Prawo do informacji, dostęp do prawnika, wstępne badania lekarskie, prawo do osobistego powiadomienia wybranej przez siebie osoby o zatrzymaniu i miejscu pobytu, dostęp do pomocy tłumacza - to tylko niektóre przywileje osób zatrzymanych, o których przypomina zastępca RPO Stanisław Trociuk.

W skierowanym do Komendanta Głównego Policji wystąpieniu kompleksowo opisał najczęściej identyfikowane i najistotniejsze obszary wymagające poprawy dla skuteczniejszej ochrony praw osób zatrzymanych.

Czytaj także: Co może mieć osadzony w więzieniu?

Przede wszystkim podkreślił konieczność wprowadzenia jednolitych standardów ochrony osób zatrzymanych przed niewłaściwym traktowaniem. Jednocześnie zwrócił uwagę na tzw. pięć gwarancji antytorturowych, które są kluczowe dla prewencji tortur. Są to: prawo do informacji, w tym m.in. do skutecznego i zrozumiałego poinformowania o powodach zatrzymania; dostęp do prawnika, co oznacza zarówno dostęp do listy adwokatów i radców prawnych wykonujących zawód na obszarze działania danej jednostki, jak i możliwość nienadzorowanego kontaktu z wybranym przez siebie obrońcą; wstępne badania lekarskie wszystkich osób zatrzymanych; prawo do powiadomienia o zatrzymaniu oraz miejscu pobytu wybranej przez siebie osoby i dokonywanie tego powiadomienia osobiście; dostęp do pomocy tłumacza w każdej sytuacji, gdy zatrzymanym jest osoba nieposługująca się biegle językiem polskim.

Zdaniem RPO funkcjonariusze policji są przeciążeni pracą, a liczba etatów w jednostkach nie odpowiada realnemu zapotrzebowaniu.

- To zaś może prowadzić do narastania frustracji i wypalenia zawodowego, co z kolei może prowokować do agresji wobec osób zatrzymanych. Uniknięcie tego rodzaju ryzyka poprzez zapewnienie adekwatnej liczby stanowisk w każdej jednostce musi być jednym z podstawowych narzędzi w prewencji tortur i ochrony przed niewłaściwym traktowaniem - pisze Trociuk.

W związku z tym RPO zwrócił się do Komendanta Głównego Policji o ponowne zbadanie realnych potrzeb i braków kadrowych w poszczególnych jednostkach policji.

RPO przedstawił bezkosztowe wprowadzenie zmian, które pozwolą na przestrzeganie praw zatrzymanych. W rekomendacjach znalazły się: pouczenia o uprawnieniach, ujednolicenie informacji z danymi punktów rozpatrujących skargi na policję, udostępnianie list obrońców, umożliwienie dostępu do tłumacza, wprowadzenie rejestru osób przebywających w jednostce, przeprowadzanie jedynie koniecznej kontroli osobistej, poddawanie badaniom lekarskim wszystkich zatrzymanych, ograniczenie stosowanie kajdanek, gwarancja obecności więcej niż jednego funkcjonariusza w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych.