Prawnik przydaje się nie tylko w sądzie

Krajowa Rada Radców Prawnych zamówiła badania sondażowe wśród przedsiębiorców i osób prywatnych na temat korzystania przez nich z usług prawnych. Wyniki ankiety mają pomóc w przygotowaniu kierunków pracy władz samorządu po listopadowym zjeździe radców.

Ponad połowa ankietowanych przedsiębiorców (56 proc.) zadeklarowała, że nigdy nie korzystała z porad radcy prawnego. W tej grupie połowa badanych nie wie nawet, w jakich sprawach radcy mogliby być im przydatni. Wśród pozostałych najwięcej wskazało kolejno na: prawo pracy (12 proc.); windykację należności (9 proc.); prawo handlowe, tworzenie umów handlowych, prawo fiskalne, problemy podatkowe (7 proc.); prawo finansowe, zadłużenie (5 proc.); procedury administracyjne i prawo cywilne (3 proc.).

Spośród firm, które korzystały z usług radców, najwięcej podało, iż porady dotyczyły zagadnień prawa handlowego, skarbowego, bankowego (41 proc.); prawa cywilnego (39 proc.); prawa pracy (33 proc.); postępowania administracyjnego (20 proc.), następnie kolejno: windykacji należności, prawa karnego, budowlanego. Do przygotowania kontraktów handlowych radcę brało 2 proc. ankietowanych firm.

Odpowiedzi na inne pytanie wskazują, że najczęściej wykorzystywanym przez przedsiębiorców i menedżerów źródłem wiedzy o prawie jest Internet (bazy aktów prawnych, portale prawne). Na drugim miejscu są inne osoby świadczące usługi dla firmy, np. z biura rachunkowego, na trzecim – prasa branżowa i prawnicza. Dopiero na siódmej pozycji znalazł się prawnik.

Połowa ankietowanych przedstawicieli firm uważa, że usługi radców prawnych są drogie. W związku z tym zapytano też o stosunek do ubezpieczenia ochrony prawnej, w którym ubezpieczyciel pokrywałby koszty ewentualnych procesów sądowych i honorariów prawnika. Roczna polisa kosztowałaby 300 zł. Aż 81 proc. sondowanych uznało, że to byłoby bardzo dobre lub dobre rozwiązanie.

Przepytano też grono osób nieprowadzących działalności gospodarczej. Okazało się, że z pomocy radcy korzystało 20 proc. ankietowanych. Indagowani byli także o to, do kogo – radcy czy adwokata – skierowaliby się z konkretnym problemem prawnym. Odpowiedzi nie zaskakują. Radca jest specjalistą od prawnych aspektów prowadzenia firmy. Do adwokata zaś sondowani poszliby ze sprawą spadkową albo karną.

– Fakt, że ponad połowa przedsiębiorców nie korzysta z usług radców prawnych, to smutna wiadomość, ale z drugiej strony napawa nadzieją, bo jeszcze połowa rynku jest do zdobycia – komentuje wyniki ankiety Maciej Bobrowicz, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych.

– Dziś przedsiębiorcy są skłonni płacić radcom tylko za to, że wyciągają ich z opresji. Działamy jak strażacy, kiedy często jest już za późno, by zapobiec szkodom czy stratom.

Jego zdaniem nie tylko wśród przedsiębiorców, ale i w całym społeczeństwie, nie wykształciła się jeszcze potrzeba szukania pomocy u prawników.

W krajach rozwiniętych gospodarczo prawna asekuracja działań biznesowych jest oczywistością. Polscy biznesmeni natomiast nie mają zwyczaju konsultowania z prawnikiem bardziej skomplikowanych umów na etapie przygotowywania. Nie mają też nawyku zasięgania u niego opinii na temat treści przepisów czy też ich interpretacji.

Henryk Michałowski, ekspert Konfederacji Pracodawców Prywatnych, zwraca uwagę, że przyczyną tego stanu na równi z brakiem świadomości prawnej jest niewystarczająca dostępność usług prawniczych. – Oczywiście, że opłaca się zabezpieczać swoje interesy. Ale najmniejszych przedsiębiorców, których jest 95 proc., nie stać na stałą obsługę prawną – twierdzi.