Migalski: PiS tworzy prawo, ale da się go pokonać sprytem

By wygrać elekcję parlamentarną, najważniejszą ze wszystkich, partie polityczne nie mogą popełnić błędów w czasie wyborów je poprzedzających, czyli samorządowych i „europejskich". Dlatego tak ważne jest, jakie strategie przyjmą i jak zachowają się w czasie przygotowań do nich.

Pierwsze starcie nastąpi w czasie jesiennych wyborów do samorządów. Swoją siłę udowodnią w nich cztery ugrupowania: PO, PiS, SLD i PSL. Mają to, co w tego typu elekcji jest najważniejsze, czyli struktury, tysiące działaczy, miliony na kontach oraz doświadczenie w działaniu. Natomiast podmioty, które tego wszystkiego nie mają, staną w obliczu poważnych problemów. Kukiz'15, narodowcy, Partia Razem, kolejne ugrupowanie Janusza Korwin-Mikkego poniosą klęskę, bo brak im części z wymienionych atrybutów partii wielkich, a czasami nie dysponują żadnym z nich.

To właśnie z tego powodu Nowoczesna, która także cierpiała na tego typu niedobory, już zdecydowała się na wspólny start z Platformą, bowiem jej liderka słusznie skonstatowała, że „samorządówka" obnażyłaby wszystkie słabości jej formacji i obniżyłaby jej notowania.

Polityczna mapa

Nie wiemy jeszcze, jakie będą ostateczne wyniki jesiennego starcia, ale możemy powiedzieć, że polityczne ich konsekwencje będą następujące: PiS potwierdzi, że na prawicy nie ma dla niego alternatywy, PO udowodni, że jest najpoważniejszą konkurencją partii rządzącej, PSL pokaże swoją siłę niewidoczną w sondażach, a SLD przedstawi się swoim partnerom na lewicy jako hegemon w tej części sceny politycznej.

Z taką mapą polityczną partie przejdą gładko do wyborów europejskich, które odbędą się pół roku później. Jeśli zaproponowane przez PiS zmiany w ordynacji wejdą w życie, strategie poszczególnych partii będą wyglądać dosyć oczywiście. Najbardziej widoczny będzie efekt po prawej stronie. Ostrze owych zmian nie jest bowiem wymierzone w PO czy nawet SLD, ale w konkurentów PiS na prawicy. Nowe przepisy są kłopotem dla Kukiz'15, Korwina i narodowców, a także dla potencjalnych secesjonistów z PiS, na przykład pod wodzą sekowanego Antoniego Macierewicza. Zmiany w ordynacji podnoszą tzw. naturalny próg wyborczy i utrudniają wejście do PE podmiotom ledwo przekraczającym 5 proc., a na to właśnie mogły liczyć wymienione wcześniej ugrupowania. Po wejściu w życie nowych przepisów zadanie to staje się o wiele trudniejsze.

Może to spowodować albo to, że polegną one i żadne z nich nie dostanie się do europarlamentu, albo... zjednoczą się i wówczas będą poważnym wyzwaniem dla PiS. Gdyby liderzy Kukiz'15, Partii Wolność oraz narodowców poszli po rozum do głowy i wystawili jedną, wyraźnie eurosceptyczną listę, to wówczas mogłaby ona liczyć na około 10 proc. i być realnym wyzwaniem dla kluczącego w tej materii ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego. O ile bowiem ten ostatni musi obsługiwać zarówno elektorat prounijny, jak i eurosceptyczny, co czyni jego komunikat niejasnym i nieścisłym, o tyle taka nowa lista mogłaby pełnym głosem krzyczeć o zaborcach z Brukseli i konieczności wyprowadzenia Polski z unijnych struktur. Wyborców, którzy właśnie tego pragną, jest co najmniej 10 proc.

