Więzienie za znieważenie, choć sąd mógł orzec tylko grzywnę - jest kasacja do SN

Obywatel został skazany za znieważenie na karę pozbawienia wolności Tymczasem za takie przestępstwo Kodeks karny przewiduje albo grzywnę, albo karę ograniczenia wolności. Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich w tej sprawie trafiła już do Sądu Najwyższego.

Aktualizacja: 21.07.2020 16:07 Publikacja: 21.07.2020 13:23

Więzienie za znieważenie, choć sąd mógł orzec tylko grzywnę - jest kasacja do SN

Foto: Adobe Stock

Mężczyzna został oskarżony o kilka przestępstw: znieważenie, naruszenie nietykalności cielesnej, znęcanie się fizycznie lub psychicznie, groźbę karalną oraz zakłócenie miru domowego. W 2018 r. Sąd Rejonowy w W. skazał go za wszystkie te czyny na łączną karę roku pozbawienia wolności.

Za dwa czyny z art. 216 § 1 Kodeksu karnego (znieważenie) - z punktu 1a i 1 c wyroku - sąd wymierzył mu kary jednostkowe po 4 miesiące pozbawienia wolności. Oskarżony nie odwołał się od wyroku, który stał się prawomocny.

Zdaniem RPO orzeczenie przez sąd kary rodzajowo nieprzewidzianej w Kodeksie karnym rażąco narusza prawo materialne. Zgodnie ze swoimi uprawnieniami, Rzecznik złożył na korzyść obywatela kasację do Sądu Najwyższego.

- Kodeks za czyn z art. 216 § 1 przewiduje albo karę grzywny, albo ograniczenia wolności (która polega na kontrolowanej nieodpłatnej pracy na cele społeczne). Tymczasem sąd wymierzył nieprzewidzianą w tym artykule karę pozbawienia wolności (potocznie zwaną karą więzienia). Dopuścił się zatem rażącego naruszenia prawa materialnego, mającego oczywisty i istotny wpływ na treść orzeczenia – co jest przesłanką złożenia kasacji - wskazuje Rzecznik.

W 2019 r. Sąd Okręgowy w W. wznowił z urzędu to postępowanie na korzyść skazanego co do czynów z 1 września 2015 r., a opisanych w punktach 1a i 1b z art. 216 § 1 oraz art. 217 § 1 Kk (naruszenie nietykalności cielesnej). Dostrzegając w sprawie tzw. negatywne przesłanki procesowe, sąd uchylił prawomocny wyrok i z powodu przedawnienia karalności postępowanie wobec skazanego umorzył w zakresie punktów 1a i 1b wyroku. Uchylił też orzeczenie o połączeniu jednostkowych kar pozbawienia wolności i zwrócił sprawę sądowi rejonowemu.

Sąd okręgowy nie mógł zaś uchylić wyroku w punkcie 1c, ponieważ stwierdzone naruszenie prawa nie wypełniało przesłanek z art. 439 § 1 Kodeksu postępowania karnego (określającego zasady uchylania wyroku I instancji przez sąd odwoławczy). Kasacja RPO w sprawie tego punktu wyroku mogła to naprawić - o co do Rzecznika wystąpił sam sąd rejonowy.

Kasacja wnosi zatem, aby SN uchylił wyrok sądu rejonowego także co do jego punktu 1c i zwrócił mu sprawę również w tym zakresie.

Mężczyzna został oskarżony o kilka przestępstw: znieważenie, naruszenie nietykalności cielesnej, znęcanie się fizycznie lub psychicznie, groźbę karalną oraz zakłócenie miru domowego. W 2018 r. Sąd Rejonowy w W. skazał go za wszystkie te czyny na łączną karę roku pozbawienia wolności.

Za dwa czyny z art. 216 § 1 Kodeksu karnego (znieważenie) - z punktu 1a i 1 c wyroku - sąd wymierzył mu kary jednostkowe po 4 miesiące pozbawienia wolności. Oskarżony nie odwołał się od wyroku, który stał się prawomocny.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów