Co więcej, agencja może ich zażądać pod warunkiem wyspecyfikowania tych opłat w umowie zawartej z osobą kierowaną do pracy. Firmy pośredniczące zarabiają na firmach, które „przyjmują" od nich pracowników. Dozwolone jest bowiem pobieranie przez agencje opłat od pracodawców z tytułu prowadzonej działalności w zakresie pośrednictwa pracy.
UWAGA!
Od osób kierowanych do pracy za granicę zabronione jest pobieranie przedpłat, kaucji oraz opłat z tytułu wyszukiwania i wskazania pracodawcy zagranicznego, a także opłat rekompensujących koszty:
eksploatacyjne, wynagrodzenia pracowników, wynajmu lokalu, wyjazdów (delegacji) pracowników agencji zatrudnienia, rekrutacji, usług pocztowo-telekomunikacyjnych, druków, reklamy, ogłoszeń prasowych itp.
Gdy pośrednik łamie warunki
Jeżeli się okaże, że warunki pracy lub płacy nie są zgodne z zawartymi w umowie kierującej do pracy za granicą – osoba taka ma prawo wystąpić z roszczeniami do agencji zatrudnienia, za pośrednictwem której została skierowana do pracy. Natomiast po powrocie do kraju można od agencji dochodzić roszczeń przed sądem powszechnym, występując z powództwem cywilnym.
Jeśli natomiast mamy problem z miejscowym pracodawcą i nie wywiązuje się on z warunków umowy o pracę – fakt ten trzeba zgłosić do agencji zatrudnienia. W niektórych państwach pomocy mogą udzielać związki zawodowe, inspekcje pracy albo urzędy pracy. Gdy ten sposób nie przynosi rezultatu, można pozwać pracodawcę do sądu w danym kraju – to jest jedyna instytucja rozstrzygająca spory między pracobiorcą i pracodawcą. Najlepiej zrobić to przed powrotem do kraju.
UWAGA!
Osoba szukająca pomocy lub informacji za granicą może zgłosić się do polskich placówek dyplomatycznych. Na ich stronach internetowych znajdują się telefony i adresy instytucji, gdzie można uzyskać pomoc oraz zgłosić informację o nieuczciwych pośrednikach pracy lub nieuczciwych pracodawcach.
Praca tymczasowa za granicą
Agencje pracy tymczasowej mogą zatrudniać pracowników tymczasowych na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonywania określonej pracy oraz – w szczególnych przypadkach, jeżeli praca tymczasowa nie miałaby mieć cech stosunku pracy – dopuszcza się zawieranie umów cywilnoprawnych (umowy-zlecenia lub umowy o dzieło).
Trzeba pamiętać, że zawierając z taką agencją umowę cywilnoprawną, nie podlega się ochronie przewidzianej dla stosunku pracy. Wszelkie uprawnienia powinny zostać zapisane w umowie.
Agencje pracy tymczasowej mogą delegować własnych pracowników do świadczenia pracy tymczasowej w innych krajach UE. Wtedy trzeba sprawdzić, jakie w danym kraju obowiązują przepisy dotyczące zatrudniania pracowników tymczasowych. Wobec pracownika zawsze będzie obowiązywała korzystniejsza regulacja. W przypadku wątpliwości, czy prawa pracownicze są przestrzegane, można skontaktować się z polskim inspektoratem pracy lub za granicą – z organem odpowiedzialnym za kontrolę przestrzegania prawa pracy.
Oceń język, zabierz świadectwa
Przed podjęciem ostatecznej decyzji o wyjeździe do pracy za granicą:
- oceń własne umiejętności językowe – porównaj z wymaganiami stawianymi przez pracodawcę,
- zabierz ze sobą konieczne dokumenty (paszport, CV),
- zabierz zaświadczenia potwierdzające kwalifikacje – przetłumaczone na język kraju, w którym zamierza się podjąć pracę,
- ubezpiecz się od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia,
- weź ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która uprawnia do opieki zdrowotnej na koszt NFZ i jest honorowana w krajach UE/EFTA (informacje na stronie: www.nfz.gov.pl, patrz też ramka),
- zapoznaj się z informacjami o życiu oraz warunkach pracy w kraju, do którego wyjeżdżasz,
- weź dane kontaktowe polskiego konsulatu (wykaz na www.msz.gov.pl) i pieniądze na życie oraz powrót do Polski,
- zostaw domownikom adres, pod którym będziesz przebywać, oraz numer telefonu,
- przed wyjazdem zrób kopię paszportu (innego dokumentu tożsamości, prawa jazdy) i zostaw domownikom.
Jak zabezpieczyć się przed nielegalnymi pośrednikami pracy
1.
Sprawdź czy agencja zatrudnienia posiada certyfikat (wykaz agencji zatrudnienia znajduje się na stronie internetowej www.kraz.praca.gov.pl).
2.
Nie korzystaj z ofert pracy zamieszczanych w prasie, zawierających jedynie numer telefonu kontaktowego oraz ze spotkań z pośrednikiem poza biurem firmy (np.: na ulicy czy na dworcu).
3.
Pamiętaj, że agencja zatrudnienia nie ma prawa do pobierania opłat za „załatwienie" pracy. Dozwolona jest opłata za poniesione przez agencję koszty na: dojazd i powrót osoby skierowanej do pracy za granicę, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenia dokumentów.
4.
Nie płać pośrednikowi „z góry", bez pokwitowania. Pamiętaj, że dowód wpłaty na konto pośrednika-oszusta – nie daje dużych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty.
5.
Nie płać przed wyjazdem za mieszkanie za granicą oferowane przez pośrednika. Zwykle kontakt kończy się na pobraniu opłat za lokal.
6.
Zanim zapłacisz pośrednikowi za przejazd lub kurs nauki języka obcego, sprawdź, ile wynoszą ceny w innych firmach. Nie przepłacaj.
7.
Pośrednik pracy ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy za granicą umowy, zawierającej m.in.: nazwę pracodawcy, warunki pracy i płacy, należne świadczenia itp.
8.
Pamiętaj, że pośrednik powinien kierować cię do pracodawcy, a nie do innego zagranicznego pośrednika. Pracodawcą może być też zagraniczna agencja pracy tymczasowej.
9.
Sprawdź w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), czy dany pośrednik ma zgłoszoną działalność gospodarczą i od jak dawna.
10.
Zawsze sprawdzaj, czy dany pośrednik posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i czy wysyłał już ludzi do pracy za granicę.
Co to jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego
?
- Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) uprawnia do uzyskiwania świadczeń zdrowotnych podczas pobytu w państwach członkowskich UE/EOG i Szwajcarii. Karta jest wydawana wyjeżdżającym czasowo (wyjazd turystyczny, czasowy pobyt u rodziny, krótką podróż służbową, oddelegowanie do pracy za granicą, praca na własny rachunek) i potwierdza ubezpieczenie w Polsce, prawo do jej otrzymania mają osoby ubezpieczone w NFZ.
- Jeżeli celem wyjazdu jest podjęcie pracy w innym kraju członkowskim, EKUZ ważna jest tylko do momentu podjęcia pracy. Od pierwszego dnia pracy, osoba powinna być ubezpieczona w kraju, w którym ją wykonuje. Uprawnienia z EKUZ dotyczą tylko publicznych placówek służby zdrowia, a te funkcjonują inaczej w każdym z państw.
Punkty informacyjne NFZ (www.nfz.gov.pl) informują o przysługujących świadczeniach w poszczególnych krajach UE oraz o wysokości wnoszonych dopłat przez osoby korzystające z pomocy medycznej. Za leczenie prywatne pacjent musi zapłacić we własnym zakresie.
