Zmiany w prokuraturze

Nowy regulamin ma zacząć obowiązywać już po rozdziale funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego oraz po likwidacji Prokuratury Krajowej. To zaś nastąpi już 31 marca.

Teraz projekt, który przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości, trafił do konsultacji ze środowiskiem.

[srodtytul]Dodatkowe sto paragrafów[/srodtytul]

Nowy regulamin, który jest aż o 100 paragrafów obszerniejszy od dotychczasowego, nie tylko określa strukturę samodzielnej Prokuratury Generalnej, ale też zawiera korekty dla jednostek niższych szczebli (patrz ramka).

Regulamin ustala granice wpływu prokuratora przełożonego na decyzje podwładnych. Może on uchylić lub polecić ich zmianę, zgodnie z pisemnymi wytycznymi, przy wykonywaniu zwierzchniego nadzoru służbowego. Nie będzie mógł natomiast żądać pisemnych informacji o toku postępowania.

Dużo miejsca projekt poświęca kontroli służbowej. Doprecyzował m.in. przepisy określające zasady wizytacji i lustracji. [b]Wizytatorzy będą badać np. liczbę oraz zasadność skarg na przewlekłość postępowania przygotowawczego.[/b] Wprowadzony został także obowiązek dokonania odrębnych ocen pracy szefów prokuratur oraz ich zastępców, kierowników ośrodków zamiejscowych, naczelników wydziałów, kierowników działów i samych wizytatorów.

[srodtytul]Wiele nowości[/srodtytul]

Zmiany nie ominą także dyżurów prokuratorskich. Rezygnuje się m.in. z tych obligatoryjnych przed sądami 24-godzinnymi. Nowością są zapisy dotyczące udziału prokuratora w sprawach odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, podobnie jak regulacja dotycząca porozumień procesowych w postępowaniu przygotowawczym, czyli dobrowolnego poddania się karze.

– Dobrze, że wprowadzono zasady udostępniania akt w postępowaniu przygotowawczym; dzisiaj w ogóle nie ma takich uregulowań. Dzięki temu może uda się uniknąć wielu kontrowersji z tym związanych – mówi dr Michał Gabriel Węglowski, prokurator apelacji gdańskiej, który przygotowuje opinie projektu dla prokuratorskich związków zawodowych.

Jego zdaniem ważną zmianą i gwarancją zwiększającą bezpieczeństwo procesowe zatrzymanych jest to, że prokurator będzie musiał przesłuchać każdą osobę, która spełnia warunki skierowania do sądu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Do tej pory prokurator nie musiał tego robić, jeżeli osobę zatrzymaną przesłuchano na policji i złożyła ona wyjaśnienia. Teraz będzie to obligatoryjne.

Węglowski krytykuje niektóre pomysły.

– Jedna z regulacji zawartych w § 59 narusza zasadę niezależności prokuratorskiej. Pozwala bowiem prokuratorowi bezpośrednio przełożonemu, który stwierdza potrzebę zmiany lub uchylenia decyzji prokuratora prowadzącego sprawę,  powierzyć wydanie nowej decyzji innemu prokuratorowi podległemu. Jest to sprzeczne z ustawą o prokuraturze. [b]Niebezpieczny jest też brak jakichkolwiek kryteriów decyzji o odebraniu sprawy dotychczasowemu prokuratorowi referentowi i przekazaniu jej innemu prokuratorowi do prowadzenia. [/b]

Krytyczna wobec regulaminu jest także prokurator Małgorzata Bednarek ze stowarzyszenia Ad Vocem.

– Zwiększa się kontrolę nad pracą prokuratorów. Nadzór, do tej pory konsultacyjny, zastępuje się władczym. Przybędzie także wydziałów nadzorczych. Liczba prokuratorów tam zatrudnionych stanie się porażająca. Ci ludzie będą zajmować się tylko kontrolą prokuratorów liniowych – mówi Bednarek.

W podobnym tonie wypowiada się krakowski prokurator Jacek Skała z Komitetu Obrony Prokuratorów.

– Niedobrze, że planuje się przywrócenie modelu sprzed kilku lat . Kiedy kontrola instancyjna została przeniesiona do sądów, wydziały nadzorcze straciły rację bytu. W jakim celu się do nich wraca? – pyta Skała.

[ramka][b]Co nowego w strukturze [/b]