Eurojust pomaga walczyć z przestępczością ponad granicami

Rz: W Prokuraturze Generalnej utworzono Krajowy System Koordynacyjny Eurojustu. To kolejny etap rozbudowy współpracy  pomiędzy polskimi i europejskimi organami ścigania. Często korzystamy ze wsparcia Eurojustu?

Zbigniew Górszczyk:

Oczywiście, że tak. Korzyści, jakie odnosi każde państwo współpracujące z Eurojustem, są wymierne, a sprawy,  które udało się dzięki tej współpracy popchnąć do przodu, są faktem. To wsparcie dla krajowych organów ścigania. Zaletą tej formy współpracy jest nie tylko wzajemność – my pomagamy innym, inni pomagają nam – ale także szybkość wymiany informacji. Eurojust bardzo ją przyspiesza. Zamiast wymiany dokumentów, które krążą pomiędzy państwami, wystarczy spotkanie z właściwym przedstawicielem krajowym,

Czyli...

W Hadze w jednym gmachu urzęduje 27 przedstawicieli krajowych, którzy reprezentują każde państwo członkowskie Unii Europejskiej. Jeśli Polska jest zainteresowana sprawą, która rozgrywa się np. we Włoszech, wystarczy, że nasz przedstawiciel krajowy (jest nim prokurator) spotka się z przedstawicielem Włoch. Zanim dojdzie do merytorycznej rozmowy, włoski przedstawiciel Eurojust zbierze wszystkie potrzebne nam w danej sprawie informacje. Podobnie jest, kiedy trzeba szybko ustalić miejsce pobytu poszukiwanej osoby, jej kontakty, przyspieszyć realizację wniosku o pomoc prawną czy stworzyć wspólny zespół śledczy.

Należy jednak zastrzec, że współpraca objęta działaniem Eurojustu nie może zastąpić i nie zastępuje czynności wykonywanych w trybie określonym przepisami kodeksu postępowania karnego, które regulują tryb działania w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych i w  innych aktach prawa międzynarodowego. Celem Eurojustu jest m.in. ułatwianie realizacji międzynarodowej pomocy prawnej czy też usprawnianie koordynacji w zakresie prowadzonych postępowań.

O jakie konkretnie informacje może chodzić? Możemy na przykład poprosić Włochy o przesłanie dokumentów czy akt sprawy?

Przy pomocy przedstawiciela krajowego w Eurojuście, po skierowaniu wniosku o pomoc prawną,  możemy poprosić o zorganizowanie spotkania koordynacyjnego,  podczas którego prokuratorzy z Polski i Włoch omówią  problemy wynikające ze współpracy, uzgodnią zakres interesujących ich informacji.

Czy współpraca w obrębie Eurojustu to jedyna możliwa forma wymiany informacji między europejskimi prokuraturami?

Nie. Kontakty poprzez Eurojust są jedną z form współpracy w UE. Prowadząc postępowanie, każdy prokurator okręgowy i apelacyjny mogą bezpośrednio porozumiewać się nie tylko z Eurojustem, ale także z innymi instytucjami UE: Europejską Siecią Sądową czy Europejskim urzędem do Spraw Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), a także bezpośrednio między sobą.  Współpraca z wymienionymi instytucjami odbywa się również za pośrednictwem Prokuratury Generalnej.

Czy ta współpraca dotyczy wszystkich kategorii przestępstw?

Nie. Przede wszystkim ponadgranicznych. Chodzi o przestępstwa  mające charakter działalności terrorystycznej przeciwko życiu, zdrowiu i wolności osobistej lub własności, udział w zorganizowanej grupie przestępczej,  nielegalny handel narkotykami, pranie pieniędzy, nielegalny handel substancjami nuklearnymi i radioaktywnymi, handel ludźmi i inne poważne przestępstwa międzynarodowe.

Z pomocy których państw najczęściej korzystamy?

Holandii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Francji. Wszystko zależy od rodzaju przestępczości.

Czy w jakiejś głośnej międzynarodowej sprawie Polska świadczyła już pomoc? Jeśli tak, to jak pomagaliśmy?

Można wspomnieć choćby głośną sprawę wykorzystywania obywateli polskich do pracy przymusowej we Włoszech w latach 2002–2006. Efektem bardzo dobrej współpracy polsko-włoskiej, w tym za pośrednictwem Eurojustu, było skierowanie aktu oskarżenia przeciwko 21 osobom.

Kto reprezentuje Polskę w tej organizacji?