Bezpieczna praca za granicą: Austria

Austria podobnie jak Niemcy całkowicie otworzyła swój rynek pracy dla Polaków dopiero od maja 2011 r.

Publikacja: 24.05.2013 03:00

Katarzyna Gospodarowicz

Katarzyna Gospodarowicz

Foto: Rzeczpospolita

Teraz nie obowiązują tam już zezwolenia na pracę, jest za to obowiązek meldunkowy.

Każdy cudzoziemiec, który przebywa w Austrii dłużej niż trzy miesiące, jest zobowiązany do zameldowania się w tamtejszym urzędzie dzielnicowym lub gminnym.

Podobnie jak w Niemczech, w Austrii nie ma jednej ustawy, takiej jak polski kodeks pracy, która regulowałaby m.in. podstawowe prawa i obowiązki pracownika. Pracownik wybierający się do pracy do Austrii powinien wiedzieć o istnieniu, m.in. austriackiego kodeksu pracy (Arbeitsverfassungsgesetz), ustawy o urlopach czy ustawy o czasie pracy (Arbeitszeitgesetz).

Zatrudnienie

Podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę (Arbeitsvertrag). Podobnie jak w Polsce umowę o pracę można zawrzeć na:

- okres próbny (jednak nie na trzy, a na jeden miesiąc);

- czas określony (w tym na czas wykonania określonej pracy lub na zastępstwo nieobecnego pracownika);

- czas nieokreślony.

Austriacki ustawodawca również chroni pracowników na umowach terminowych i wskazuje, że zawarcie kolejnej umowy na czas określony będzie podlegało przekształceniu w umowę na czas nieokreślony.

Pracownik powinien zadbać o to, aby otrzymać warunki zatrudnienia na piśmie, bo choć nie warunkuje to ważności stosunku pracy, to znacznie ułatwi dochodzenie i dowodzenie swoich roszczeń od nierzetelnego pracodawcy.

Po podpisaniu umowy o pracę pracodawca powinien zgłosić pracownika do rejonowej kasy chorych (Gebietskrankenkasse), celem objęcia podwładnego ubezpieczeniem zdrowotnym.

Gdzie szukać pracy

Każdy, kto przebywa w Austrii, może zarejestrować się i poszukiwać pracy poprzez tamtejsze publiczne służby zatrudnienia (odpowiednik naszych urzędów pracy) – tzw. Arbeitsmarktservice (AMS). AMS ma strukturę urzędów federalnych, krajowych i regionalnych. Urzędy te prowadzą poradnictwo zawodowe, pośrednictwo, pracy oraz wypłacanie świadczeń z tytułu pozostawania osobą bezrobotną. Wszystkie usługi są bezpłatne.

AMS świadczy także usługi online, np. można zarejestrować się w celu poszukiwania pracy w tzw. pokoju pracy e-JobRoom. Jest to serwis dostępny zarówno dla osób zarejestrowanych w AMS, jak i innych. Rejestracja na stronie e-JobRoom jest możliwa także w języku angielskim: www.ams.at/sfa/14063.html.

Prywatne agencje pracy dysponują przede wszystkim ofertami dla osób o wysokich kwalifikacjach. Właśnie one mają największe szanse znalezienia pracy przy pomocy prywatnych firm rekrutacyjnych. Warto wiedzieć, że AMS nawiązał współpracę z licznymi prywatnymi pośrednikami pracy, a na stronie AMS zamieszczone są ich linki oraz linki do giełd pracy organizowanych przez te agencje: www.ams.at/sfa/14800.html.

Ważne adresy

Najliczniejsze oferty pracy są zamieszczane w prasie. Najbardziej znane tygodniki zamieszczające ogłoszenia o pracy to : „Der Standard", http://derstandard.at/karierre „Kleine Zeitung", http://www.krone.at „Der Kurier", www.kurier.at „Die Presse", http://www.diepresse.com, „Oberösterreichische Nachrichten": http://www.nachrichten.at „Salzburger Nachrichten", http://www.tt.com/tt/nachrichten/index.csp.

Nie wszystkie wolne miejsca pracy są zgłaszane do AMS lub publikowane w prasie. Można spróbować też samodzielnie szukać pracy bezpośrednio u pracodawców. Ta forma jest bardzo popularna w Austrii.

Czas pracy

Polacy pracujący Austrii powinni co do zasady pracować tyle samo co w Polsce, tj. nie więcej niż 8 godzin dziennie, a tygodniowy wymiar czasu pracy nie powinien przekraczać 40 godzin.

Praca świadczona ponad ten wymiar będzie powodowała powstawanie nadgodzin (Überstunden). Austriacki pracodawca powinien zrekompensować je w formie:

- pieniężnej zapłaty, gdy tak wynika z umowy o pracę, albo

-czasu wolnego.

Podstawowa stawka za nadgodziny wynosi 50 proc. normalnego wynagrodzenia albo 100 proc., gdy do nadgodzin doszło w weekend.

Pracownik ma również prawo do przerwy w pracy. Po sześciu godzinach pracy przysługuje co najmniej 30-minutowa przerwa – więcej niż w Polsce. Przerwa ta nie jest jednak niepłatna i nie jest wliczana do czasu pracy. Dodatkowo, pracodawca będzie zobowiązany do przestrzegania minimalnego czasu odpoczynku podwładnego zarówno dobowego (11 godzin), jak i tygodniowego (36 godzin).

Urlop wypoczynkowy

Minimalny okres urlopu wypoczynkowego wynosi rocznie pięć tygodni (30 dni kalendarzowych, 25 dni roboczych) i wzrasta do sześciu tygodni (36 dni kalendarzowych i 30 dni roboczych) po 25 latach pracy.

Jednak prawo do pełnej puli dni wolnych pracownik nabędzie po przepracowaniu pół roku. Do tego czasu urlop będzie mu przysługiwał w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia.

Urlop macierzyński

W Austrii urlop macierzyński przysługuje zarówno matce, jak i ojcu w wymiarze nieprzekraczającym 16 tygodni na dziecko do drugiego roku życia. Tak jak w Polsce w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego rodzice są chronieni przed zwolnieniem z pracy i wypowiedzeniem stosunku pracy. Jeśli chodzi natomiast o urlop wychowawczy, to także przysługuje on obojgu rodzicom w wymiarze trzech lat do osiągnięcia przez dziecko czwartego roku życia.

Od powyższych reguł, na mocy zbiorowych umów o pracę, została wprowadzona duża ilość odstępstw. Dotyczy to w szczególności takich branż, tj. służba zdrowia, opieka społeczna, transport drogowy, służby monitoringowe itp.

Wynagrodzenie minimalne

W Austrii wynagrodzenia minimalnego nie ma. Wysokość zarobków będzie zależała od danej branży i obowiązującego układu i umowy zbiorowej, regulaminu zakładów pracy, wieku i kwalifikacji pracownika, godzin pracy i zaszeregowania.

Korzystne jest natomiast to, że każdemu pracownikowi należy się trzynaste wynagrodzenie wakacyjne oraz czternasta pensja (wynagrodzenie świąteczne). Te dodatkowe płatności są obciążone jedynie podatkiem w stałej wysokości 6 proc., zamiast normalną progresywną stawką od dochodów osobistych.

Ustawa o pracy na nocnych zmianach i w szczególnie trudnych warunkach (Nachtschicht-Schwerarbeitsgesetz) wymaga dodatkowego wynagrodzenia za pracę w takich okolicznościach. Niedziele oraz święta publiczne wskazane w odrębnych regulacjach są dniami wolnymi od pracy. Praca w niedziele i święta publiczne jest dopuszczalna pod warunkiem, że została przewidziana w zbiorowych układach pracy.

Minimalne wynagrodzenie zależy od branży i obowiązującej w niej umowy zbiorowej. Średnia roczna pensja w sektorze przedsiębiorstw to ok. 33 tys. euro, czyli miesięcznie to ok. 2700 euro. Średnie miesięczne wynagrodzenie (po opodatkowaniu) to 1600–3000 euro (przykłady patrz niżej). Najwyższe wynagrodzenia są w Wiedniu, a najniższe w Tyrolu.

W Austrii najłatwiej znaleźć pracę w charakterze opiekuna medycznego, au pair, sprzątaczki czy budowlańca. Do najbardziej poszukiwanych zawodów należą również kelner, kucharz, magazynier.

Zarobki brutto za godzinę pracy:

- pielęgniarka – 7 euro,

- budowlaniec – 6–8 euro,

- kelner – 4–6 euro ( z napiwkami – do 2 tysięcy euro miesięcznie).

Zameldowanie

W Austrii istnieje obowiązek meldunkowy. Po trzech miesiącach od przyjazdu pracownik musi zgłosić się w odpowiednim urzędzie (Aufenthaltsbehörde) w miejscu zamieszkania. Do zameldowania wystarczy mieć ze sobą paszport lub dowód. Na miejscu konieczne będzie wypełnienie odpowiedniego wniosku. Urzędnicy pomogą wypełnić właściwie ten formularz.

Za niedopełnienie tej powinności pracownikowi będzie groziła grzywna. Pracownik otrzymuje potwierdzenie zameldowania (Anmeldebescheinigung). Dokument ten jest wydawany jednak dopiero wówczas, gdy poświadczy, że będzie w stanie pokryć koszty swojego pobytu na terenie Austrii oraz będzie posiadał ważne ubezpieczenie zdrowotne.

W formularzu meldunkowym znajduje się rubryka „podatek kościelny". Zadeklarowanie przez pracownika przynależności do jednej z oficjalnie zarejestrowanych w kraju gmin wyznaniowych będzie skutkowało koniecznością odprowadzania 1proc. rocznych dochodów. Brak wypełniania tego obowiązku będzie skutkował utratą dostępu do posług i sakramentów (chrzest, komunia, ślub).

Każda osoba pracująca na terenie Austrii musi również wyrobić kartę podatkową (Lohnzettel), a następnie przekazać ją swojemu pracodawcy. Pracodawca wg tej karty odpowiednio potrąca podatek od płac (Lohnsteuer) i odprowadza go do urzędu skarbowego.

Mieszkanie

Koszty wynajmu mieszkania są zróżnicowane w zależności od regionu. Najtaniej jest w Burgenland, gdzie wynajęcie mieszkania kosztuje przeciętnie 3,52 euro/mkw., a najdrożej w Vorarlberg – 5,82euro/mkw. Cena wynajmu jest zmienna również w zależności od dostępu do komunikacji, infrastruktury dzielnicy, wyposażenia mieszkania.

Za małe mieszkanie o powierzchni 40 mkw. w „średniej klasy" dzielnicy Wiednia trzeba zapłacić ok. 300–400 euro miesięcznie, plus koszty eksploatacji ok. 200 euro miesięcznie. Małe mieszkania są często droższe (za 1 mkw.) niż mieszkania większe. Do tego dochodzą jeszcze koszty prowizji dla pośrednika (ok. 25 proc. ceny wynajmu), koszty ogrzewania, gazu i energii elektrycznej.

Sprawy związane z wynajmowaniem mieszkań są uregulowane w tzw. ustawie czynszowej. Przed podpisaniem umowy dobrze jest zasięgnąć porady w celu sprawdzenia treści umowy. Informacje o wolnych mieszkaniach do wynajęcia lub kupienia można znaleźć w gazetach codziennych („Kurier", „Krone", „Standard", „Presje"), a szczególnie dużo jest ich w wydaniach sobotnio-niedzielnych.

Oferty wynajmu mieszkań można znaleźć m.in.

w: www.kurier.at, www.krone.at, http://derstandard.at, www.immobazar.at, www.immobilien.net, www.immodirekt.at, www.ovi.at/de/verband/index.php.

Poza tym w agencjach nieruchomości i na stronach internetowych. Wiele miast i gmin jest właścicielami mieszkań komunalnych, które można wynajmować i w których opłaty czynszowe są relatywnie niższe.

Katarzyna Gospodarowicz, radca prawny z Kancelarii Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy Sp.k.

Katarzyna Gospodarowicz, radca prawny z Kancelarii Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy Sp.k.

Komentuje Katarzyna Gospodarowicz, radca prawny z Kancelarii Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy Sp.k.

W jakich instytucjach szukać pomocy prawnej

Każdy z zatrudnionych za granicą, jeszcze przed wyjazdem, powinien wiedzieć, jaka instytucja w miejscu świadczenia pracy pomoże mu skutecznie walczyć o swoje prawa.

I tak, w przypadku wyjazdu i podjęcia pracy w Niemczech, warto udać się do Centrali Niemieckiego Zrzeszenia Związków Zawodowych (DGB).

Niemieccy związkowcy już jakiś czas temu zauważyli potrzebę objęcia swoją ochroną również pracowników z Polski. Wiedzą oni doskonale, że obcokrajowcy, często nieznający dobrze języka danego państwa, nie są w stanie walczyć o swoje wynagrodzenie czy minimalne prawa socjalne. W największych niemieckich miastach (m.in. w Berlinie, Frankfurcie, Stuttgarcie) powstały biura doradcze dla pracowników ze wschodnioeuropejskich państw UE.

W przypadku wyjazdu do Francji mechanizm jest podobny. Jeżeli pracownik nie będzie władał językiem francuskim na tyle, aby porozumieć się ze związkowcami, powinien nawiązać kontakt z polskim stowarzyszeniem Association PARABOLE.

Ochroną praw zatrudnionego natomiast w Norwegii zajmie się tamtejsza inspekcja pracy (Arbeidstilsynet). Instytucja ta uruchomiła również linię telefoniczną w języku polskim. Podobnie jak w Niemczech czy Francji skutecznym sposobem ochrony praw pracowniczych w Norwegii jest zapisanie się do związku zawodowego.

Teraz nie obowiązują tam już zezwolenia na pracę, jest za to obowiązek meldunkowy.

Każdy cudzoziemiec, który przebywa w Austrii dłużej niż trzy miesiące, jest zobowiązany do zameldowania się w tamtejszym urzędzie dzielnicowym lub gminnym.

Pozostało 98% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo dla Ciebie
PiS wygrywa w Sądzie Najwyższym. Uchwała PKW o rozliczeniu kampanii uchylona
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Dane osobowe
Rekord wyłudzeń kredytów. Eksperci ostrzegają: będzie jeszcze więcej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawnicy
Ewa Wrzosek musi odejść. Uderzyła publicznie w ministra Bodnara