W jaki sposób ubiegać się o abolicję

[b]Pozostali mają więcej czasu, ponieważ wnioski za lata 2003 – 2007 można składać do 6 lutego 2009 r.[/b]

Ustawa abolicyjna weszła w życie 6 sierpnia. Skorzystają z niej osoby, które w latach 2002 – 2007 pracowały w krajach, z którymi Polska zawarła niekorzystny typ umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli więc ktoś pracując za granicą musiał dopłacać podatek w Polsce, będzie mógł się teraz ubiegać o jego zwrot. Jeśli jednak – mimo istnienia takiego obowiązku – podatnik nie rozliczał się w Polsce, może starać się o umorzenie zaległości razem z odsetkami.

Zainteresowani powinni więc najpierw sprawdzić, jaki typ umowy Polska zawarła z danym krajem. Abolicja dotyczy bowiem tylko tych państw, w porozumieniach z którymi obowiązywała metoda proporcjonalnego odliczenia (patrz ramka).

Przypomnijmy, że w umowach z większością krajów stosowana jest korzystniejsza metoda wyłączenia z progresją. Oznacza to, że jeśli dana osoba uzyskuje dochody wyłącznie za granicą, nie musi się rozliczać z polskim fiskusem. Podatek płaci tylko wówczas, gdy jednocześnie zarabia w kraju. W opodatkowaniu dochodów krajowych stosuje się wówczas stawkę podatkową obliczoną łącznie dla dochodów polskich i zagranicznych.

Są jednak wyjątki, jak m.in. Austria, Holandia, Belgia, USA i Rosja oraz Wielka Brytania (do końca 2006 r.), gdzie stosowana jest metoda proporcjonalnego odliczenia. Oznacza to, że osoby pracujące w tych państwach, a mające miejsce zamieszkania w Polsce, muszą dopłacać polskiemu fiskusowi. Dzieje się tak nawet wówczas, gdy nie osiągnęli w kraju żadnego dochodu. Dzięki abolicji mają teraz szansę na uregulowanie swojej sytuacji.

Należy pamiętać, że fiskus nie zwróci podatku ani nie umorzy zaległości z urzędu. Tak więc osoby, które chcą skorzystać z nowych przepisów, muszą złożyć odpowiedni wniosek. Służą temu dwa formularze PIT-AZ i AZ-O (dołączone oświadczenie). Nie można tego zrobić w innej formie. Za każdy rok należy złożyć odrębny druk. Tak więc, jeśli ktoś chce się ubiegać o umorzenie lub zwrot podatku za lata 2002 – 2007, konieczne będzie aż sześć wniosków.

Ustawa określa, że formularz należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na obecne miejsce zamieszkania. Jeśli podatnik nie mieszka już w Polsce, powinien skierować pismo do urzędu właściwego według ostatniego miejsca zamieszkania na terytorium kraju. Wniosek można złożyć osobiście lub wysłać pocztą, listem poleconym. Uwaga! Jeśli list zostanie nadany w kraju, decyduje data stempla pocztowego. Jeśli jednak ktoś chce go nadać za granicą, będzie to traktowane jak wysłanie zwykłego pisma, liczy się więc termin otrzymania druku przez urząd skarbowy. Nie jest to więc najlepszy sposób. Osoby przebywające za granicą mogą natomiast złożyć wniosek w polskim konsulacie.

Należy pamiętać, że abolicja obejmuje jedynie dochody wynikające z aktywności zawodowej, tzn. z pracy oraz wykonywania wolnych zawodów, m.in. działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej. Skorzystają z niej również osoby, które prowadziły za granicą działalność gospodarczą. Nie dotyczy natomiast tzw. dochodów pasywnych. Chodzi tu głównie o emerytury i renty, dywidendy oraz dochody kapitałowe.

[b]1[/b] Pan Maciej pracował w 2006 r. wyłącznie w Holandii. Zarobił tam w przeliczeniu 100 tys. zł i zapłacił od tej kwoty za granicą 16 tys. zł podatku. Jednak w Polsce nie złożył zeznania za ten rok i nie zapłacił należnej daniny. W kraju podatek obliczony zgodnie ze skalą podatkową od 100 tys. zł wyniósłby ok. 26 tys. zł. Gdyby więc rozliczył się w Polsce, musiałby dopłacić różnicę wynoszącą ok. 10 tys. zł. Jeśli pan Maciej skorzysta z abolicji, naczelnik urzędu skarbowego powinien wydać decyzję o umorzeniu 10 tys. zł.

[b]2[/b] Pani Agata również pracowała w 2006 r. wyłącznie w Holandii. Zarobiła 100 tys. zł i zapłaciła 16 tys. zł podatku. Jednak rozliczyła się za ten rok w Polsce i dopłaciła tu 10 tys. zł podatku. Jeśli pani Agata złoży teraz wniosek abolicyjny, naczelnik urzędu skarbowego powinien wydać decyzję o zwrocie 10 tys. zł.

[b]3[/b] Pan Robert pracował przez połowę 2006 r. w Holandii. Zarobił tu 100 tys. zł i zapłacił 16 tys. zł podatku. Jednocześnie w Polsce zarobił 20 tys. zł. Pan Robert rozliczył się za 2006 r. w kraju i zapłacił łącznie od dochodu krajowego i zagranicznego 15 tys. zł. Jednak gdyby w jego przypadku zastosowana została metoda wyłączenia z progresją, zapłaciłby tylko podatek od dochodu uzyskanego w Polsce. Byłyby to ok. 3 tys. zł. Jeśli pan Robert skorzysta z abolicji, może liczyć na zwrot ok. 12 tys. zł.