźwięku czynności protokołowanych w postępowaniu karnym - po wcześniejszym uprzedzeniu o tym fakcie osób uczestniczących w danej czynności. Co do zasady, decyzja należy do sędziego prowadzącego postępowanie sądowe lub danego prokuratora prowadzącego lub nadzorującego śledztwo na etapie postępowania przygotowawczego.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich taka regulacja jest niewystarczająca.

- Nagrywanie dźwięku lub obrazu i dźwięku podczas czynności protokołowanych niesie za sobą szereg korzyści o charakterze zarówno organizacyjnym, jak i gwarancyjnym. Zapewnia wierny zapis przebiegu czynności, stanowiłoby zatem ostateczny, a jednocześnie łatwo dostępny, sposób ustalenia jej faktycznego biegu w przypadku powstania wątpliwości lub zastrzeżeń co do treści protokołu pisemnego. Już sam ten fakt wpłynąłby pozytywnie na sprawność postępowania, a także ułatwił i skrócił pracę sądu prostującego protokół, eliminując konieczność przesłuchiwania uczestników czynności sądowych na okoliczność ich faktycznego przebiegu - uważa Adam Bodnar.

W jego ocenie jeszcze istotniejszym argumentem za rozszerzeniem obowiązku nagrywania jest możliwość pełniejszego zagwarantowania uczestnikom postępowania prawa do rzetelności postępowania.

- Nagrywanie czynności przyczyniłoby się do zapewnienia oparcia rozstrzygnięcia na prawdziwych ustaleniach faktycznych poprzez umożliwienie dosłownego odtworzenia dowodu z zeznań, wyjaśnień, czy też ustnej opinii biegłego w przypadku powstania wątpliwości co do ich treści. Zapis dźwięku i obrazu utrwala własne sformułowania uczestników czynności, niewystylizowane przez inną osobę (protokolanta lub przewodniczącego składu orzekającego) i pozwala na gruntowniejszą ocenę spontanicznych wypowiedzi. Pozwala także na rozstrzygnięcie wątpliwości w przypadku podniesienia zastrzeżeń co do jakości lub dokładności tłumaczenia ustnego dokonanego w toku prowadzenia tych dowodów - wyjaśnia Rzecznik.

Adam Bodnar twierdzi, że nagrywanie czynności procesowych, zwłaszcza na etapie postępowania przygotowawczego, zabezpieczałoby zarówno podejrzanego, jak również funkcjonariuszy organów ścigania.

- Fakt nagrywania czynności przyczyniłby się bowiem do większej dbałości o dochowanie wszelkich wymaganych prawem procedur, a także do większego poszanowania praw procesowych podejrzanego, zwłaszcza pozbawionego wolności - uważa RPO.

Zdaniem Bodnara taki gwarancyjny aspekt nabiera szczególnego znaczenia w przypadku, gdy podejrzany nie korzysta z pomocy obrońcy. Natomiast funkcjonariuszy organów ścigania (np. policjantów i prokuratorów)  nagrywanie czynności uchroniłoby  przed pomówieniem ze strony uczestnika czynności, np. o nadużycie uprawnień czy też o wywieranie na niego niedopuszczalnego nacisku.

Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro o rozważenie wprowadzenia obowiązku rejestrowania (nagrywania dźwięku lub obrazu i dźwięku) czynności, jakie już obecnie stwarza art. 147 k.p.k., na każdą sprawę karną.

Kwestie te reguluje art. 147 Kodeksu postępowania karnego. Przepis przewiduje możliwość prowadzenia rejestracji dźwięku albo obrazu i dźwięku czynności protokołowanych w postępowaniu karnym - po wcześniejszym uprzedzeniu o tym fakcie osób uczestniczących w danej czynności. Co do zasady, decyzja należy do sędziego prowadzącego postępowanie sądowe lub danego prokuratora prowadzącego lub nadzorującego śledztwo na etapie postępowania przygotowawczego.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona