Zgodnie z art. 18 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeńspołecznych (t.jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74, ze zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (z uwzględnieniem wyłączeń określonych w odrębnych przepisach).Szczególny tryb wypłaty przychodu ze stosunku pracy, jaki ma miejsce wprzypadkach komorniczego postępowania egzekucyjnego, nie wyłącza obowiązku rozliczenia i opłacenia należnych z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
W myśl art. 17 ust. 1 powołanej ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za pracowników oblicza, rozlicza i przekazuje co miesiąc do ZUS w całości płatnik składek, którym w stosunku do pracowników (art. 4 pkt 2 ustawy) jest pracodawca.
W świetle powyższego w każdym przypadku uzyskiwania przez pracowników(byłych pracowników)przychodów ze stosunku pracy stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne obowiązek rozliczenia i opłacenia całości należnych z tego tytułu składek, zarówno w części finansowanej przez płatnika, jak i przez ubezpieczonego, spoczywa na pracodawcy bądź byłym pracodawcy, jeżeli egzekucją komorniczą zostało objęte wynagrodzenie należne za okres pozostawania w stosunku pracy.
Mając na uwadze brzmienie art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.jedn. DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.), zgodnie z którym przychodami są otrzymane lubpostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze iwartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, w przypadku osób uzyskujących wynagrodzenie za pracę za pośrednictwem komornika sądowego, przychód powstaje w momenciepostawienia wyegzekwowanych środków do dyspozycji tej osoby, tj. wmomencie dokonania wypłaty lub przelania ich na rachunek bankowy. Tym samym rozliczenie należnych składek od uzyskanych w tym trybie przychodów powinno nastąpić w dokumentach rozliczeniowych sporządzanych za miesiąc, w którym kwota wynagrodzenia ze stosunku pracy wyegzekwowanego przez komornika zostanie postawiona do dyspozycji ubezpieczonego. Opłacenie należnych składek oraz przekazanie do ZUS wymaganych dokumentówrozliczeniowych powinno nastąpić w obowiązującym danego płatnika składekterminie.
Pracodawca po opłaceniu należnych składek na ubezpieczenia społeczne wpełnej wysokości (zarówno w części finansowanej przez płatnika, jak i ubezpieczonego), ustalonych od wynagrodzenia ze stosunkupracy, wypłaconego za pośrednictwem komornika sądowego, może dochodzić odpracownika zwrotu poniesionych z tego tytułu kosztów, które na mocy art. 16 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zobowiązany był ponieść sam pracownik.
