Polonia nie wybierze prezydenta jeśli wybory będą 10 maja

– Od ponad miesiąca walczymy z epidemią i robimy wszystko, by uniknąć zakażenia. Nie mamy żadnej pewności, że do dnia wyborów sytuacja się zmieni, i na pewno nikt z nas nie będzie ryzykował, jadąc do siedziby komisji wyborczej w Konsulacie Generalnym w Mediolanie. Głosują tu Polacy z całych północnych Włoch, czyli obszarów najbardziej dotkniętych koronawirusem – mówi Jadwiga Chabros, prezes Związku Polaków w Mediolanie. To miasto jest stolicą Lombardii, włoskiego regionu będącego synonimem walki z pandemią.

Zdaniem Jadwigi Chabros, jeśli wybory prezydenckie odbędą się w terminie 10 maja, włoska Polonia zostanie pozbawiona prawa głosu. Podobne sygnały płyną z innych regionów świata. Część Polonii zarzuca PiS, że łamie konstytucję, odbierając prawo do głosowania korespondencyjnego za granicą.

Rozsiani po świecie

Ogółem za granicą żyje około 20 mln Polaków i osób polskiego pochodzenia. Najwięcej w USA (około 10 mln), w Niemczech (2 mln), Brazylii (1,8 mln) i we Francji (1 mln). Niektóre skupiska Polonii to regiony wyjątkowo dotknięte wirusem. Przykładem może być Nowy Jork, centrum epidemii w USA, w którym mieszka 200 tys. Polaków.

Jeszcze kilka lat temu głosowanie w takich miejscach było stosunkowo proste. Za rządów PO–PSL w 2014 roku znowelizowano kodeks wyborczy i przyznano możliwość głosowania korespondencyjnego wszystkim wyborcom, również tym za granicą.

W 2018 roku rządzące PiS ograniczyło jednak taką formę głosowania tylko do osób niepełnosprawnych. W sobotę nad ranem Sejm nieoczekiwanie umożliwił głosowanie korespondencyjne również osobom powyżej 60. roku życia i objętym kwarantanną. Jednak Polakom za granicą już nie. Oni wciąż będą musieli stawić się osobiście.

Nie zgodzą się władze?

Zdaniem Jadwigi Chabros głosowanie w Lombardii będzie niemożliwe nie tylko ze względu na lęk przed zakażeniem. Jej zdaniem nie zgodzą się na to władze, bo we Włoszech obowiązuje zakaz przemieszczania się i zakaz zgromadzeń. – Jeśli zakaz nie zostanie zniesiony do 10 maja, nie sądzę, by władze włoskie zezwoliły na gromadzenie się oczekujących na głosowanie – mówi. – Podczas wyborów parlamentarnych w 2019 roku czas oczekiwania w długiej kolejce przed wejściem do konsulatu wynosił ponad trzy godziny – wspomina.

O tym, że wybory nie mają szans się odbyć, mówi też Agnieszka Tracz, autorka bloga Polonia.net i mieszkanka Nowego Jorku, metropolii ogarniętej pandemią. – Dla większości mieszkających w USA obywateli polskich skorzystanie z przywileju głosowania w wyborach prezydenckich niestety nie będzie warte ryzyka zakażenia siebie lub innych osób – przewiduje.

Dodaje, że w jej mieście obowiązuje zakaz zgromadzeń, a gubernator stanu Nowy Jork Andrew Cuomo przesunął datę prawyborów prezydenckich z 28 kwietnia na 23 czerwca. – Biorąc pod uwagę rosnącą w zastraszającym tempie liczbę zachorowań w USA, nawet najwięksi optymiści nie przewidują, że sytuacja szybko ulegnie zmianie – przekonuje.

– Przeprowadzenie wyborów prezydenckich 10 maja bez możliwości głosowania korespondencyjnego oznacza w praktyce wykluczenie Polonii, co byłoby bardzo przykrym precedensem – twierdzi z kolei Przemek de Skuba Skwirczyński, brytyjski radny z Partii Konserwatywnej. Zauważa, że w Wielkiej Brytanii Polacy głosują przeważnie w polonijnych kościołach i klubach, a te są obecnie zamknięte ze względu na pandemię.

Brakuje pomysłów

Prawo do głosowania Polakom za granicą gwarantuje konstytucja. Po skasowaniu głosowania korespondencyjnego rząd starał się zrekompensować Polonii ten brak, powołując więcej obwodów do głosowania za granicą. Tak było np. przy wyborach do parlamentu w 2019 roku.