Jest szansa, że sytuacja komorników się wyjaśni. Na początku tego tygodnia Ministerstwo Finansów ma wreszcie wydać formalne zwolnienie komorników z VAT. Wydanie interpretacji ogólnej w sprawie VAT komorników potwierdza dr Rafał Reiwer, zastępca dyrektora Departamentu Wykonania Orzeczeń Ministra Sprawiedliwości:
– Jej główną tezą będzie, że wykonywane w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. przez komorników sądowych czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Czytaj też:
Księgują, bo muszą
Komornicy czekają na tę interpretację, gdyż ułatwi im ona księgowość.
– Księguję przychody, bo muszę, aby nie mieć dyscyplinarki i nie płacić odsetek, ale księguję bez VAT, bo wierzę, że Ministerstwo Finansów dotrzyma słowa i sformalizuje zapowiadane stanowisko – mówi „Rzeczpospolitej" Jarosław Świeczkowski, komornik z Pomorza.
Dowiadujemy się jednak, że nie wszyscy tak postępują, a wielu było przez ostatni miesiąc w rozterce.
Nowa biurowość komornicza, nawet bez VAT, jest jednym z większych problemów, z jakimi komornicy muszą się od 1 stycznia zmagać.
– Wiele kłopotów wynikło z późnego wydania rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia biurowości, rachunkowości i ewidencji operacji finansowych kancelarii komorniczych – mówi Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej.
– Projekt został przedstawiony do konsultacji dopiero na przełomie października i listopada, a rozporządzenie opublikowano 31 grudnia. Nadto wiele konkretnych przepisów utrudnia pracę komornikom, nie wnosząc żadnej wartości systemowej – dodaje Fronczek.
Podobnie jest z kolejną nowością – nagrywaniem czynności komorniczych, tych poza kancelarią.
Z kamerą w terenie
Z danych zebranych przez komorników wynika, że rejestrowanych jest tylko 5–10 proc. takich czynności i to najczęściej tam, gdzie pojawiają się emocje dłużników.
– Dłużnicy często traktują nagrywanie jako naruszenie ich prywatności, z drugiej strony nie odczuwają potrzeby utrwalania czynności przez komornika, co ja wiążę z zaufaniem do naszego zawodu. To przeczy tezie, która legła u podstaw tej nowinki – mówi prezes Fronczek.
Rozwiązano natomiast kwestie techniczne: większość komorników wykorzystuje kamery nasobne, podobne do tych w policji, dzięki czemu może jednocześnie nagrywać i prowadzić czynności egzekucyjne. A były obawy, kto pokieruje kamerą i ile to będzie kosztować. Ale i tu pojawia się komplikacja, czy np. nagrywać już osoby stojące u drzwi mieszkania dłużnika.
– Dzięki kamerom powstaje precyzyjny i obiektywny materiał dowodowy dla sądów na wypadek kwestionowania czynności komornika – broni pomysłu Rafał Reiwer. I dodaje, że wskutek zmian ludzie pytają, jak zakończyć egzekucję poprzez „promocyjną" spłatę długu (skorzystanie z niższej opłaty komorniczej), a na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości odnotowano wiele pobrań formularza wniosku o wszczęcie egzekucji.
Nie brak chętnych
Sprawdziliśmy: po 1 stycznia nie rozsypał się też system samorządowy komorników, co wieszczono. Odbywają się walne zgromadzenia izb pod rządami nowego prawa, mniej jest wreszcie skarg na komorników, a te, które wpływają, są wnikliwiej badane m.in. przez prezesów sądów.
Nie sprawdziły się też, przynajmniej na razie, obawy zgłaszane przez komorników, że po ogłoszeniu nowych ustaw o komornikach sądowych i kosztach komorniczych nowe, niższe stawki opłat i nowy prowizyjny sposób ustalania wynagrodzenia komorników pogorszy ich sytuację finansową i będą masowo rezygnować z profesji. W tej chwili jest 1800 komorników (to najwyższa liczba w historii tego zawodu), a tylko w styczniu 2019 r., tj. pod rządami nowej ustawy, wpłynęło 30 nowych wniosków o powołanie na stanowisko komornicze (na podstawie danych z MS).
Dodajmy, że obok głębokiej reformy zawodu komornika noworoczne zmiany wprowadziły obniżki opłat egzekucyjnych (10 proc.) i ulgę za szybkie uregulowanie długu – 3-proc. opłata. Dużą zmianą jest też ostateczne pożegnanie się z tzw. fabrykami komorniczymi. Komornik w zasadzie będzie mógł działać tylko osobiście i w ramach swego rewiru. Ma to być jednym z elementów szeroko rozbudowanej kontroli nad tym zawodem.
5 mln spraw egzekucyjnych prowadzi każdego roku 1800 komorników
20 proc. egzekucji jest skutecznych, a licząc kwotowo, ściąganych jest 15 proc. długów