Zmiany w ordynacji miały także za zadanie wybicie z głowy Zbigniewowi Ziobrze i Jarosławowi Gowinowi pomysłów na samodzielny start w tej elekcji, ale wydaje się, że chyba już na trwale przyspawali się oni do PiS i tego typu obawy ze strony Kaczyńskiego są nieuzasadnione. Ale prezes partii rządzącej woli dmuchać na zimne, znając stałość poglądów swoich współkoalicjantów.

Opozycja i SLD

A w jaki sposób zmiana ordynacji wpłynie na zachowania opozycji? Chyba najbardziej oczywisty będzie wspólny start PO z Nowoczesną i PSL. Taka lista ma szansę nie tylko na powalczenie z PiS, ale także na wygraną, co byłoby bezcennym sygnałem dla wyborców tych partii na pół roku przed elekcją do Sejmu i Senatu. Gdyby formacja Kaczyńskiego poniosła klęskę w wyborach do PE, a jest to wielce prawdopodobne, biorąc pod uwagę specyfikę elektoratów, które biorą w nich udział, to wówczas opozycja złapałaby wiatr w żagle i mogłaby liczyć na zwycięstwo jesienią 2019 roku. Wystawienie takiej listy byłoby o tyle łatwe, że zarówno PO, jak i PSL należą do EPP, czyli frakcji Partii Ludowej w PE, a startujący z tej wspólnej listy politycy Nowoczesnej mogliby mieć zagwarantowane prawo przejścia do frakcji liberałów w PE w przypadku uzyskania mandatu.

A co z SLD? Nie sądzę, by Włodzimierz Czarzasty zdecydował się na udział w tej grze. Z jego punktu widzenia lepiej byłoby wykorzystać swoją dominująca pozycję na lewicy, udokumentowaną wynikami elekcji samorządowej, i pójść do wyborów europejskich samodzielnie lub na czele jakiejś lewicowej koalicji (prawdopodobnie bez Partii Razem). Według przedłożonej przez PiS ordynacji europosłowie Adam Gierek, Janusz Zemke i Bogusław Liberadzki nadal zachowują szanse na swoje mandaty, ale nawet gdyby się to nie udało, to z punktu widzenia interesów Sojuszu nie ma tak wielkiego znaczenia, czy 7–8 proc. tej partii przełożyłoby się ostatecznie na „mepowskie" mandaty, czy też nie; o wiele ważniejsze byłoby to, że taki wynik „poszedłby w świat", czyli wyborcy zobaczyliby, że SLD jest w stanie przekraczać próg 5 proc. i warto na niego zagłosować pół roku później w wyborach parlamentarnych.

Krajobraz po....

Jeśli więc elekcja samorządowa zakończy się potwierdzeniem siły czterech ugrupowań, a nowa ordynacja do PE wejdzie w życie, możemy mieć w czerwcu przyszłego roku następujący krajobraz polityczny: zjednoczona opozycja pod wodzą Grzegorza Schetyny przy współpracy z Katarzyną Lubnauer i Władysławem Kosiniak-Kamyszem, osobny lewicowy blok z hegemonistyczną (jak na te warunki) pozycją SLD, a po drugiej stronie zjednoczony obóz rządzący pod przywództwem Kaczyńskiego oraz zjednoczoną/rozbitą drobnicę prawicowo-nacjonalistyczną.

To, jaki będzie układ sił między tymi podmiotami, między obozem władzy a opozycją, w znacznej mierze zależeć będzie od wyników wyborów samorządowych oraz europejskich. To one zdecydują z jakiej pozycji partie polityczne wyjdą z ostatniego wirażu na ostatnią prostą. Dlatego tak ważne jest, jak zachowają się ich liderzy w czasie przygotowań do obu poprzedzających parlamentarną elekcji. Warunki gry dyktuje PiS, bo to ono tworzy prawo i zmienia ordynacje wyborcze, ale od sprytu przywódców opozycji zależy, czy wyjdzie mu to na zdrowie. czy może jednak tego typu manipulacje obrócą się przeciwko niemu.